प्रदेश २ मा सबभन्दा अशिक्षित महिलाहरु ः डा.झा

जनकपुरधाम, १३ फागुन । प्रदेश २ का नीति आयोगका उपाध्यक्ष डा. हरिवंश झाले प्रदेश नं. २ मा  सबभन्दा बढी अशिक्षित महिलाहरु नै रहेको दावी गरेका छन् ।
जनकपुरधाममा वियोण्ड बेइजिङ्ग कमिटी (बीबीसी) द्वारा सोमवार आयोजित दिगो विकास लक्ष्य कार्यक्रममा डा. झाले तथ्यांक एकुरेट थाहा नभएपनि सातवटै प्रदेश मध्ये प्रदेश २ का महिला सबभन्दा अशिक्षित रहेको दावी गरेका छन् ।
उनले भने, ‘जबसम्म महिलाहरु शिक्षित हुँदैन, विभेदको अन्त्य हुँदैन ।’ प्रहरी हिरासतमा र अदालतमा समेत महिलाहरुप्रति विभेद हुँदै आएको उनले ठोकुवा गदै भने, शिक्षा, स्वास्थ्य र राजनीतिकमा पहुँच हुनु अति आवश्यक छ ।’
उपाध्यक्ष डा. झाले महिला शिक्षित भएमा दाईजोप्रथाको अन्त्य, रोजगारीको सृजना र बेटी शिक्षामा हुँदै आएको विभेदको अन्त्य हुनेछ । यी सबैको अन्त्यका लागि शिक्षा नै मूलमन्त्र रहेको दावी पनि गरेका हुन ।
कमिटीका महासचिव कृष्ण कुमारी वाइवाको अध्यक्षतामा भएको सो कार्यक्रमका प्रमुख अतिथि समेत रहेको डा. झाले संविधानमा पनि महिला अधिकार सुनिश्चित नगरेको होइन, तर व्यवहारमा त्यसलाई लागू नगरेको देखिन्छ ।
त्यस्तै सामाजिक विकास मन्त्रालयका महाशाखा प्रमुख ठूलोबाबु दाहालले महिला सशक्तीकरण तथा दिगो विकास लक्ष्य प्राप्तिका लागि प्रदेश सरकार नीति समेत ल्याई सकेको जानकारी गराउँदै विस्तारै विस्तारै कार्यान्वयनमा समेत आउन लागेको बताएका छन् ।
उनले प्रदेश सरकारले स्वस्थ्य, दक्ष नागरिक तयार गर्ने, प्राविधिक शिक्षमा जोड दिई प्रदेशलाई आवश्यक जनशक्ति उत्पादन गरी शैक्षिक बेरोजगार घटाउने, स्वरोजगार सृजना गर्ने, हिंसा रहित समाज निर्माण गर्ने, श्रम शोषण रहित समाज स्थापना गर्ने लक्ष्य लिएको जानकारी गराएका छन् ।
त्यस्तै बीबीसीकी महासचिव कृष्ण कुमारी वाइवाले कसैलाई पनि पछाडि नपरौ, सबभन्दा पछाडि पारेकोमा पहिलो पुगौ यसको लक्ष्य रहेको बताएकी छिन् । उनले दिगो विकास लक्ष्य प्राप्ति अन्तरगत १७ वटा बुँदाहरु रहेको विस्तृत रुपमा जानकारी गराउँदै यस बुँदामा राज्यले वा नागरिक समाजले कार्य गरेमा महिला सशक्तिकरण मात्र होइन, समृद्ध राष्ट निर्माण समेत हुने दावी गरेका छन् ।
कार्यक्रममा सामाजिक विकास मन्त्रालयका महाशाखा प्रमुख ठूलोबाबु दाहाल, पर्साकी दलित महिला संघकी निलारामले कार्यपत्र प्रस्तुत गरेका थिए । कार्यक्रममा तीन जिल्लाका महिला अधिकारकर्मीहरुको सहभागिता रहेको थियो ।

महंगी ४० प्रतिशत,व्यापार २५ प्रतिशत

जनकपुरधाम, ४ फागुन । जनकपुरधाम नेपालमै सबभन्दा महँगो शहर रहेको पर्यटकहरुले आरोप लगाएका छन् । नेपालको विभिन्न जिल्लाबाट जनकपुरधाम जानकी दर्शन गर्न आएकाहरुले यहाँ खद्यान्न समाग्रीहरु लिएर बस्त्र लगायतका समाग्रीहरु चर्को मूल्यमा बिक्री हुने गरेको बताएका छन् ।
प्रदेश २ को राजधानी र धार्मिक पर्यटकीय नगरीको रुपमा समेत प्रसिद्ध रहेका जनकपुरधाममा आउने पर्यटक एवं श्रद्धालुहरुले ७७ वटा जिल्लामै महँगो जिल्ला धनुषा नै रहेको पोखराबाट आएका संजिता भट्टराईले गुनासो पोखेकी छिन् ।
कुन व्यापार राम्रो त ?
जनकपुरधाममा अधिकांश व्यापारीहरु विगतभन्दा अहिले नराम्रो अवस्था रहेको भन्दै आएपनि केही व्यापारको अवस्थाका निक्कै उच्च देखिएको छ । यहाँका होटल व्यवसाय, यातायात, अस्पताल, क्लिनिक, औषधी लगायतका व्यापारहरुमा निक्कै वृद्धि भएको स्थानीयहरुले बताएका छन् ।
जनकपुरधाममा प्रदेश २ को राजधानी तथा भारतीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदी र उत्तर प्रदेशका मुख्यमन्त्री योगी आदित्यनाथको जनकपुरधाम भ्रमण पश्चात् पर्यटकहरुको चाप बढेको स्थानीयहरुको कथन छ । जनकपुरधाममा सञ्चालनमा रहेको अस्पतालहरु, होटल, लज तथा औषधी पसलहरु निक्कै फाइदामा रहेको छ ।
त्यस्तै यहाँका मदिरा पसलहरु, फुटपाथका पसलहरु र चिया पसले व्यापारहरुको अवस्था निक्कै राम्रो रहेको स्थानीयहरु बताउँछन् ।
उनले यहाँका होटल, लज तथा अन्य सामाग्रीहरु अन्य जिल्लाको तुलनामा बढी महँगो रहेको भन्दै पसलहरुमा एक रुपता समेत नदेखिएको जिकिर गरेकी छन् ।
यता जनकपुरधामका व्यापारीहरुले यहाँका व्यापार विगतको तुलनामा ४० प्रतिशत खसेको बताएका छन् । जनकपुरधाममा पर्यटकहरु आएपनि बजार व्यवसाय २५ प्रतिशतभन्दा बढी नरहेको औल्याएका छन् । उनीहरुले विगतभन्दा घर भाडा लगायतमा ४० प्रतिशत महँगी बढेको छ । तर व्यापार झण्डै २५ प्रतिशत रहेको बताएका छन् ।
कपडा व्यापारी सन्तोष गुप्ता भन्छन् ‘घर भाडा १५ हजारबाट एक्कैचोटी ३४ हजार गरिदिएको छ । बैंक ब्याजदर समेत बढाई सकेको छ । तर व्यापार छैन ।’ यहाँबाट पलायन हुने अवस्थामा हामी छौ उनले भने ।
त्यस्तै अर्का व्यापारी मो.जासीम राइनले मधेश आन्दोलन पश्चात् जनकपुरधाम उपमहा नगरपालिका भित्रमा सडक तथा नाला निर्माणको क्रममा भएको तोडफोडले गर्दा उपभोक्ताहरु भारतीय बजारमा जाने गरेको छ । भारतीय बजारभन्दा कैयौं गुणा यहाँ समानहरु महँगोमा भेटाउँछन । यसको कतिवटा कारणहरु छन्, भारतबाट सामानहरु ल्याउँदा कर बढी तिर्नुपर्ने, बैंकको बढेको ब्याजदर र घरभाडा त्यसैमा थपेर लिनुपर्ने आवस्थामा महँगो हुनु स्वभाविकै रहेको बताएका छन् ।
उनले यसतर्फ व्यापारीहरुको छाता संगठनहरुलाई ध्यान दिनुपर्ने हो, तर अहिलेसम्म नदिएको गुनासो पनि पोखेका छन् ।
व्यापारीहरुको संगठन भन्छन
व्यापारीहरुको छाता सगठनको रुपमा रहेको जनकपुर उद्योग वाणिज्य संघ र धनुषा चेम्बर अफ कमर्सले जनकपुरधामको व्यापार व्यवसायी अहिलेको अवस्थामा चुनौतीपूर्ण रहेको बताएका छन् । संघका अध्यक्ष ललित साह र कमर्सका अध्यक्ष विजय साहले व्यापारीहरुले लिएको घरभाडा वृद्धि, बैंकले बढाएको ब्याज दर लगायतको समस्यालाई लिएर छिट्टै सम्बन्धित पक्षसँग समन्वय गरेर समाधान गर्ने तर्फ लाग्ने बताएका छन् ।
अध्यक्षद्वयले व्यापारी रुट अनुसार घरभाडा दर निर्धारण गर्न लगाउने आफूहरु प्रयासरत रहेका छौं । त्यसका लागि जनकपुरधाम उपमहानगरपालिका, जिल्ला प्रशासन कार्यालय धनुषा, नागरिक समाज, पत्रकार, बुद्धिजीविहरुसँग छलफल गरेर त्यसको समाधान गर्ने छौं । रेल्वे स्टेशनदेखि शिवचौकसम्मको व्यापारीहरुको लागि कस्ता प्रकारको घरभाडा हुनुपर्यो, रामानन्द चौकदेखि जानकी मन्दिरसम्म घरभाडा दर कति हुनुपर्यो, गल्लीहरुमा रहेको घरभाडा दर कति हुनुपर्यो  लगायतमा समन्वय गरेर समाधान तर्फ जाने बताएका छन् ।
अध्यक्षद्वयले जनकपुर महँगो सहर नरहेको जिकिर गर्दै केही व्यापारी वा व्यक्तिको कारण यस्ता हल्ला फैलिएको हुन सक्ने दावीगरेका छन । अन्य सहरको तुलनामा जनकपुर राम्रो, सुन्दर र महँगीमा पनि तुलनात्मक रुपमा राम्रो रहेको बताएका छन् । उनले त्यसका लागि पनि अनुगमन समिति गठन गरेर त्यसको छानबिन गरी समस्या समाधान गर्न आफूहरु लाग्ने बताएका छन् ।
अर्का व्यापारी राकेश कुमार साहले जनकपुरधाम महँगो शहर छैन, भन्न सकिन्न, तर यसलाई कसरी व्यवस्थित गर्ने समन्वयकर्ताको अभाव रहेको बताउँछन् । उनले यहाँसबभन्दा ठूलो समस्या घर भाडाको रहेको छ । शहरी विकासको ऋण सहयोगमा जनकपुरधामको सडक तथा नालालाई फराकिलो बनाउने क्रममा भएको तोडफोड पश्चात् गरेको घरभाडा वृद्धि निक्कै उच्च रहेको छ । यसलाई व्यवस्थित गरिदिएमा जनकपुरधामको व्यापार राम्रो गर्न सकिन्छ बताएका छन् ।
त्यस्तै अटो रिक्सा व्यापारी एवं समाजसेवी वैद्यनाथ साहले विगतभन्दा अहिलेको जनकपुरधामको बजार व्यवसायमा वृद्धि भएको बताएका छन् । उनले जनकपुरधाममा भारतीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदी र भारतकै उत्तर प्रदेशका मुख्यमन्त्री योगी आदित्यनाथको जनकपुरधाममा भ्रमण पश्चात् पर्यटक यात्रुहरुको चाप बढेको हो । जनकपुरधाममा आउने पर्यटकहरु केही नकेही लिएर जाने गरेकोले यहाँको व्यापार विगतको तुलनामा राम्रो अवस्थामा गई रहेको बताएका छन् ।
इलेक्टूीक व्यापारी सन्तोष गुप्ताले जनकपुरधामको व्यापार राम्रो अवस्थामा नरहेको बताएका छन् । उनले हुनतः नेपालकै व्यापार व्यवसायको अवस्थामा राम्रो छैन, तर जनकपुरधाममा व्यापारीहरुको लागि घरभाडा वृद्धि आतंक नै मच्याएको बताएका छन् । उनले गरेको घरभाडा वृद्धि दरतिर व्यापारीहरुको छाता संगठनहरुलाई ध्यान दिनुपर्ने र तर अहिलेसम्म पहल गर्नु दुःखद कुरा रहेको बताएका छन् ।

फर्जी कागजात पेश गरी जागिर गर्दै कामु प्रशासक पाण्डे

जनकपुरधाम, १ फागुन ।  नेपाल रेडक्रस सोसाइटीद्वारा सञ्चालित जानकी आँखा अस्पतालका कामु प्रशासक रामनरेश पाण्डेले फर्जी कागजात पेश गरी अहिलेसम्म जागिर गरिदै आएको कर्मचारी युनियनले आरोप लगाएका छन् ।
कर्मचारी युनियनले अस्पताल परिसरमा नै बुधवार पत्रकार सम्मेलन गरी कामु प्रशासक पाण्डेको जागिरि अबधि पुरा भएपनि फर्जी कागजातहरु राखेर अहिलेसम्म अस्पतालमा कार्य गर्दै आएको कुरा दोहोर्याएका छन् ।
युनियनका अध्यक्ष नुतन कुमार झाले पहुँच नभएका तल्लो तहका स्थायी कर्मचारीलाई जागिरबाट अवकाश दिएका छन् । त अस्पतालको प्रशासनिक तथा कर्मचारी नियमावली मिची हालसम्म पदमा कायम रहेको पनि प्रशासक पाण्डेले अहिलेसम्म नदिएपछि युनियनको ध्यानाकर्षण भएको बताएका छन् ।
उनले भने, ‘पहुँच नभएका दुईजना कर्मचारीलाई एकाएक जागिर अवकाश प्राप्त लेटर थमाएर हटाएका छन् । तर पाण्डेको अवकाश पाउने अवधि सात महिना अघि पुगेपनि अहिलेसम्म बसेको छ ।’ पटकपटक पेश गरेको कागजातमा फरकफरक जागिर मिति रहेको अध्यक्ष झाले भने, ‘शुरुमा पेश गरेको कागजातहरुमा २०४५ रहेको र पछि पेश गर्दा २०४८ बाट जागिर शुरु गरेको छ ।’
अध्यक्ष झाले पाण्डेको अषाढ ५ गतेमै अवकाश हुनुपर्ने थियो । त्यसका वावजूद पनि नियम मिचिी हालसम्म पदमा कायम छ । कर्मचारीहरुले त्यसको विरोध गर्दा कथित नागरिक समाजका व्यक्तिलाई बोलाई तालाबन्दी समेत गराउने गरेको आरोप लगाएका छन् ।युनियन अध्यक्ष झाले २१ बुँदे माँगी राखेका छन् । माँग अनुसार पाण्डेलाई अविलम्ब अवकाश गर्नुपर्योर सो ठाउँमा योग्य तथा कुशल प्रशासक÷व्यवस्थापकको व्यवस्था हुनुपर्ने । गरिब निमुखा बिरामीसँग महँगो शुल्क लिई फेको अप्रेशनका नाममा चिकित्सकहरुलाई लाखौ रुपैया अवैधानिक रुपमा दिईदै आएको भत्ता खारेजी हुनु पर्यो । कर्मचारीअनुसार भत्तावृद्धि प्रतिशत फरक फरक हुने गरेकोले रेडक्रसको शिद्धान्तनुसार सबैसँग् समान व्यवहार हुनुपर्यो । औषधी तथा चश्मा पसलको खरिद लगायत सम्पूर्ण प्रक्रिया पारदर्शी तथा व्यवस्थित हुनुपर्यो । अस्पतालको ओपीडी तथा शल्यक्रिया सेवाको गुणस्तर घट्दै गईरहेकोले सोमा सुधार गर्नुका साथै कार्यालय समयमा शल्यक्रिया हुनुपर्यो । कुनै पनि पदपूर्ति गर्नुपर्दा विज्ञापनद्वारा मात्र भर्ना गर्नुपर्यो । अस्पतालमा रहेको शौचालयहरु सरसफाई तथा व्यवस्थित हुनुपर्यो लगायतका माँगहरु रहेका छन् ।सो अस्पतालमा कर्मचारी युनियनका एउटा अध्यक्ष मनोज कुमार तिवारी रहेका छन् भने अर्को नुतन कुमार झा छन् । दुबैले संयुक्त रुपमा पत्रकार सम्मेलन गरी जानकारी गराएका छन् ।कामु प्रशासक रामनरेश पाण्डे र कर्मचारी युनियनको आन्तरिक विवादको कारण मंगलवार जानकी आँखा अस्पतालमा ताला बन्दी गरिएको थियो । तालाबन्दीको कारण विरामीहरु मर्कामा परेका थिए ।

दलित समृद्ध भए,मुलुक समृद्ध हुन्छ ःसाँसद यादव

जनकपुरधाम, २६ माघ । नेपाली काँग्रेसका प्रदेश २ का संसदीय दलका नेता रामसरोज यादवले दलित समुदाय आर्थिक, शैक्षिक तथा स्वस्थ्यको क्षेत्रमा समृद्ध भएमा समाज, प्रदेश र राष्टू समृद्ध हुने ठोकुवा गरेका छन् ।
जनकपुरधाम उपमहा नगरपालिका २० देवपुरा रुपैठा स्थित अम्बेडकर बचत तथा ऋण सहकारी संस्थाको सातौ वार्षिक साधारण सभाका प्रमुख अतिथि समेत रहेको साँसद यादवले यो प्रदेशमा सबभन्दा बढी दलितको संख्या रहेको छ । तर शैक्षिक, आर्थिक रुपमा निक्कै पिछडिएको रहेको भन्दै उनीहरुलाई अगाडि ल्याउन सबैको दायित्व रहेको बताएका छन् ।
साँसद यादवले भीमराव अम्बेडकरको जीवनमाथि प्रकाश पार्दैै भने, ‘अम्बेडकर दलितका बच्चा थियो, तर शैक्षिक योग्यताकै आधारमा उनले भारतको संविधान लेखेका हुन ।’ दलितहरु शिक्षित भएमा आर्थिक सम्पन्न समेत आउने उनले जिकिर गरे । उनले भने, ‘महिलाहरुमाथि जोड दिदै, महिला अगाडि आएमा उनीसँग पुरै परिवार अगाडि बढ्ने छ ।’
अम्बेडकर संस्थाका अध्यक्ष रविन्द्र दासको अध्यक्षतामा भएको वार्षिक साधारण सभामा साँसद यादवले सहकारीको विकास हाम्रो समाजमा दुईहजार वर्ष अघि भएको भन्दै सहकारी भन्नाले नै सबैको स्वामित्व र सहकार्य हुने बताएका छन् ।
कार्यक्रममा राष्टिूय सहकारी सघका अध्यक्ष धुब्रनारायण यादवले सहकारी मार्फत आर्थिक उन्नति गर्न सकिने ठूलो अवसर रहेको बताएका छन् । उनले थोरै थोरै रकम जम्मा गरी पछि जीविकोपार्जनका लागि राम्रो व्यवसाय गर्न सकिने छ । सहकारीबाट सहज रुपमा ऋण उपलब्ध हुने गरेको भन्दै आज सहकारीको विस्तार विकास नभएको भए वैदेशिक रोजगारी न्यूनिकरण हुन थिएन बताएका छन् ।
कार्यक्रममा संघका कोषाध्यक्ष रामनाथ दासले आ.ब. ०७४।०७५मा यो संस्थाले १२.३७ प्रतिशत वृद्धि गरेको आर्थिक प्रतिवेदनमा उल्लेख गरेका छन् । यस आर्थिक वर्षमा एक लाख ८८ हजार रहेको छ भने ०७५।०७६मा दुई लाख बढी पुर्याउने लक्ष्य रहेको बताएका छन् ।
कार्यक्रममा दलित नेता रघुनाथ दास सहितका व्यक्तिले विचार राखेका छन् ।

स्थानीय सरकारले एक लाख जरिवाना प्रहरीमा उजुरी परेमा तीन महिना जेल

जनकपुरधाम, २६ माघ । धनुषाका प्रमुख जिल्ला प्रदीपराज कणेलले जथाभावी रुपमा फोहर गरेमा स्थानीय सरकारले एक लाख जरिवाना गर्न सक्ने बताएका छन् । प्रमुख जिल्ला अधिकारी कणेलले भने, ‘स्थानीय सरकारले एक लाख रुपैया जरिवाना तथा प्रहरीमा उजुरी परेमा तीन महिनासम्म जेल सजाय हुन सक्छ ।’
जनकपुरधाम उपमहानगरपालिका वडा १ रेल्वे स्टेशनमा प्रत्येक शनिवार हुँदै आएको सफाई कार्यक्रममा प्रमुख जिल्ला अधिकारी कणेलले फोहर व्यवस्थापन २०६८ ऐन अनुसार यस्ता दण्ड सजाए तोकिएको छ ।
उनले सार्वजनिक ठाउँमा फोहोर गरेको पाइएमा फोहोर साफ गर्न लगाउने तथा अटेरी गरे नजिकको प्रहरीमा वा वडा कार्यालयमा बुझाउन आग्रह गरेका छन् । उनले भने, ‘वडा कार्यालयहरु उपमहा नगरपालिकासँग समन्वय गरी वडामा रहेको पानपराग, रजनीगन्ध लगायतको पसलेहरुसँग मासिक दुई हजार, अस्पताल छ भने ३० हजारसम्म, गृहणीहरुसँग मासिक पाँचसय रुपैयासम्म सरसफाई वापत असुल गर्न सकिन्छ ।’
महिला सफाई अभियानी रूवी झाको अगुवाईमा शनिवार सातौ हप्ता सरसफाइ कार्यक्रममा प्रमुख कणेलले वडा भित्र पार्किङ्ग शुल्क लगाउन सकिन्छ । पसलको आकार हेरेर उनीहरुसँग रकम लिन सकिन्छ । करारमा सफाई कर्तालाई वा ट्याक्टरहरुबाट सफाई गर्न सकिने व्यवस्था समेत रहेको बताएका छन् ।
प्रमुख कणेलले जनकपुरधाम धार्मिक ऐतिहासिक नगरी रहेको भन्दै परिक्रममा सडक भित्रमा माछामासु बिक्रीलाई व्यवस्थित गर्न छिट्टै समन्वय गर्ने बताएका छन् ।
सफाई अभियानमा जनकपुर रेल्वेको इंजीनियर बिनोद ओझा, जनउमपा वडा नं. १ का वडा अध्यक्ष शत्रुध्न साह, सरसफाई अभियानी तथा बन अधिकृत सुरेश शर्मा , युवा तथा सरसफाई अभियानी दिपक कुमार चौधरी, सरसफाई अभियानी अंजू साह,  इंसेकका राजू पासवान, सरसफाई अभियानी बलराम मंडल, आरती मंडल, संगीता ठाकुर,रबी मंडल, ईन्द्रजीत राउत, लगायत टोलबासीहरूको सहभागिता रहेको थियो ।

जनकपुरधामको न्यायिक समितिमा १७ वटा सम्बन्ध विच्छेदको मुद्दा पुरुषद्वारा १६ र महिलाद्वारा एक निवेदन दर्ता

कैलास दास
जनकपुरधाम, २४ माघ । जनकपुुरधाम उपमहानगरपालिकामा गठित ‘न्यायिक समिति’मा अहिलेसम्म १३६ वटा विभिन्न मुद्दा दर्ता भएको छ । ती मध्ये १७ वटा सम्बन्ध विच्छेदको मुद्दा रहेको न्यायिक समितिका संयोजक तथा उपमेयर रिता कुमारी मिश्रले बताएकी छन् ।
न्यायिक समितिमा जग्गा विवाद, बिना नक्सा घर निर्माण, सडक मिचेको, घरेलु हिंसा समान्य भएपनि सम्बन्ध विच्छेदको मुद्दा निक्कै जकरिएको हो । ७० वटा दर्ता भएको मुद्दा मध्ये २० वटा मुद्दालाई मेलमिलाप मार्फत समाधान गरिसकेका छ भन्ने १० वटा तामेली (वादीप्रतिवादी) बाट एकपक्ष नआउँदा समाधान गर्न अप्ठ्यारोमै छ । न्यायिक इजलासमा परेको मुद्दा मध्ये १३ वटा मुद्दा अहिलेसम्म धनुषा जिल्ला अदालतमा पठाई सकेको हो ।
स्थानीय सरकार अघि नै ५९ वटा परेको मुद्दा मध्ये अधिकांशलाई मेलमिलाप मार्फत समाधान समेत गरिसकेको समितिका संयोजक मिश्रले बताएकी छन् । १३६ वटा मध्ये २७ वटा मुद्दा अन्तिम निर्णयसम्म पुगी सकेको उनले बताएकी छन् ।
संयोजक मिश्रले भनिन, ‘ इजलासमा परेको मुद्दा मध्ये सबभन्दा बढी जटिल सम्बन्ध विच्छेदको मुद्दा हो ।’ सम्बन्ध विच्छेदको परेको मुद्दा मध्ये एकजना महिला र १६ जना पुरुषले मुद्दा दर्ता गराएका छन् । पाँच जनालाई मेलमिलाप गराई जोड्ने कार्य भई सकेको छ भन्ने १२ जनाको मुद्दा निक्कै जटिल रहेको छ ।
पुरुषले दर्ता गराएको मुद्दालाई इजलासले महिला पक्षलाई पत्र पठाएपनि उपस्थित नहुनु, अर्कोसँग विहे गरी भागेको, महिला पक्षका अभिभावकले समेत वास्ता गर्नु, राजनीतिक स्रोस लगाउनु, लडकापक्षलाई नै धाकधम्की दिनु जस्ता समस्याहरु देखा परेको छ ।
संयोजक मिश्रले स्थानीय स्तरमा इजलास गठन पश्चात् सर्वसाधारणहरुलाई धेरै सहज भएको छ । अधिकांश पीडितहरु अदालत नगई यहाँ आउने गरेका छन्, यो सुखद पक्ष हो । बढी पुरुषहरु अदालत नगई इजलासकै सहारा लिने गरेको महसुस भएको छ । तीन महिना भित्रमा इजलासले मेलमिलाप गराउन नसकेमा मात्र अदालतमा मुद्दा पठाउने गरेको बताएकी छन् ।
चुनौती र समस्या
जनकपुरधाम उपमहानगरपालिकाको मंगलवार र शुक्रवार बाहेक प्रत्येक दिन दिउँसो १ बजेदेखि ६ बजेसम्म इजलास सञ्चालन हुन्छ । इजलास सञ्चालनमा विभिन्न प्रकारको समस्या नआएको होइन, तर पीडितको पक्षमा सधैं फैसला गर्ने गरेको संयोजक मिश्रले बताएकी छिन् । उनले आन्तरिक समस्या भन्न नरुचाएपनि कार्यालयमा म्यानपवारको समस्या, नगर प्रहरी अपुग हुनु, चाहिए जस्तो इजलासका लागि हल उपलब्ध नहुनु, सम्बन्धित निकायसम्म कर्मचारीको अभावको कारण पठाउन नसक्नु लगायतको समस्याहरु रहेको उनले बताएकी छन् ।
सम्बन्ध विच्छेदको कारण
जनकपुरधाम उपमहानगरपालिकाको इजलासमा परेको ‘सम्बन्ध विच्छेद’को मुद्दामा अधिकांश महिलाको उमेर १४देखि २३ वर्ष र पुरुषको उमेर १७देखि २७ वर्षसम्म रहेको छ । विहे पश्चात् एक दुई महिना श्रीमतीसँग बसेर वैदेशिक रोजगारीमा गएकाहरुसँग यस्ता घटना प्रायः देखा परेका छन् ।
श्रीमान् वैदेशिक रोजगारीमा रहेको र महिला ‘पर’ पुरुषसँग सम्बन्ध बनाइएको बढी पाइएको छ । यस्ता घटना सम्पन्न तथा शिक्षित परिवारमा समेत देखिएको छ । श्रीमानले विदेशबाट श्रीमतीकै नाउँमा पैसा, मोवाइल लगायत सामाग्रीहरु पठाउने र पछि घर फर्किदा श्रीमती समेत गुमाएको व्यक्तिले उजुरी दिने गरेको इजलासका संयोजक एवं उपमेयर रिता कुमारी मिश्रले बताएकी छन् । उनले अधिकांश पुरुषहरु श्रीमती होइन, सम्पति पनि फर्काई देऔ निवेदनमा उल्लेख गरेको हो । सम्बन्ध विच्छेदको मुद्दामा श्रीमान विदेशबाट घर फर्केपछि श्रीमतीसँग दुईचार दिनसँगै बसेको पनि पाइएको छ । तर श्रीमतीको चरित्र राम्रो नदेखिएपछि सुधार्न खोज्दा वादविवाद गरी गरगहना र नगद सहित भागेको परेको निवेदनमा देखिएको उनले बताएकी छन् । संयोजक मिश्रले प्रतिपक्षी (महिलापक्ष)लाई पटकपटक उपस्थितिका लागि पत्र काटेपनि नआएपछि बाध्य भएर त्यस्ता मुद्दालाई अदालतसम्म पठाउने गरेको बताएकी छन् । इजलासबाट पत्र लिएर जाँदा प्रायः महिलाहरु अरु पुरुषसँग भागेको, आमाबुवाले आउने नमानेको र छोरीसँग आफूलाई कुनै रिस्ता नरहेको जस्ता जवाफहरु आउने गरेको उनले बताएकी छन् ।

जानकी मन्दिरलाई विश्व सम्पदा सूचीका लागि प्रक्रिया पुरा

जनकपुरधाम, २३ माघ । जानकी मन्दिरलाई विश्व सम्पदा सूचीमा लैजानका लागि अधिकांश प्रक्रिया पुरा भई सकेको पुरातत्व विभागले बताएका छन् ।जानकी मन्दिरलाई विश्वसम्पदामा लैजानका लागि पूर्वाधार बुझ्न युनेस्कोबाट आएका क्रिष्टन मनहर्टसँग आएको पुरातत्व विभागका टोलीले जनकपुरधाम उपमहा नगरपालिकासँगको भेटघाट सो कुरा बताएका छन् ।जानकी मन्दिरको अवलोकन तथा पूर्वाधार हेर्न आएका मनहर्टले विश्वसम्पदा सूचीका लागि अधिकांश प्रक्रिया पुरा भएपनि केही अझै गर्नुपर्ने सुझाएका छन् । उनले जनकपुरधाम उपमहानगरपालिकका मेयर लालकिशोर साहलाई विश्वसम्पदा सूचीमा सूचीकृत गराउनका लागि पूर्वाधार सम्बन्धी पुस्तक हस्तन्तरण गर्दै भने, ‘जानकी मन्दिरलाई विश्वसम्पदा सूचीमा सूचीकृत गराउन अझै केही कार्य गर्नुपर्ने रहेको छ । यो पुस्तकमा उल्लेख अनुसार गर्न आवश्यक हो ।’
उपमहानगरपालिकासँग भेटघाट पश्चात् मेयर लालकिशोर साह, उपमेयर रिता कुमारी मिश्र सहितले उनलाई सम्मान समेत गरेका छन् ।

विहान चीनको चिया र बेलुका भारतको चिया खान्छ नेपाली जनता ः मन्त्री महासेठ

जनकपुरधाम, २३ माघ । धनुषाको मिथिला नगरपालिका १० लालगढ स्थित रातुपुलको भव्य समारोहबीच नेपाल सरकारका भौतिक पूर्वाधार तथा यातायात मन्त्री रघुवीर महासेठले उद्घाटन गरेका छन् ।
कालिका–तँुदी–रसुवा जे.भी. काठमाडौले २०७३ असार २९ गते सो पुलको निर्माणका लागि ठेक्का लिएका थिए । २०७६ पौष २८ गतेमा सो पुलको निर्माण हुनुपर्नेमा १५ महिना अगाबै अर्थात यहि मंसिर १६ गतेमा नै निर्माण कार्य पुरा गरिसकेको बताइएको छ । २२५ मिटर लम्बाई र ३७.५ मिटर चौडाई रहेको सो पुल २७ करोड, ७४ लाख ६० हजारमा टेण्डर लिएको छ ।
मन्त्री महासेठले रिवन काटेर पुलको उद्घाटन गर्दै भने, ‘राम्रो र समयमा कार्य गर्ने ठेक्केदारलाई प्रोत्साहन र समयमा कार्य नगर्नेलाई निरुत्साहित सरकारले गर्ने बताएका छन् । ठेक्केदारलाई धन्यवाद दिदै भने, ‘चारवर्ष भित्रमा तीन तहकै सरकारलाई सडक, वायुयान र जल मार्गमार्फत जोड्ने कार्य हुनेछ ।’ उनले दुई तिहाई बहुमतको सरकारले निर्वाचनको पालामा जनतासँग गरेको प्रतिबद्धता पुरा गर्ने विश्वास दिलाउँदै भने ‘एक वर्षमा सरकारले गरेको कार्य यहि फागुन ३ गते सार्वजनिक गर्ने छ ।  चार वर्ष भित्रमा ६ सय देखि ८ सय किलोमिटर सडक निर्माण, चारैतिरबाट रेल सेवा सञ्चालन र पानी जहाज सञ्चालन हुनेछ ।’
उनले विहानको चिया नेपाली जनताले चीनमा खान्छ भने बेलुकाको चिया भारतमा खाने गरी सडक निर्माणको कार्य भई रहेको बताएका छन् ।
मन्त्री महासेठले कुर्था(जनकपुर(जयनगर रेल सेवा सञ्चालनका लागि इन्जिन र डिब्बा  नेपाल सरकार आफै खरीद गर्नेछ । एक हप्ता भित्रमा सम्भवतः त्यो पनि टुंगो लाग्ने भन्दै इन्जिन र डिब्बा खरिद भई सकेपछि कहिलेदेखि सञ्चालनमा आउने पक्का हुने बताएका छन् । उनले वर्तमान सरकार मधेशको विकासप्रति प्रतिबद्ध रहेको भन्दै अहिलेसम्म सबभन्दा बढी बजेट पनि यसै प्रदेशमा दिएको दावी पनि गरेका छन् ।
कार्यक्रममा प्रतिनिधि सभा सदस्य जुली कुमारी महतो, प्रदेश साँसद शारदा थापा, सोही वडाका वडा अध्यक्ष समिर बिक्रम थापा, बर्दिवास नगरपालिकाका मेयर विदुर कार्की, मिथिला बिहारी नगरपालिकका मेयर हरिनारायणमहतो सहितका व्यक्तिले विचार राखेका छन् ।

प्रदेशको पहिलो वार्षिकोत्सव भव्यतापूर्वक मनाइयो प्रतिपक्षीले भने ‘विकास मामिलामा हामी एक हौ’

जनकपुरधाम, २१ माघ । प्रदेश नं. २ ले आफ्नो प्रथम वार्षिकोत्सव सोमवार भव्यताका पूर्वक मनाइएको छ ।
सभामुख सरोज कुमार यादवको अध्यक्षतामा भएको ‘प्रथम वार्षिकोत्सव मूल समारोह’ कार्यक्रममा प्रतिपक्षी नेपाली काँग्रेस, नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी लगायतका साँसदहरुले प्रदेश २ लाई समृद्ध बनाउनमा हामी सबै एक रहेका उद्घोष गरेका छन् । प्रतिपक्षी दलका नेताहरुले प्रतिपक्षीको भूमिका निर्वाह गरेपनि विकासको नाउँमा कुनै प्रकारको बाधा व्यवधान नगर्ने बताएका छन् ।
कार्यक्रमका प्रमुख अतिथि प्रदेश प्रमुख रत्नेश्वरलाल कायस्थले प्रदेशको नाम, भाषा तथा राजधानी अहिलेसम्म नतोकिएकोले प्रदेश सभाबाट शीघ्र निर्णय गर्नका लागि शुभकामना दिनुभएको छ । उनले सँघियता पश्चात पहिलो पटक स्थापित प्रदेश सभाले पहिलो बर्ष पुरा गरेकोमा शुभकामना तथा उत्तरोत्तर प्रगतिको कामना समेत व्यक्त गरे ।
त्यस्तै मुख्यमन्त्री लालबाबु राउतले कर्मचारी अभावले प्रदेशको कार्य गर्न कठिनाई भईरहेको बताएका छन । कार्यक्रममा आन्तरिक मामिला तथा कानुन मन्त्री ज्ञानेन्द्र यादवले प्रदेशमा कानुन निर्माण गर्नका लागि सबै दलको सहयोग प्राप्त भईरहेको विचार प्रस्तुत गरे ।
नेपाली काँग्रेसका साँसद एवं संसदीय नेता रामसरोज यादवले संविधान संशोधन लगायतमा संघीय सरकारलाई समेत आफ्नो पार्टीले दवाव सृजना गरिरहेको भन्दै मधेशको पक्षमा सधैं रहेको र रहने प्रतिबद्धता जनाउँदै उनले भने, ‘प्रदेश सरकारले कहिलेकाही मनमौजी गर्ने गरेको छ । त्यो मनमौजी गर्ने रवैयालाई हटाउनुपर्छ ।’
‘प्रदेश सरकारले सहकार्य र सहमति अनुसार नै अगाडि बढने छ’ उनले भने, ‘संघीयतालाई स्थापित गर्न नेपाली काँग्रेस प्रदेश र संघमा समेत भूमिका निर्वाह गरिरहेको छ ।’
त्यस्तै नेकपा कम्युनिष्ट पार्टीका साँसद शत्रुधन महतोले प्रदेश सभाको एकवर्ष भएपनि प्रदेशको नामाकरण तथा राजधानी घोषणा नहुनु दुःखद कुरा रहेको भन्दै दोस्रो वार्षिकोत्सवसम्म दुबै कार्य पुरा हुने विश्वास व्यक्त गरेका छन् ।
खेल, रक्तदान, बृक्षारोपण जस्ता ३ दिवसिय कार्यक्रम गरी प्रदेश सभाले पहिलो बार्षिकोत्सव मनाएको छ । उक्त कार्यक्रममा भलिबल तथा ब्याडमिन्टन खेलमा प्रथम, द्धितिय तथा तृतिय हुने माननीय मन्त्री तथा कर्मचारी खेलाडीहरुलाई प्रमाणपत्रका साथै टूफी प्रदान गरिएको थियो ।
त्यस्तै, रक्तदान गरेकाहरुलाई पनि सो कार्यक्रममा प्रमाण पत्र दिईएको थियो । कार्यक्रममा उत्कृष्ट प्रदेश सभा सदस्य पुरस्कार साँसद शिवचन्द्र चौधरीलाई ५१ हजार नगद तथा सम्मान पत्र सहित प्रदान  गरिएको थियो भने उत्कृष्ट कर्मचारीको पुरस्कार रँजीत राय यादवलाई ५१ हजार नगद तथा सम्मान पत्र सहित प्रदान गरिएको छ ।
कार्यक्रममा बिधेयकहरुको सँग्रहित पुस्तक बिमोचन गर्नुका साथै कबीर अनाथ बाल आश्रमका बालबालिकालाई लता कपडा पनि बितरण गरिएको थियो । कार्यक्रममा प्रदेशका मन्त्री, राज्यमन्त्री, सँधिय साँसद, सुरक्षा निकायका प्रतिनिधि लगायतको उपस्थिति रहेको थियो ।

असहायको लागि सहायक बन्दै मञ्च

जनकपुरधाम, २० माघ । असहायहरुलाई सबैले सहयोग गर्नुपर्ने भन्ने गरेका छन् । केही ठाउँमा नगरेको पनि होइन । तर यसलाई निरन्तरता दिनु धेरै कम संघ संस्था वा व्यक्ति भेटिन्छ । बोल्ने र गर्नेमा कतिको फरक होला कसैलाई भन्नु पर्ने छैन । स्वार्थरुपी सहयोग, निस्वार्थ सहयोग तथा लोकप्रियताका लागि पनि असहायलाई सहयोग गर्ने संघ संस्था वा व्यक्तिको कमी छैन । जहाँ असहाय हुन्छ त्यहाँ नै सहयोगी हाथहरु अगाडि बढ्ने गर्छन ।

असहायलाई छुटै बेडको माँग
‘असहाय संरक्षण मञ्च’ले जनकपुर अञ्चल अस्पतालमा कम्तिमा १० वटा बेड असहायहरुका लागि छुट्याउन माँग गरेका छन् ।
मञ्चका अध्यक्ष वैद्यनाथ साहले संघीय सरकारको स्वाथ्य तथा जनसंख्या राज्यमन्त्री डा. सुरेन्द्र कुमार यादवलाई ज्ञापनपत्र बुझाउँदै असहायहरुका लागि छुट्टै बेडको व्यवस्था गरिदिनका लागि आग्रह गरेका छन् । प्रदेश २ मा गरिबी, विपन्नता निक्कै छ । सबैलाई अस्पतालसम्म पुग्ने आँटसम्म छैन, उनीहरुलाई छुट्टै बेडको व्यवस्था भएमा उपचारमा तिव्रता आउने बताएका छन् ।
 
धनुषाको विभिन्न ठाउँका असहायलाई निःस्वार्थ रुपमा सहयोग गर्नेमध्य ‘असहाय संरक्षण मञ्च’ पनि एक हो । वि.सं. २०७३ सालदेखि सहरदेखि गाउँसम्म पुगेर दलित, गरिब, पिछडिएका समुदायलाई सहयोगी हाथको रुपमा सावित बन्दै आएका छन् । चिसोमा कम्बल वितरण, बाढीमा खद्यान्न वितरण मात्र होइन, घर निर्माणदेखि लिएर असहाय रोगीहरुलाई अस्पतालसम्म पुर्याएर उपचार समेत गराउने गरेको हो ‘असहाय संरक्षण मञ्च’ ।
मञ्चका अध्यक्ष वैद्यनाथ साहले थोरै पढेलेखेको भएपनि असहायहरुको क्षेत्रमा सहायक बन्दै आएका छन् । उनी भन्छन् ‘म आफै गरिबीबाट उठेको छु । गरिबी के हुन्छ, आफूलाई थाहा छ । मैले आफै केही गरेको छैन, यहाँकै व्यक्तिहरुबाट सहयोग लिई गरिब, अपांग, दलित लगायतलाई सहयोग गर्दै आएका छौं ।’
उनले लक्ष्मीनिया गाउँपालिका वडा नंं ७ सिनुरजोडा बस्ने ठकाई सदालाई यहाँकै बुद्धिजीवि व्यापारीको सहयोगमा २०७४ जेठमा पक्कीघर निर्माण गरिदिएका छौं । उनलाई बस्ने घर थिएन, छ सातवटा बालबालिकाका आमावुवा आफू सहित आकाशमुनि सुत्ने गरेको थियो ।
त्यस्तै ०७४ जेठ मसान्तमा जनकपुरधाम उपमहानगरपालिका ४ बस्ने जुल्मा महतोको आगलागीबाट पसल जलेको थियो । उनलाई खानसम्म अवस्था थिएन, उनीलाई पसल सञ्चालनको लागि पूजीको व्यवस्था गरेको हो ।
त्यसैगरी जनकपुरधाम उपमहानगरपालिका ४ बस्ने राजकुमार साहको छोरीलाई आर्थिक सहयोग गरी विहे गराएका छौं । उहाँको बुवा अपांग हुनुहुन्छ । ०७४ बैशाखमा जनकपुरधाम उपमहानगरपालिका वडा नं. २० देवपुरा बस्ने धर्मनाथ पासमानको छोरीलाई आर्थिक सहयोग उपलब्ध गराई विहे गराएका हौं । धर्मनाथ पासमान आफै परालाइसिस रोगले विदेशै छन् । त्यहाँ अस्पतालको पैसा तिर्न नसक्दा नेपाल फर्कि रहेको छैन ।
त्यसैगरी २०७५मा धनुषाकैकान्ति देवीलाई घर निर्माणका लागि बाँस र मजदुरी उपलब्ध गराई दिएका छौं । उनी लगायत करीब आधा दर्जन घर निर्माणमा असहाय संरक्षण मञ्चले कार्य गरेको छ । अस्तव्यस्त जनकपुर अञ्चल अस्पताललाई व्यवस्थित पार्न तथा असहायलाई निःशुल्क रुपमा उपचारको लागि अस्पताल भित्रै लड्दै आएको अध्यक्ष साहले दैनिक जनकपुरलाई बताएका छन् ।

‘गुणस्तरीय शिक्षा ल्याउन सुझाव’

जनकपुरधाम, १९ माघ । धनुषाका प्रमुख जिल्ला अधिकारी प्रदीपराज कणेलले निजी विद्यालयहरुलाई गुणस्तरी शिक्षा दिनका लागि आग्रह गरेका छन् ।
जनकपुरधाममा शनिवार प्याब्सनको जिल्ला कार्य समिति धनुषाद्वारा आयोजित ‘विद्यालय सदस्यता तथा निर्वाचन पदाधिकारीहरुको प्रमाणपत्र वितरण’ कार्यक्रममा प्रमुख जिल्ला अधिकारी कणेलले शैक्षिक क्षेत्र बलियो भएमा समाजिक, आर्थिक क्षेत्र स्वतः बलियो हुने बताएका छन् ।
प्याब्सनका धनुषा अध्यक्ष गणेश कुमार साहको अध्यक्षतामा भएको सो कार्यक्रमका प्रमुख अतिथि समेत रहेका अधिकारी कणेलले अहिले तीन तहको सरकार रहेको भन्दै गुणस्तरीय शिक्षा कसरी ल्याउने तथा कुनै पनि बालबालिकाहरु विद्यालय बाहिर नरहोस् प्याब्सन लगायत सबैले जिम्मेवारी बोध गर्नुपर्ने बताएका छन् ।
त्यस्तै प्याब्सन अध्यक्ष गणेश साहले सरकारी विद्यालयहरुले निजी विद्यालयमा अध्ययनरत विद्यार्थीहरुलाई सर्टिफिकेट नै नलिई दुबै ठाउँमा अभिभावकहरु विद्यार्थीहरुलाई नामाकरण गर्ने गरेको भन्दै निजी विद्यालयले दिने गरेको छात्रवृतिको लोभमा यस्तो हुने गरेको बताएका छन् ।
उनले यस्तोमा निजी विद्यालयमा पढने विद्यार्थीहरु फिसे नतिरी जाने गरेकोले विद्यालयलाई नोक्सान हुने गरेको बताएका छन् । उनले स्थानीय तहको शिक्षा समितिमा संस्थागत प्रतिनिधिको सहज सहभागिता, कक्षा थपमा सहजता, बिना दर्ता संचालित विद्यालयहरुलाई नियमन गराउने, दर्ता लिएका तह कक्षाभन्दामाथि सञ्चालित विद्यालय सम्बन्धमा विद्यालय वर्गिकरण सम्बन्ध्मा, विद्यालय अनुगमन सम्बन्धमा प्रकाश पारेका छन् ।कार्यक्रममा नव निर्वाचित पदाधिकारीहरुलाई प्रमाणपत्र वितरण गरेको छ भने केही विद्यालयहरुलाई प्याब्सनको सदस्यता प्रदान गरेको छ ।
कार्यक्रममा प्याब्सन प्रदेश २ का अध्यक्ष मुरारी प्रसाद साह, शैक्षिक तालिम केन्द्रका प्रदेश प्रमुख यमबहादुर खड्का, राष्टिूय परीक्षा बोर्ड प्रमुख चुडामढिा फुयाल सहितका व्यक्तिहरुले विचार राखेका छन् ।

आदिवासी जनजातीद्वारा आन्दोलन गर्ने चेतावनी

जनकपुरधाम, १९ माघ । नेपाल सरकारले पाँच वर्षिय नीति योजनामा आदिवासी जनजातिको मुद्दालाई समावेश नगरेको आरोप लगाएका छन् । उनीहरुले हामीहरुको मुदालाई समेटिएन भने आन्दोलन गर्ने चेतावनी दिएका छन् ।
जनकपुरधाममा नेपाल अदिवासी महासंघद्वारा आयोजित समसामयिक परिस्थितिमा आदिवासीका सवालहरु, दिगो विकास र १५ औ पञ्चवर्षिय योजना विषयक प्रदेश स्तरीय ‘अन्तरक्रिया’ कार्यक्रममा सहभागीहरुले सो कुरा बताएका हुन । नीति योजनामा आदिवासी जनजातिको अधिकार कटौती गर्ने गरी बनाइएको भन्दै अधिकारको सुनिश्चिताका लागि यसै कार्यक्रम मार्फत नीति आयोगमा ज्ञापन पत्र समेत बुझाएको बताएका छन् । उनीहरुले नीति आयोगले आदिवासी जनजातिको भावनालाई समेट्ने छ विश्वास छ । तर नीति आयोगले हाम्रो भावनालाई नसमेटिएमा बाध्य भएर आन्दोलनमा जाने चेतावनी समेत दिएका छन् ।
महासंघका अध्यक्ष मनोज सिंह दनुवारको अध्यक्षतामा भएको सो अन्तरक्रिया कार्यक्रममा प्रदेश भरिकै आदिवासी जनजातिका अगुवाहरुको सहभागिता रहेको थियो ।
कार्यक्रममा साँसद रामचन्द्र मण्डल, नीति आयोगका सदस्य डा. सुरेन्दू झा, राजकुमार लेखी, मानव अधिकारकर्मी वीर बहादुर बुढाथोकी, जमुना भुजेल सहितको उपस्थिति रहेको थियो ।