प्रदेश २ मा ७४७ जना पीडित, बलात्कार र हत्याको संख्या बढी चारवटा ‘पालिका’ एउटै व्यक्तिको हाथमाःराज्यमन्त्री यादव

जनकपुरधाम, १५ पुस ।  आर्थिक मामिला तथा योजना राज्यमन्त्री उषा यादवले चारवटा पालिका एउटै व्यक्तिको हाथमा रहेको दावी गरेकी छन् ।
जनकपुरधाममा मंगलवार अनौपचारिक सेवा केन्द्र (इन्सेक)द्वारा आयोजित ‘अन्तरक्रिया’ कार्यक्रममा राज्यमन्त्री यादवले कार्यपालिका, व्यवस्थापिका, न्यायपालिका तथा पत्रकारिता एउटै व्यक्तिको हाथमा रहेको जिकिर गरिन् । उनले प्रधानमन्त्रीलाई संकेत गर्दै भनिन, ‘मुलुक विकास नहुनुमा एउटै कारण हो, एक्कलौटी हुकुमत । चारवटै पालिकालाई आफ्नो हाथमा लिएर एकलौटी गरिरहेका छन् ।’
‘प्रदेशका नागरिकले शान्ति सुरक्षा प्रदेश सरकारबाट चाहिन्छ । तर प्रदेश सरकर शान्ति सुरक्षाको सवालमा अधिकार विहीन छ । प्रदेशलाई अधिकारै दिएको छैन’ उनले भनिन, ‘संघीयतालाई सफल हुन नदिन यो षड्यन्त्र हो । संघीय सरकारको मानसिकता प्रदेश सरकारसँग राम्रो छैन ।’
इन्सेक प्रदेश २ का संयोजक राजु पासमानको अध्यक्षतामा भएको अन्तरक्रिया कार्यक्रमका प्रमुख अतिथि समेत रहेकी राज्यमन्त्री यादवले मानव अधिकारको अवस्था यस प्रदेशमा निक्कै कमजोर छन् । कमजोरमाथि बलियो व्यक्ति वा निकायले मानव अधिकार हनन गरिराखेका छन् । मानव अधिकार तथ्यांक संकल्न बाहेक केही गर्न नसकेको बताइन । उनले भनिन, ‘प्रशासनको तथ्यांकलाई मानव अधिकारले सार्वजनिक गरेमा त्यो तथ्यांक सन्तुष्टिजनक हुँदैन । स्थलगत र सत्यतथ्य तथ्यांक ल्याउनु पर्दछ । ’ उनले देशका कर्मचारी इमान्दार मात्र भई दियोमा मुलुकमा घटनै हुँदेन, तर यहाँका सुरक्षा निकायदेखि लिएर कर्मचारीसम्म इमान्दार नरहेको बताएकी छन् ।
कार्यक्रममा राष्टिूय मानव अधिकार आयोगका प्रदेश संयोजक वीरबहादुर बुढामगर, बार एशोसिएशनका अधिवक्ता श्रीराम साह लगायतका व्यक्तिहरुले धारणा राखेका थिए ।

प्रदेश २ मा ७४७ जना पीडित, बलात्कार र हत्याको संख्या बढी
प्रदेश २ मा २०७५ पुस १७ गतेदेखि मंसिरसम्ममा ७४७ वटा मानव अधिकारको घटना उल्लंघन घटनामा पीडित बनेका छ । जसमध्ये बलात्कार र हत्याको संख्या बढी रहेको एउटा तथ्यांकले जनाएको छ ।
जनकपुरधाममा इन्सेकको प्रदेश कार्यालयले प्रस्तुत गरेको एकवर्षको तथ्यांकमा एकवर्षमा प्रदेश २ मा ७४७ वटा मानव अधिकार घटना पीडित भएको छ । ती मध्ये राज्यपक्षबाट १०१ र गैर राज्यपक्षबाट ६४६ वटा रहेको उल्लेख छ । बलात्कारको घटना २०८ रहेको छ भन्ने हत्या ७५ जनाको भएको तथ्यांकमा छ ।
राज्यपक्ष घाइते ३२, गैरराज्यपक्षबाट १८, बालअधिकार राज्यपक्षबाट २ र गैरराज्यपक्षबाट २०२, अमानवीय व्यवहार राज्यपक्षबाट ५, गैर राज्यपक्षबाट ७, महिला अधिकार हनन, गैरराज्यपक्षबाट २०२, धम्की तथा कुटपिट राज्यप्षबाट ४, गैरराज्यपक्षबाट ७०, अपहराण् गैरराज्यपक्षबाट १३, पक्राउ राज्यपक्षबाट ५५, जातिय विभेद गैर राज्यपक्षबाट ४, हत्या राज्यपक्षबाट ३ र गैर राज्यपक्षबाट ७५ रहेको छ ।
धनुषामा १४४ मानव अधिकार उल्लंघन, १५ जनालाई
धनुषामा मात्र राज्यपक्षबाट ५४ जना र गैरराज्यपक्षबाट ९० जना मानव अधिकार पीडित भएको इन्सेक जिल्ला प्रतिनिधि दीपेन्द्र सिंहले तथ्यांक प्रस्तुत गरेको छ । तथ्यांकमा गैरराज्यपक्षबाट १५ जनाको हत्या भएको छ भन्ने बालिका बलात्कारको घटना २५ वटा रहेको जनाएको छ ।

महिला किसानको तेस्रो साधारण सभा सम्पन्न

जनकपुरधाम, १३ पुस । धनुषाको हँसपुर नगरपालिका वडा नं. ९ स्थित महिला साना किसान तथा बचत ऋण सहकारी संस्थाले आफ्नो तेस्रो वार्षिक साधारण सभा भव्यताका साथ आईतवार सम्पन्न गरेको छ ।
संस्थाका अध्यक्ष कंचना झाको अध्यक्षतामा भएको वार्षिक साधारण सभाका प्रमुख अतिथि सोही नगरपालिकाका मेयर रामज्ञान मण्डलले गरिबी न्यूनिकरणका लागि सहकारी संस्थाहरुले अहम भूमिका खेल्दै आएको बताएका छन् । उनले भने, ‘कृषि सहकारी मार्फत कृषि उत्पादन बढ्ने छ विश्वास लिएका छौं । कृषि उत्पादनमा सहकारी संस्थाले सहयोग गरेमा कृषिको बजारीकरण र भण्डारण नगरपालिकाकाले गर्ने छ ।’
मेयर मण्डलले भने ‘कृषि सहकारी संस्था अगाडि बढेमा गरिबी न्यूनिकरणका साथै शिक्षा र स्वास्थ्यमा सुधार आउने छ ।’ नगरपालिकालाई समृद्ध बनाउनका लागि सहकारी मार्फत सानासाना उद्योग धन्धा सञ्चालन गर्नुपर्दछ । साना उद्योग धन्धा सञ्चालनमा नगरपालिकाले पनि सहयोग गर्ने मेयर मण्डलले बताएका छन् ।
मेयर मण्डलले भने, ‘नगरपालिकाले छिट्टै महिलाहरुका लागि सिलाई कढाई लगायतको तालिम ल्याउन लागेको हो । सिलाई कढाई तालिमलाई सदुपयोग गरेमा गरीबी स्वतः न्यूनिकरण हुनेछ ।’
हँसपुर नगरपालिकालाई ग्रमीणमुखी होइन, शहरमुखी विकास गर्ने छौं मेयर मण्डलले भने, ‘त्यसका लागि दातृसँग कुरा भई सकेको छ । यसको परिणाम छिट्टै नै आउने छ ।’
संस्थाका अध्यक्ष कञ्चना झाले संस्थाका वार्षिक आयव्याय प्रस्तुत गर्नुका साथै लक्ष्यको बारेमा समेत सुझाएकी थिइन । कार्यक्रममा हँसपुर नगरपालिकाकी उपमेयर रेणु कुमारी झा लगायत दर्जनौं व्यक्तिले शुभकामना दिएका थिए ।

‘असहाय र गरीबलाई घरमै गएर कम्बल’

जनकपुरधाम, १३ पुस । निरन्तर रुपमा बढ्दो जाडोलाई मध्य नजर गरी असहाय र गरीबलाई आईतवार चौकमै गएर कब्ल वितरण गरिएको छ ।
धनुषाको हँसपुर नगरपालिकाका मेयर रामज्ञान मण्डलले वडा नं. ९मा पुगेर असहाय तथा गरीबहरुलाई चिसोबाट बाँच्नका लागि कम्बल वितरण गरेको छ ।
पुसको पहिलो सातादेखि लगातार रुपमा चिसो बढ्न थालेपछि मेयर मण्डलले टोलटोलमा गएर गरीब र असहायलाई कम्बल तथा चौकचौकमा दाउराको आगो बाल्न लागेको हो । स्थानीय सरकारको अनुभूति दिलाउने उद्देश्यले उनले यस भेगका जनतालाई केही गर्न नसकेपछि तत्काल चिसोबाट राहत पाउनका लागि उनले कम्बल तथा आगो बाल्ने गरेको बताएका छन् ।
दैनिक जनकपुरसँग उनले कुराकानी गर्दै भने,  ‘प्राकृति प्रकोपलाई कसैले रोक्न सकिदैन । तर राहत स्वरुप तत्काल नगरपालिकाले कम्बल र ठाउँ ठाउँमा आगो बाल्ने कार्य शुरु गरेको हो ।’ तराई÷मधेशका जिल्लाहरुमा बाढी, पहिरो, आँधी बहेरी र चिसोबाट सबभन्दा बढी मानिसहरु प्रभावित हुन्छ । यस्तो अवस्थामा ज्यान समेत जाने गरेको हो मेयर मण्डलले भने, ‘जति गर्नुपर्ने त्यो अनुसार गर्न नपाएपनि क्षमता अनुसार नगरपालिकाकाले गरिब र दलित बस्तीमा कम्बल र आगो बाल्नेलाई निरन्तरता दिएको हो ।’
मेयर मण्डलले पहिलो चरणमा चौक चौकमा गरीब, असहायलाई कम्बल वितरण गरेका छौं, अब घरघरमै गएर गरीब र असहायलाई कम्बल तथा दाउरा वितरण कार्यक्रम रहेको बताएका छन् । मेयर मण्डलले एक हप्ता अघिदेखि कम्बल तथा दाउरा वितरण कार्य गरेको र यसलार्इृ निरन्तरता दिने बताएका छन् ।

मधेशी खेलगा, मधेश खिलेगा ः साँसद साह

जनकपुरधाम, १२ पुस । राजपाका सचेतक एवं प्रदेश सभा सदस्य परमेश्वर साहले मधेशी युवाहरु विभिन्न खेलमा आफ्नो प्रतिभा उजगार गर्न सफल भएमा मात्र मधेश समृद्ध भएर खिलने बताएका छन् ।
जनकपुरधाम उपमहानगरपालिका वडा नं. २० रुपैयामा क्रिकेट प्रतियोगिताको समापन कार्यक्रममा प्रदेश साँसद साहले हिन्दीमा भने, ‘मधेशी खेलगा, मधेश खिलेगा ।’
‘खेलबाट खेलाडी र राष्टूको पहिचान स्थापित हुन्छ । देश र समाज समृद्धि हुन्छ’ साँसद साहले भने, ‘मधेशी युवाको खेलमा कसरी प्रोत्साहन गर्न सकिन्छ नेपाल सरकार चाहना रहेन । नेपाल सरकारले नगरेको कार्य स्थानीय र प्रदेश सरकारले गरेर देखाउने छ ।’
उनले खेलाडीहरुलाई प्रोत्साहन गर्नका लागि स्थानीय स्थानीय सरकारलाई अगाडि आउनु पर्दछ । प्रदेश र स्थानीय सरकारले खेल र खेलाडीप्रति ध्यान दिएमा समृद्ध र स्वस्थ समाजको निर्माण हुने ठोकुवा गरेका छन् ।
एकता युवा क्लवको आयोजनामा भएको क्रिकेट टुर्नामेन्ट कार्यक्रमको समापन समारोहका विशेष अतिथि राजपाका केन्द्रिय सदस्य मनोज चौधरीले स्वस्थ्य विचार, समृद्ध समाजका लागि खेल अति उपयोगी रहेको बताएका छन् । उनले भने, ‘राज्यको विभेदको कारण मधेशका युवाहरु आफ्नो प्रतिभा देखाउन सकेन । अब कम्तिमा प्रदेश र स्थानीय सरकार जिम्मोवारी बुझ्नु पर्दछ ।’
उनले मधेशमा धेरै प्रतिभावान खेलाडीहरु छन्, तर अवसरको अभावको कारण ठाउँमा पुग्न सकेन । तर प्रदेश सरकारले खेलाडीको हितमा कार्य गर्ने छ विश्वास रहेको बताएका छन् ।
मंसिर २१ गतेबाट शुरु भएको क्रिकेट २०(२० प्रतियोगितामा ८ वटा टीम सहभागी भएका थिए । ती मध्ये बहुअर्वा र देवपुरा रुपैठा फाइनलमा पुगेका थिए ।
शनिवार भएको फाइनल खेलमा बहुअर्वा टीमले टस जितेर १९ ओभरमा १४९ रन बनाएका थिए भने प्रतिस्पर्धी टीम देवपुरा रुपैठाले १५ ओभरमा ७७ रन बनाएर अलआउट भएका थिए ।
क्लवका अध्यक्ष नविन कुमार महतोको अध्यक्षतामा भएको समापन कार्यक्रममा प्रदेश साँसद परमेश्वर साहले विजेता बनेका बहुअर्वा टीमलाई नगद पाँच हजार र शिल्ड प्रदान गरेको छन् । त्यस्तै उपविजेता देवपुरा रुपैठा टीमलाई नगद दुई हजार र शिल्ड प्रदान गरेका छन् ।

‘साथीलाई मोटरसाइकल पैचौ दिदा पुगे प्रहरी हिरासतमा’

जनकपुरधाम, १२ पुस । इमरजन्सी हो भनेर कसैले मोटरसाइकल माँगेमा नदिने कुरै छैन । तर दिएमा प्रहरीले समातेर हिरासतमा राखेको सुन्दा जो सुकेलाई पनि आश्चर्य लाग्न सक्छ ? आफ्नै मोटरसाइकल इमरजन्सी हो भनेर साथीले मागेपछि त्यही मोटरसाइकल चढ्दा प्रहरीले समातेको नपत्याउने जस्तो रहेछ । तर कुरा सत्य हो !
घटना पुस ८ गते मंगलवारको हो । धनुषाको धनौजी गाउँपालिका वडा नं. १ का सदस्य नागेन्द्र प्रसाद साहसँग सोही वडाका मुकेश साह (परोसी)ले मलाई इमरजन्सी छ,  मोटरसाइकल दिनुस भनेर लगेका थिए । एक घण्टामा उनी आएन । पुस ९ गते साँझ ती मोटरसाइकल नागेन्द्र साहलाई दिइयो । साहले पुस १० गते त्यही मोटरसाइकलमा आफ्नी चाचीलाई उपचारको लागि जनकपुर आउने क्रममा भन्सारका सशस्त्र प्रहरीले साह र मोटरसाइकललाई समातेर जिल्ला प्रहरीमा बुझाएका छन् । चेक जाँचको क्रममा मोटरसाइकलको ट्ंयाकीबाट ४३ थान सुई लागु औषध भेटायो ।
यसरी घट्यो घटना
पुस ८ गते वडा सदस्य नगेन्द्र साह (मोटरसाइकल धनी) धनौजी बजारमा चिया खाई रहेका थिए । समय साँझ ५ बजेको होला । साहकै परोसी मुकेश साहले नागेन्द्रलाई भने, ‘मलाई एक क्षिणका लागि मोटरसाइकल दिनुस, म खानाबाट मोवाइल लिएर आउँछु (खाना भारतको हरिने बजारमा पर्दछ) ।’ परोसी बुझेर नागेन्द्रले मुकेशलाई मोटरसाइकल दिए । मुकेश केही टाढा गएपछि एकजना उहाँको साथी भेटायो, उहाँको नाम थियो हरी साह । उ पनि त्यही वडाका रहेछ ।
मुकेश र हरी दुबैले भारतीय बजारमा गएर चिया खान लागे । त्यतिकैमा हरिले मुकेशलाई भन्यो ‘मलाई एक घण्टाका लागि मोटरसाइकल दिनुस् मलाई केही कार्य छ गरेर आउँछु ।’ ती मोटरसाइकल लिएर हरीले अन्त्यै गए । एक दुईघण्टा पश्चात् फेरी ती मोटरसाइलमा चढेर मुकेश र हरी गाउँ फर्के । मंगलवार लिएको मोटरसाइकल बुधवार साँझमा नागेन्द्र साहलाई फर्काइयो ।
पुस १० गते नागेन्द्र साह आफ्नी चाचीको उपचारका लागि जनकपुरका लागि प्रस्थान गरे । साहलाई जनकपुरधाम उपमहानगरपालिका १६ स्थित चौकी नजिकैमा सशस्त्र प्रहरीले रोक्यो । कागजातहरु चेकजाँच पश्चात् सशस्त्रले भने, ‘तपाईको मोटरसाइकलको ट्यांकीमा लागू औषध छ, तपाईलाई मसँग भन्सारमा जानुपर्छ ।’ साहले सशस्त्र कुरा सुनेर छक्क परे र उनले हुन्छ भनेर भन्सार पुगे । त्यहाँ तेल ट्यांकीलाई काट्दा त्यसबाट २३ थान पेन्टाजाइन सुई र २० वटा हाइटूो कोलोराइड सुई भटायो । अहिले उनी प्रहरी नियन्त्रणमा छन् । प्रहरीले मुकेशलाई पनि पक्राउ गरेको छ, हरी साह फरार छन् ।
रिसिभी साध्यो ः पीडित
नागेन्द्र साहकी श्रीमती कल्पना साहले आफूसँग हरी साहले रिसिवी साधेको आरोप लगाएका छन् । हरी साहले मेरो श्रीमानलाई फसाएर हो कल्पना साहले भनिन ‘अश्विसनमा जिल्ला प्रहरीबाट खटेका प्रहरीले हरी साहको भाई धर्मेन्द्र साहको घरमा छापामारी गरेका थिए । छापामारीको क्रममा केही सामानहरु पक्राउ परेको थियो । त्यतिबेलामा मेरा श्रीमान नागेन्द्र साह र वडा अध्यक्ष श्याम किशोर साहले प्रहरीको कागजातमा सही गरेका थिए ।’
उनले भने त्यही रिसवी साध्नका लागि मोटरसाइकलमा लागू ओषध राखेर सशस्त्र प्रहरीलाई समेत खबर गरेर श्रीमानलाई फसाउने कार्य गरेको बताएकी छन् ।

ऋण लगानी तथा बिमा सम्बन्धी गोष्ठी सम्पन्न

जनकपुरधाम, १० पुस । जनकपुरधाम उमपहानगरपालिका वडा नं. १९ मा ऋण लगानी तथा बिमा सम्बन्धी एक दिवसीय अभिमुखिकरण गोष्ठी विहिवार सम्पन्न भएको छ ।
तालिममा ३० जना बढीको सहभागिता रहेको थियो । सहभागीहरलाई ऋण उपलब्ध गराउने विधि र विमा सम्बन्धी जानकारी गराएका छन् ।
एकता कृषि सहकारी संस्था लि.को आयोजना तथा युवा तथा सना व्यवसायी स्वरोजगारकोष, सचिवालयको सहयोगमा भएको गोष्ठी कार्यक्रममा संस्थाका अध्यक्ष सीताराम यादवले ऋण लिने प्रक्रिया पुर्याएमा कृषि र व्यवसायी ऋण उपलब्ध गराउने बताएका छन् । अध्यक्ष यादवले भने, ‘स्वरोजगार अन्तर्गत कृषिमा ६० प्रतिशत र व्यवसायमा ४० प्रतिशत ऋण उपलब्ध गराउने छ । समयमा ऋण चुक्ता गरेमा वार्षिक ४ प्रतिशत मात्र ब्याज तिर्नुपर्छ ।’ उनले स्वरोजगार अन्तर्गत ५० हजार देखि २ लाखसम्म ऋण उपलब्ध गराउने व्यवस्था रहेको बताएका छन् ।
‘ऋण उपलब्ध पश्चात् तालिमको व्यवस्था पनि रहको छ’ अध्यक्ष यादवले भने, ‘उपलब्ध ऋणलाई अनुगमनको क्रममा दुरुपयोग भएको पाएमा ती ऋण तुरुन्तै असुल्ने प्रावधान रहेको छ ।’

खुल्ला सीमाना चुनौती होइन अवसर हो ः मन्त्री सोनल

जनकपुरधाम, १० पुस । भौतिक पूर्वाधार मन्त्री जितेन्द्र सोनलले नेपाल भारत खुल्ला सीमाना चुनौती होइन, अवसरको रुपमा रहेको बताएका छन् । उनले खुल्ला सीमाना दुबै देशबीच सामाजिक, राजनीतिक, भाषिक सम्बन्धतलाई प्रगाढ बनाउँछ, अपराधलाई रोक्ने कार्य गर्दै आएको छ बताएका छन् ।
जनकपुरधाममा विहिवार ‘सिमाञ्चल सम्बन्धका स्वरुप र नागरिक दायित्व’ कार्यक्रममा उनले सो कुरा बताएका हुन ।
मन्त्री सोनलले भने, ‘यस प्रदेशसँग जोडिएको भारतीय सीमामा एउटा पनि अपराधिक गतिविधि भएको छैन । सीमाका नागरिक स्वयं सीमाको रक्षा गरिरहेको हुन्छ । जहिले पनि काठमाडौंको एयरपार्टमा जाइनिज लगायतका देशका नागरिकहरु सुनसहित पक्राउ गर्ने गरेको हो ।’
बिहार युनिभरसिटीका प्रोफेसर नवल किशोर चौधरीको जवाफ फर्काउँदै मन्त्री सोनलले भने ‘भारतको राजनीतिक, सामाजिक तथा राष्टिूयताको अहित हुने यस्ता कुनै पनि कार्य गर्दैन ।’ चिनीयाँ गतिविधि तराई मधेशका जिल्लाहरुमा बढिरहेको प्रोफेसर चौधरीले संकेत गरेका थिए । मन्त्री सोनलले त्यसको जवाफमा भने, ‘हामीलाई चाइनिज गणेश भगवान र लक्ष्मी माता चाहिदैन । प्रदेश सरकार सर्तक छ । भारतको अहित हुने जस्ता गतिविधिमा यस भुमिलाई प्रयोग गर्न दिदैनौं ।’
त्यस्तै सामाजिक विकास मन्त्री नवल किशोर साहले भने ‘नेपाल भारतको सम्बन्ध त्यो बेलादेखि रहेको छ जुन बेला नेपाल भारत देशै थिएन ।’ नेपाल भारतबीचको सम्बन्ध बेटी रोटी र राजनीतिक मात्र होइन, क्रान्तिकारी सम्बन्ध पनि हो उनले भने ।
उनले यहाँको सम्बन्धमा काठमाडौंका सरकार र दिल्लीको सरकारले बुझ्न सकेको छैन । तपाईहरु दिल्ली सरकारलाई जनकपुर र अयोध्याको सम्बन्धलाई बुझाउनुस् हामी काठडौंको सरकारलाई बुझाउने छौं, उनले भने, ‘जहिले पनि अपराधिक घटना खुल्ला सीमाको कारण यता भएको छैन । काठमाडौंमा पक्राउ पर्ने बंगला देश, चीन र पाकिस्तानका हुन्छ ।’
नेपाल भारत खुल्ला सीमा सम्वाद समूहका अध्यक्ष राजीव झाको अध्यक्षतामा भएको सो कार्यक्रममा बिहार युनिभरसिटीका प्रोफेसर नवल किशोर चौधरीले सीमामा जुन हाम्रो सम्बन्ध त्यो कुनै पनि राजनीतिले तोड्न नसिकने बताएका छन् । उनले भने, ‘काठमाडौको सरकारले सीमावर्तीसँग विभेद गरिरहेको समाचारमा सुन्दै आएका छौं । नागरिकताको सवालमा पनि विभेद गरेको छ । यो दुःखद र सम्बन्धमा ठेस पुरयाउन कार्य हो ।’ प्रोफेसर चौधरीले चिनियाँ गतिविधि यस प्रदेशमा बढिरहेको सुनेर आचम्म लागेको पनि बताएका छन् ।
कार्यक्रममा नीति आयोगका उपाध्यक्ष भोगेन्द्र झा, प्रदेश नं. २ का साँसद परमेश्वर साह सहितका व्यक्तिहरुले विचार राखेका थिए ।

चिसो बढ्यो, विपद् व्यवस्थापनको पाँचवटा निर्णय

जनकपुरधाम, ९ पुस । जनकपुरधाम सहित तराई मधेशका जिल्लाहरुमा दुई दिनदेखि लगातार चिसो बढ्दै गएको छ । निरन्तर रुपमा चिसो बढ्दै जाँदा जनजीवन प्रभावित हुन थालेको छ । विगत दुई दिनदेखि हुस्सु र कुहिरोकारण बाटोमा हिलडुल गर्न समेत अप्ठ्यारो हुन थालेको हो ।
लगातार चिसो बढेपछि सरकारी तथा गैर सरकारी कार्यालयहरुमा सेवाग्राहीको संख्यामा कमी आएको छ । त्यस्तै जनकपुरधामको बजारमा पनि चहलपल घटेको छ ।
जनकपुरधाममा लगातार चिसो बढ्न थालेपछि विपद व्यवस्थापन समितिले बैठक गरी पाँच वटा निर्णय गरिएको छ ।
जनकपुरधाम उपमहानगरपालिकाको अगुवाईमा बसेको बैठकमा नेपाली काँग्रेस, संघीय समाजवादी पार्टी, राजपा, जनकपुरधाम उद्योग वाणिज्य संघ लगायतका संघ संस्थाका प्रतिनिधिहरको उपस्थिति रहेको थियो ।
मेयर लालकिशोर साहको अध्यक्षतामा बसेको बैठकबाट शितकालिन अवस्थालाई मध्यनजर गरी आवश्यता अनुसार विपन्न असहायहरुलाई कम्बल र मेट वितरण गर्ने, तथा यस जनकपुरधाम उपमहानगरपालिका क्षेत्रभित्र ठाउँ ठाउँमा दाउरा उपलब्ध गराउने, उपमहानगरपालिकाको विभिन्न वडामा वडा स्तरीय विपद व्यवस्थापन समिति गठनका लागि पत्राचार गर्ने र आवश्यक सहयोग गर्ने रहेको छ ।
त्यस्तै जनकपुरधाम उपमहानगरपालिका विपद जोखिम न्यूनिकरण तथा व्यवस्थापन गर्न बनेका एने  बमोजिम शाखा प्रमुख सुनिल कुमार झलाई सदस्य सचिव राख्ने,  चिसोबाट प्रभावित बालक, बालिका, महिला, पुरुष तथा सरोकारवालाहरुलाई सजग तुल्याउन चेतनामूलक विज्ञापनहरु पत्रपत्रिका एफएम, टेलिभिजन, शैक्षिक तथा स्वास्थय संस्थाहरुको माध्यमबाट प्रसारित गराउने रहेको जनाइएको छ ।

‘प्रारम्भिक शिक्षा समाग्रीमै समस्या’

जनकपुरधाम, ८ पुस । नेपाल सरकारद्वारा प्रदेश २ मा भएको ‘राष्टिूय प्रारम्भिक कक्षा पढाई’ कार्यक्रमको मंगलवार जनकपुरधाममा समीक्षा तथा मूल्यांकन गरेको छ । कक्षा १ देखि ३ सम्मका बालबालिकाको पढाई सिप कमजोर देखिएकोले सोमा सुधार ल्याउने उद्देश्यका साथ ‘राष्टिूय प्रारम्भिक कक्षा पढाई’ कार्यक्रम ल्याइएको छ । एक वर्षमा प्रदेश २ मा सो शिक्षामा भएको सुधार र प्रगतिबारेमा समीक्षा गरिएको छ ।
शिक्षा, विज्ञान तथा प्रविधि मन्त्रालय सिंहदरबार काठमाडौको आयोजनामा भएको ‘प्रदेशस्तरीय प्रबोधिकरण’ कार्यक्रमका प्रमुख अतिथि प्रदेश २ का समाजिक विकास मन्त्री नवलकिशोर साहले यो कार्यक्रम बालबालिकाका लागि प्रभावकारी तब हुन्छ जब शिक्षकहरुले इमान्दारी पूर्वक कार्य गर्छन । तथ्यांंक अनुसार प्रारम्भिक शिक्षा सुधार तर्फ रहेको औल्याएका छन् ।
‘प्रारम्भिक शिक्षा राम्रो भएमा अगामी दिनमा परिणाम पनि राम्रो हुन्छ । विद्यालयका शिक्षक(शिक्षिकाले प्रारम्भिक शिक्षामा सुधार ल्याएमा शिक्षाका सबै क्षेत्र सुध्रिन्छ’ मन्त्री साहले भने, ‘तराई मधेशका जिल्लाहरुमा गरिबी, बरोजगारी लगायतको समस्याले बालबालिकाहरु विद्यालय जाँदैन, विद्यालय आउन वातावरण निर्माणमा शिक्षक, शिक्षिकाको महत्वपूर्ण योगदान हुन्छ ।’
जिल्ला शिक्षा समन्वय इकाई धनुषाका प्रमुख बख्रू प्रसाद रजकको अध्यक्षतामा भएको सो कार्यक्रममा शिक्षा, विज्ञान तथा प्रविधि मन्त्रालयका उपसचिव युवराज पौडेलले विस्तृत रुपमा तथ्यांंक बारेमा जानकारी गराएका छन् । उनले प्रस्तुत गरेको तथ्यांकमा नेपाली पहिलो भाषा भएका विद्यार्थी जसले शुद्धसँग पढेका छन् कक्षा १ मा ५.८, कक्षा २ मा ८.७, कक्षा ३ मा १२.७ रहेको छ । त्यस्तै नेपाली दोस्रो भाषा भएका विद्यार्थी कक्षा १ मा १.२, कक्षा २ मा १.४ र कक्षा ३ मा ४.५ रहेको उल्लेख छ ।
त्यस्तै प्रादेशिक शिक्षा तालिम केन्द्र बाराका अध्यक्ष गोपाल प्रसाद कर्णेलले बेलाबेलामा शिक्षक तालिम हुनुपर्ने, जनक शिक्षा समाग्रीले समयमा पाठ्यपुस्तक उपलब्ध गराउनुपर्ने, व्यवस्थित किसिमले कार्यक्रम हुनुपर्ने भएमा मात्र सुधारमा आउने बताएका छन् । तर सबभन्दा समस्या यिनीहरु समयमा उपलब्ध नहुँदा हुने गरेको बताएका छन् ।
‘विद्यालयमा शुरु भएको ‘दिवा खाजा’ले विद्यार्थीहरुलाई ल्याउन, ठिकाउन र सिखाउनमा धेरै सहयोग गरेको छ’ जिल्ला शिक्षा समन्वय इकाई धनुषाका प्रमुख ब्रखु प्रसाद रजकले भने ‘विद्यार्थीहरु विद्यालय आउन छाडेका थिए । आएपनि टिफिनमै भाग्ने गर्दथे । तर दिवा खाजा भएपछि आउँछ, ठिक्छ र सिख्छन् पनि ।’
उनले गत वर्ष स्थानीय सरकार मार्फत शिक्षामा आएको बजेट फ्रिज भएको सुन्दा निक्कै दुःखद लाग्यो । एकतर्फ विद्यालयहरुमा पर्याप्त समाग्री छैन, अर्कोतिर स्थानीय सरकार रकम फ्रिज गरिरहेको छ । यसले पनि शिक्षामा प्रभाव पारिरहेको बताएका छन् ।
कार्यक्रममा विभिन्न जिल्लाका शिक्षा अधिकारीहरुले विद्यालयको प्रगति र समस्या बारेमा विचार राखेका थिए ।
बिद्यालयमा भर्ना भएका सबै बालबालिकालाई नियमित बिद्यालयमा उपस्थित गराउन तथा बिदा भएको दिन वा अन्य फुर्सतको समयमा बालबालिकाको पढाई शिपमा सुधार गर्न टोल पढाई समुहहरु गठन पनि गरिएको हो ।