Wednesday, September 14, 2016

विजया दशमीको जनकपुरमा भव्य तयारी


जनकपुर । हिन्दुहरुको महान पर्व विजयादशमीको जनकपुरमा भव्य रुपमा तयारी भई रहेको छ । तराई÷मधेशका जिल्ला मध्ये धनुषा जिल्लामा विजया दशमी सबभन्दा बढी हर्षोल्लास एवं भव्यता पूर्वक मनाउँदै आएपनि यसवर्ष अझै भव्यता दिने यहाँका युवा क्लवहरुले अगाडि आएका छन् ।
रामानन्द युवा क्लवले रामानन्द चौकमा भव्यता पूर्वक दूर्गा पूजाको तयारीमा लागेका छन्। एक महिना अगाडिदेखि नै बासको पण्डाल निर्माणमा जुटेका छन् । प्रत्येक वर्ष त्यहाँ माटोको प्रतिमा बनाएर दूर्गा पूजा मनाउँदै आएको छ ।

त्यस्तै विजया दशमीको आकर्षक केन्द्रको रुपमा रहेको यहाँ मठ मन्दिर तथा शक्तिपीठहरुमा पनि निक्कै सजावटको तयारी भई रहेको छ । विशेष गरी राजदेवी मन्दिरमा विजया दशमीलाई मध्यनजर गरी पार्किङ्गको समेत डेकोरेशन भई रहेको छ । त्यस्तै पाण्डल गेटको एक महिना अगाडिदेखि निर्माण कार्य हुन लागेको छ ।यसवर्ष तराई÷मधेश तथा सीमावर्ती क्षेत्रका लागि विजया दशमीमा जनकपुरमा माता वैष्णोदेवीको गुफा सबैलाई आकर्षित गरिने जनाइएको छ । महावीर युवा कमिटीको पहलमा भारतमा वैष्णेदेवी मन्दिर जस्तै यहाँ माता वैष्णो देवीको गुफा निर्माण भई रहेको जनाइएको छ । करीब २० लाखभन्दा बढी खर्च गरेर सो निर्माण हुन लागेको बताइएको छ । कमिटीका अध्यक्ष धर्मेन्द्र कुमार साहले यस वर्ष राजदेवी मन्दिर बाहेक यहाँका वैष्णोदेवी गुफा मुख्य आकर्षकको केन्द्र हुने दावी गरेका छन् । जनकपुरको शक्तिपीठ मठ मन्दिरमा दर्शन पश्चात् माता वैष्णोदेवीको गुफा दर्शन गर्ने दर्शकहरुको घुइचो लाग्ने विश्वास व्यक्त गरेका छन् । अध्यक्ष साहले यहाँका विजया दशमी सबभन्दा ठूलो र आकर्षक भएपनि अन्य वर्ष प्रचारप्रसारमा कमी देखिएको थियो । तर यसवर्ष नेपाल भारतको विभिन्न जिल्लामा १५ दिन अगाबैदेखि प्रचार प्रसार गरिने कार्यक्रम रहेको जनाइएको छ । उनले विभिन्न मिडिया तथा पर्चा पम्पलेटमार्फत जनकपुरको विजया दशमी को प्रचार प्रसार गरिने सोच रहेको थपेका छन् ।
त्यस्तै विद्यापति चौकमा रहेको स्थापित दूर्गा मन्दिरको पण्डल समेत आकर्षक किसिमले निर्माण भई रहेको छ । यसवर्ष जनकपुर प्रवेश द्वारको निर्माण समेत गरिने युवाहरुको सोच रहेको जनाइएको छ ।

जनकपुर–भीठामोड सडकको शिलान्यस भएपनि विवाद कायमै

जनकपुर । करीब एक दशकभन्दा बढी समयदेखि जनकपुर(भीठामोड सडक पूर्ण रुपमा जीर्ण वा क्षतिग्रस्त अवस्थामा रहेको सडकलाई एक समारोहबीच निर्माण कार्यको लागि शिलान्यास गरेपनि विवाद कायमै रहेको छ ।

जनकपुर भिटटमोड सडकको महोत्तरीको जलेश्वरमा जनकपुर तिनकौरिया सडक शिलान्यास गरेका छन । १८ दशमलव ७ किलोमिटरको जनकपुर(भिामोड सडक र जनकपुरको कदमचोक(तीनकौरिया सडकखण्डको मन्त्री लेखकले शिलान्यास गरेका छन् । नेपाल सरकारको लगानीमा ६ वटा र भारतीय सहयोगमा बाँकी ११ वटा सडक खण्ड निर्माण गर्ने नेपाल र भारतबीच सहमति भएको छ ।
सडक निर्माणको माँग गर्दै धनुषा महोत्तरी संघर्ष समितिले आन्दोलनरत रहेका छन् । आन्दोलनलाई स्थगित गर्नका लागि शुक्रवार भौतिक पूर्वाधार तथा यातायात मन्त्री रमेश लेखकले एक समरोहबीच शिलान्यास गरिएको छ । मन्त्री लेखकका अनुसार जनकपुर भिठामोड सडक निर्माणका लागि आवश्यक बजेट समेत विनियोजना भई सकेकोले शिलान्यस लगतै निर्माण कार्य शुरु हुने विश्वास दिलाएका छन् ।
उनले अहिले चारलाइनको सडक निर्माणको बजेट पास भएको भनेपछि संघर्ष समितिले आन्दोलनमा होमिएका छन् । संघर्ष समितिले सीमावर्ती क्षेत्रसँग जोडिएको सडक मात्र होइन, धार्मिक पर्यटकीय दृष्टिले पनि यो सडक छ लाइनको हुनुपर्ने माँग राखी अहिले पनि आन्दोलन हाकिरहेका छन् ।
यो भन्दा पहिला पनि सडक निर्माणको नाउँमा पटक पटक शिलान्यास भएपनि निर्माण कार्य शुरु भएका थिएन । तर यसवर्ष बजेट निकासा गरेर नै शिलान्यास गरिएको मन्त्री लेखकको दावी छ । उनले विगतमा धेरै कारणले निर्माण नभएको होला तर यस पटक दुई वर्षभित्रमा सडक निर्माण कार्य सम्पन्न हुने दावी समेत गरेका छन् ।
विगतमा बजेट निकासा नहुँदा वा प्रक्रिया पुरा हुन नसक्दा पनि शिलान्यास गरेको होला, तर यस पटक आफूले सबै कार्य दुरुस्त गरी नै शिलान्यास गरेको भन्दै दुई वर्षभित्रमा ४ लाइनका सडकको निर्माण कार्य पुरा हुने जिकिर गरे ।
यता समितिका संयोजक रामकुमार शर्माले जनकपुर भिठामोड सडक छ लाइन नभएसम्म आन्दोलन जारी राख्ने दावी गरेका छन् । उनले छ लाइनको माँग गर्दै धनुषाको बेला, विन्धीमा तथा महोत्तरीको पिपरा, प्रकौली, जलेश्वर लगायतका ठाउँहरुमा आन्दोलनको विभिन्न कार्य गर्दै आएका छन् ।
‘तराई मधेस र भारतीय सीमासँग जोडिएका राजमार्गहरु ब्यापारीक मार्गका रुपमा निर्माण गर्नुपर्छ,’ मन्त्री लेखकले भने, ‘यसकालागि रकम अभाव हुँदैन ।’
नेपाल र भारतबीच २०६६ सालमा पूर्व(पश्चिम राजमार्गबाट भारतीय सीमासम्म जोड्ने हुलाकीमार्ग निर्माण सम्बन्धी समझदारी पत्रमा हस्ताक्षर भएको थियो । तर निर्माणको जिम्मा पाएको भारतीय कम्पनीले काम गर्ने वातावरण नभएको भन्दै बिचमै काम रोकेको थियो । त्यसपछि ६ वटा सडक खण्डको काम नेपाल आफैले र बाँकी ११ वटा भारतले निर्माण गर्ने नेपाल र भारतबीच नयाँ सहमति भएको छ । विगत लामो समयदेखि हुलाकी सडक निर्माण सुरु गरिए पनि विविध समस्याका कारण निर्माणमा ढिलाई भएको बताउँदै मन्त्री लेखकले भने, ‘अहिले पनि हुलाकी सडक निर्माणका लागि आर्थिक स्रोत कहाँ र कसरी व्यवस्थापन गर्ने भन्नेजस्ता समस्या देखियो । भारतले पनि ठूलै सहयोग गरेको छ ।’
पछिल्लो समय प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल, उपप्रधान तथा गृहमन्त्री विमलेन्द्र निधिको सहयोगमा भएको छलफलबाट रकम अपुग हुने सडकमा नेपाल सरकार आफै लगानी गर्ने निर्णय गरेको मन्त्री लेखकले बताए ।
हुलाकी सडक निर्माणसँगै तराई मधेसको मुहार फेरिने विश्वास व्यक्त गर्दै मन्त्री लेखकले सम्झौताअनुसारको समयमै निर्माण सम्पन्न नगर्ने ठेकेदार कम्पनीमाथि कारवाही गर्ने चेतावनी समेत दिए । लामो समयदेखि जर्जर अवस्थामा रहेको जलेश्वर(भिट्ठामोड(जनकपुर सडक बन्ने सुनिश्चित भएपछि स्थानियमा खुसियाली छाएको छ । भौतिक पूर्वाधार तथा यातायात मन्त्री रमेश लेखकले जलेश्वर खयरा चोकमा शुक्रबार शिलान्यास गरेपछि महोत्तरी र धनुषाका जनतामा सडक बन्ने विश्वास जागेको हो ।
मन्त्री लेखकले महोत्तरी र जनकपुरलाई भारतीय सीमासँग जोड्ने व्यापारिक र पर्यटकीय महत्वको यो सडक नेपाल सरकारको आफ्नै श्रोतबाट स्तरोन्नती गरिने जनाए । नेपाल सरकारले यो समेत हुलाकी सडकअन्तर्गतका १७ वटा सहायक मार्गमध्ये ६ वटा मार्ग स्तरोन्नतिका लागि ५ अर्ब ४४ करोड व्यवस्थापन गरिएको उनको भनाई थियो । ‘अब यो सडक बन्दैन की भन्ने कसैले आशंका नगरे हुन्छ,’ लेखकले भने ‘राज्यले ९३ करोड ४३ लाख बजेट ब्यवस्थापन गरिसककोले अव ४ लेनमा आगामी ३ वर्ष्भित्र कालोपत्रे भै सक्ने छ ।’विकासको मूख्य पूर्वाधार मानिएको यो सडकको जर्जर अवस्थाले यहाँको दैनिक जीवनमा अनेकन कठिनाई मात्र थपिएको छैन, महोत्तरीको समृद्धि र प्रगतिलाई नै असहज बनाएपछि स्तरोन्नतिका लागि सरकारलाई चौतर्फी दवाव परेको थियो । सन् २०१० मै भारतीय ठेकेदारले काम सुरु गरे पनि केही दिनपछि छाडेर भागेपछि स्थानियमा शिलान्यास भएर पनि फेरि पनि नबन्ने पो हो की भन्ने आशंका ब्याप्त छ ।

जनकपुर विकासका कहा“ खर्चिए ४६ अर्ब रुपैया

जनकपुर । भारतले जनकपुर विकासका लागि दसवर्ष भित्रमा ४६ अर्ब रुपैया सहयोग गरेको खुलासा भएको छ । तर यत्रो ठूलो रकम कहाँ खर्चिएको हो त ? स्थानीयवासीहरुका लागि एउटा प्रश्न खडा हुनु स्वभाविकै हो ।  भारत झारखण्ड प्रदेशका पूर्व वित्तमन्त्री तथा झारखण्ड प्रदेशका भाजपा उपाध्यक्ष छटुराम महतोले भारत सरकारले जनकपुरको विकासका लागि १० वर्षमा ४६ सय करोड सहयोग गरेको दावी गरेका छन् ।

भारतले दिएको ४६ अर्ब रुपैया जनकपुरको विकासमा साँच्चिकै खर्चिएको भए भने आज जनकपुरको  दूदर्शा यस्तो हुने थिएन । जनकपुर प्रवेशका लागि सडक छैन, जनकपुर भित्र नाला, सडक दुबै छैन, मठ मन्दिरको सौन्दर्यीकरण हुन सकेको छैन । धार्मिक स्थल त्यही अवस्थामा छ, फेरी कहाँ गए ४६ अर्ब रुपैया त ? यो प्रश्न हाम्रै लागि मात्र होइन, मन्त्रीले समेत बुझ्न पाएन ।

बिहारका पूर्व वित्तमन्त्री तथा झारखण्ड प्रदेशका विजेपीका उपाध्यक्ष समेत रहेका महतोले भने‘ आफूलाई भारत सरकारले जनकपुरको विकास हेर्नका लागि पठाएको छ । तर आफू जनकपुर आउँदा सोचे जस्तो उल्टो देखियो । धार्मिक साँस्कृतिक नगरी यस्तो छ भन्ने विश्वास पनि लाग्दैन । सीमावर्ती क्षेत्रबाट २९ किलोमिटर सडकको अवस्था हेर्दा जुनसुकैलाई अचम्भ लाग्नसक्छ । त्यसपछि यहाँका अवस्था बुझ्ने प्रयास समेत गरेको छु । यस्तो अवस्थामा जनकपुरवासी राजनीतिद्वन्दमा मात्र होइन, विकासबाट समेत अपेक्षित रहेको मैले पाए ।’ उनले अगाडि थपे ‘आफ्नो जनकपुरमा राजनीति यात्राको उद्देश्यले आएको होइन । भारतले दिएको रकम सदुपयोग भएको छ,कि छैन उद्देश्यले भारत सरकारले नै पठाएको छ । तर, जनकपुरका लागि कति रकम आएको छ, कहाँ कहाँ खर्चिएको छ स्थानीयवासीलाई समेत थाहा नभएको आफूले बुझेको हो ।’
विजेपी उपाध्यक्ष महतोले जनकपुरको रेल्वे निर्माण, मठ मन्दिर तथा धार्मिक सरसरोवर, जनकपुर भीठामोड सडक, विद्यार्थीहरुको छात्रवृति लगायतमा भारतले सो रकम सहयोग गरेको छ । तर त्यस मध्ये एउटाको पनि विकास देखिएन ।

राजनीतिक द्वन्दमा यहाँको विकासको कार्य अवरुद्ध होइन, राजनीति शोषणमा समेत जनकपुरवासी रहेको आफूले थाहा पाएको संकेत गरे । नेपालको राजनीतिक समस्या आन्तरिक समस्या हो, यो समस्या नेपाल सरकारले नै समाधान गर्नुपर्दछ । नेपाल सुन्दर र शान्त देश भएपनि राजनीतिक अस्थिरताका कारण आपसी द्वन्दमा फसेको महसुस गरेको बताउँदै सरकारले छिट्टोभन्दा छिट्टो यो समस्या समाधान गर्नेछन आफू विश्वस्त रहेको बताए ।विश्वभारती फाउण्डेशन जनकपुरधामका टोली जनकपुरको विकासका बारेमा गुनासो गरेपछि केन्द्र सरकारले स्थानीयस्तरबाट यहाँको विकासका बारेमा बुझ्नका लागि पाँच जनाको टोलीमा पठाएको जिकिर गरे । उनले नेपाल एकटा देश भएपनि दुई समुदायबीच बाटिएको थाहा पाउँदा आश्चर्य लागेको छ । संविधानमा यहाँको नागरिकता, जनसंख्याको आधारमा प्रतिनिधित्व, तथा सीमाकंन मुख्य समस्या रहेको बुझेको उनले बताए । टोलीमा राष्टिूय गौ रक्षा संघ (राष्टिूय सचिव) तथा संयोजक भारत इकाइका डा.पी.के. ठाकुर, विशेष सल्लाहकार विश्वभारती फाउण्डेशन तथा प्रवक्ता राष्टिूय गौ रक्षा संघका प्रो.आर.एन.सिंह, तथा  दुई जना पत्रकार संजय कुमार रवानी, मिथिलेश कुमार जनकपुर आएका थिए ।

Friday, September 9, 2016

संविधान परिमार्जनमा एमालेले सहयोग आवश्य गर्छन ः मन्त्री लेखक

जनकपुर, भदौ २४ गते । भौतिक पूर्वाधार तथा यातायात मन्त्री रमेश लेखकले संविधान संशोधनमा एमालेले सहयोग गर्ने छ आफू विश्वस्त रहेको बताएका छन् । उनले जनता तथा राष्ट्रको हितमा एमालेले पछाडि नपर्ने धारणा औल्याए ।

जनकपुर—भिठामोड तथा हुलाकी सडकको शिलान्यास गर्न आएका मन्त्री लेखकले जनकपुर विमान स्थलमा प्रेस युनियनले गरेको पत्रकार सम्मेलनमा आवश्यक पर्ने परिमार्जनहरु गरी कार्यान्वयन तर्फ जाने सरकारको लक्ष्य रहेको समेत बताए ।
उनले संविधान सबैको साँझा दस्तावेज र सम्पति रहेकोले यसलाई स्थापित र सुनिश्चित गर्न यस सरकारको लक्ष्य भन्दै संविधानमा तराई÷मधेशका आदिवासी, जनजाति, थारु लगायतका असन्तुष्टिलाई सम्वादका मार्फत लोकतान्त्रिक ढंगबाट सहमति गरेर परिमार्जन गरी कार्यान्वयन तर्फ जाने जिकिर गरे  ।

प्रहरीद्वारा चार सय लिटर मदिरा नष्ट

जनकपुर, भाद्र २४ गते । जिल्ला प्रशासन कार्यालय धनुषाले शुक्रवार चार लिटर मदिरा नष्ट गरेको छ ।  अवैध रुपमा घरेलु मदिरा उत्पादन गरी बेच्न लागेको बेलामा सो मदिरालाई नियन्त्रणमा लिई नष्ट गरिएको जनाइएको छ ।

प्रहरी नायब उपरीक्षक मनोज कुमार यादवले धनुषाको मुजेलिया तथा लक्ष्मीनिया बजार नजिकको सो मदिरा पक्राउ गरिएको  हो । जनकपुर आउन लागेको बेलामा मुजेलिया स्थित इलाका प्रहरी कार्यालयले पक्राउ गरिएको जनाइएको छ । जिल्ला प्रहरी कार्यालयमा ल्याएर सो मदिरा नष्ट गरिएको थियो ।
जिल्ला प्रहरी कार्यालय धनुषाका प्रहरी उपरीक्षक लिलामणि आचार्यले पत्रकारहरुसँग गरिएको भेटघाट कार्यक्रममा अधिकांश सञ्चारकर्मीहरुले जनकपुरको गृह परिक्रममा सडक भित्रमा मांस मदिरा बिक्री वितरणमा रोक लगाउन माँग समेत गरेका थिए । उनीहरुले बजारमा खाद्य तथा उपभोग वस्तुको अनुगमन तथा मूल्य निर्धारणका लागि आग्रह समेत गरेका थिए ।
उनीहरुले महेन्द्रनगर स्थित रेष्टुराहरुमा भई रहेको यौनधन्धाका बारेमा सञ्चारकर्मीहरुले लेखेपनि प्रशासन मौन रहेको गुनासो समेत पोखे ।
खाना पकाउने ग्यासमा भई रहेको कालोबजारी, अञ्चल अस्पताल वरिपरि खोलिएको क्लिनिक तथा औषधी पसल, सीमावर्ती क्षेत्रमा युवाहरुद्वारा लागू औषध कारोवार लगायतका दर्जनौं समस्याहरु सञ्चारकर्मीहरु सुझाएका थिए ।

Thursday, September 8, 2016

धनुषामा एकै परिवारका चारजनामाथि हतियार प्रहार

जनकपुर, भदौ २३ । धनुषाको यदुकोहामा एकै परिवारका चारजनामाथि धारिलो हातियार प्रहार गरी लुटपाट भएको छ । जिल्लाको पूर्वी भेग यदुकोहा ४ बस्ने रामओधी दास तत्माको घरमा आक्रमण गरी बुधबार राति डकैती भएको प्रहरीले जनाएको छ ।

प्रहरीका अनुसार राति करिब १ बजे अधादर्जनभन्दा बढीको संख्यामा आएका डाँकाहरुको समुहले घरमुली आयोधी दास तत्मा, उहाँकी ५० वर्षकी श्रीमती फुलकुमारी  देवी , छोरी १७ वर्षकी प्रमिला र ८ वर्षकी रिंकुलाई धारिलो हतियार प्रहार गरी घाईते बनाएका छन् । उनीहरुलाई टाउको तथा शरीरको विभिन्न भागमा डकाहरुले धारिलो हतियार प्रहार गरेको हो । घाईते चारै जनाको उपचार जनकपुर अञ्चल अस्पतालमा भइरहेको छ ।
पिडीत परिवारका अनुसार डाकाहरुले नगद एक लाख रुपैँया र ५० हजार मूल्यबराबरको सुनचाँदीको गरगहना गरी डेढलाख भन्दा बढीको धनमाल लुटेर लगेका छन् । घटना सन्दर्भमा थप अनुसन्धान भइरहेको ईलाका प्रहरी कार्यालय यदुकोहाले जनाएको छ ।

Wednesday, September 7, 2016

जनकपुरवासीद्वारा सडक जाम

जनकपुर, भदौ २३ गते । जनकपुर उपमहानगरपालिका वडा नं. १ पुलचौक का स्थानीयवासीहरुले सडक मर्मतको माँग गर्दै सडक अवरुद्ध गरेका छन् ।

पुलचौक हुँदै पश्चिमतिर जाने सडकको अवस्था दयनीय रहेकोले तत्काल सडक मर्मतको माँग गर्दै ढाट लगाएर सडक अवरुद्ध गरेका छन । विशेष गरी वर्षायाममा सो सडक हिलाम्य हुँदा साइकल, मोटरसाइकल तथा चार पाग्रे सवारी साधान समेत प्रभावित भएको छ ।
सडक अवरुद्ध भएपछि दर्जनौं सवारी साधन जाममा परेको छ । महिनौ दिनदेखि जनकपुर नगरपालिका,  सडक डिभिजन कार्यालय लगायतका निकायहरुमा मर्मतको माँग गर्दा पनि उनीहरुले चासो नदेखाउँदा स्थानीयवासीहरुले आक्रोशित भई सडक जाम गरेका छन् ।
सडक हिलाम्ययका साथै सडकमा खल्डोखुल्डा हुँदा सवारी साधन समेत फस्ने गरेको छ । स्थानीयवासीहरु जबसम्म सडक मर्मत हुँदैन अवरुद्ध यथावत रहने दावी गरेका छन् ।

Tuesday, September 6, 2016

पर्यटक लोभ्याउँदै गंगा आरती

शेषनारायण झा

जनकपुर । धार्मिक पर्यटकीय नगरी जनकपुरधाममा शुरु भएको गंगा आरती पर्यटक लोभ्याउँदै एक दिनसम्म ठहर्न बाध्य तुल्याई रहेको छ । बाहिरबाट आएका पर्यटकहरु दिनभरि जानकी मन्दिर, राममन्दिर, धनुषाधाम लगायतका धार्मिक स्थलमा घुमफिर गरेपनि साँझ गंगा आरतीमा सहभागीका लागि प्रतीक्षारत हुन्छ । धार्मिक ऐतिहासिक नगरमा संरक्षण सम्बद्र्धनको अभावका कारण यहाँका साँस्कृतिक सौन्दर्यता गुम्दै आएको हो । पर्यटकहरुका लागि अपार सम्पदा भएपनि संरक्षण हुन नसक्दा एकदिन पनि ठहर्न सकिरहेको थिएन । तर गंगा आरतीको शुभारम्भसँगै एकदिनसम्म जनकपुरमा ठहर्नका लागि बाध्य गरिरहेका छन् ।

गंगा आरतीमा नेपाल तथा छिमेकी मुलुक भारतका उल्लेख्य संख्यामा पर्यटकहरुको सहभागी हुने गरेका छन् । जनकपुरको धार्मिक र पवित्र गंगा सागरमा शुरु भएको गंगा आरती हाल आएर आन्तरिक तथा बाह्यय पर्यटकहरुका लागि आकर्षणको केन्द्र बन्दै गएको छ । नेपालमै पहिलो पटक शुरु गरिएको दैनिक आरती हेर्न प्रत्येक दिन यहाँ पर्यटकहरुको घुइँचो लाग्ने गरेको छ । तीन महिनाको गंगा सागर सफाई अभियान पश्चात दुईवर्ष पूर्व सुरु गरिएको गंगा आरतीमा सहभागी हुन आन्तरिक पर्यटकका साथै छिमेकी मुलुक भारत तथा तेश्रो मुलुकबाट समेत पर्यटकहरु आउने गरेको सेभ हिस्टोरिकल जनकपुरका संयोजक रामअशिष यादवले बताउँछन् ।
जल संरक्षणको उद्देश्यका साथ सेभ हिस्टोरिकल जनकपुरले शुरु गरेको गंगासागर सफाई अभियानले गंगा आरतीको रुप लिएपछि धार्मिक आस्थाको केन्द्र बन्नुका साथै यसले पर्यटकहरुलाई लोभ्याउन थालेको यादवको भनाई छ । भारतको बनारस, हरिद्धार लगायतका स्थानमा हुने गंगा आरती झैँ जनकपुरको गंगासागरमा हुनेगरेको गंगाआरतीमा पर्यटक तथा स्थानीयहरु रमाउने गरेको यादवको ठम्याई छ ।
जनकपुरको गंगा आरतीमा मात्र गंगाको स्तुती नगरिएर सम्पूर्ण देवीदेवताको मन्त्र जाप गर्ने गरिएकोले यसको विशेष महत्व रहेको छ ।  दिन भर गरेका भुलको क्षमा माग्दै हरेक दिन साँझ हुने गंगा आरतीमा सहभागी भए क्षमा पाउनुका साथै धार्मिक शक्तिको समेत वृद्धिहुने भएकोले आरतीमा सहभागी हुन दैनिक उल्लेख्य संख्यामा स्थानीय, श्रद्धालु तथा पर्यटकहरु आउने गरेको हो ।  जनकपुरको गंगासागरमा हरेक साँझ तीनजना पुरोहितले धार्मिक रिती अनुसार गर्ने गरेको गंगा आरतीमा स्थानीय व्यक्ति तथा पर्यटकहरु आउने गरेका छन् ।
गंगाको पुजाले धन, सुख, समृद्धि तथा सन्तान सुख प्राप्त हुनका साथै यसको स्नान महाकुम्भको स्नान सरह हुनेगरेको र गंगासागरको पुजा गर्नाले पुण्य तथा स्वर्गको प्राप्ती हुने मिथिलामहात्ममा उल्लेख रहेको छ ।
गंगा आरतीको शुभारम्भसँगै स्थानीयवासीको आर्थिक दर समेत बढेको छ ।  धार्मिक नगरी जनकपुर भ्रमणमा आउने पर्यटकलाई आकर्षित गरी विदेशी मुद्रा आर्जन गर्ने तर्फ यहाँका व्यवसायीहरु जागरुक हुन थालेका छन् । यसका लागि यहाँ पूर्वाधार निर्माण, सरसफाई र विभिन्न धार्मिक कार्यक्रम हुन थालेका छन् । कतिपयले आफै भ्रमण गरेर पर्यटन विकासका नयाँ आयामबारे जानकारी लिने गरेका छन् । यसले गर्दा आन्तरिक पर्यटनले पनि बजारलाई चलायमान बनाउन योगदान गर्न थालेका छन् । धार्मिक,समाजिक विविधता, ठाउँ विशेषका मानिसका जीवनशैली,सभ्यता, ज्ञान,प्रविधि,संस्कृति, रीतिरिवाज आदि विषयमा ज्ञान पाइने भएकाले पनि जनकपुरमा घुमफिर गर्न आउनेको क्रम बढेको देखिन्छ ।
राज्यले पर्यटन क्षेत्रको रुपमा विकास गर्नबाट निरुत्साहित गर्दै आएको जनकपुरलाई । जबकि जनकपुर आउने पर्यटकहरुबाट वार्षिक एकअर्बभन्दा बढी राजस्व उठेपनि राज्यले अहिलेसम्म साँस्कृतिक तथा धार्मिक सौन्दर्यीकरणमा लगानी गरेको छैन । ठूलो आस्थाको केन्द्रको रुपमा रहेको जानकी मन्दिर पनि भारतकै टिकमगढकी रानी वृषभानुले बनाएकी छिन् । जनकपुरलाई जोड्ने जनकपुर भीठामोड सडक भारतकै सहयोगमा बनाइएको छ । यहाँसम्मकी नेपालकै सबभन्दा ठूलो सवारी साधनको रुपमा रहेको नेपाल रेल्वे भारत सरकार कै सहयोगमा सञ्चालनमा आएको थियो ।
मुलुकमा लोकतन्त्र आएपनि जनकपुरको एउटा धार्मिक पर्यटकीय नगरीको रुपमा विकास हुनुपर्नेमा राज्यको सोच देखिएको छैन । आर्थिक स्रोतेको ठूलो सम्भावना भएपनि लगानीको अभावमा अहिलेसम्म जनकपुर पछाडि परेको छ । सेभद हिस्टोरिकलका संयोजक रामअशिष यादव ज्यूको प्रयासले शुभारम्भ भएको गंगा आरती पर्यटक लोभाउनमा सफल भएका छन् । पर्यटकहरुलाई एक दिन ठहर्न बाध्य पारिरहेका छन्, त्यसले स्थानीयवासीहरुलाई आर्थिक लोभ हुने गरेको छ । स्थानीयवासीहरु जागृत भएमा एक हप्तासम्म पर्यटकहरुलाई रोक्न सकिन्छ ।

सडक हिलाम्य बनेपछि जनकपुरबाट टाढिदै सर्वसाधारणहरु


जनकपुर । वर्षायाममा ग्रामीण भेगका जनता जनकपुर सहरबाट टाढिदै गएको छ । धनुषाको दर्जनौ गाउँका सर्वसाधारणहरु उपभोग्यवस्तुका किनबेचका लागि जनकपुरमा निर्भर भएपनि वषार्याममा सडक अवरुद्ध भएपछि समस्या खेप्नु परेकोछ । करीब एक महिना अघिदेखि नै ग्रामीण भेगमा चल्ने सवारी बस लगायतका साधनहरु बन्द रहेका छन् भने आईतवारदेखि परेको पानीले सानासाना सवारी साधन समेत चल्न पाएको छैन ।

परेको पानीले विशेष गरी कच्ची सडक हिलाम्य तथा सडकमै पानी जमेपछि यातायात अवरुद्ध भएको छ । यातायात अवरुद्ध हुँदा धनुषाको लवटोली, चक्कर, दुहवी, लखौरी, रघुनाथपुर, सबैला, एकराही, तिनकौरीया लगायत दर्जनौं गाउँका सर्वसाधारणहरु प्रभावित भएका छन् । सडकमा डेढदेखि दुई फिटसम्म खल्डो परेको छ । सडकमा खल्डो पर्दा साइकल, मोटरसाइकल तथा चारपाग्रे गाडी समेत आउने जानमा समस्या देखिएको छ ।
नेपाल सद्भावना पार्टीका केन्द्रिय महासचिव राजीव झाले गाविस सचिवहरु मार्फत विकास कार्य गर्न लगाएपनि गाविस सचिवहरु इमान्दार हुन नसक्दा यस्तो समस्या भोग्नु परेको बताए । उनले धनुषा जिल्ला विकासको नाउँमा सबभन्दा पछाडि परेको आरोप लगाए । विकासका लागि आएको बजेट मध्ये ५० प्रतिशतभन्दा बढी रकम फ्रिज भएको गएको छ । तर धनुषाको सडकहरुको दुर्दशा हेर्ने हो भन्ने सबभन्दा बढी बेत्तर रहेको उनको ठहर रहेको छ ।
उनले धनुषाको विकासमा कर्मचारी मात्र होइन, राजनीतिक दल समेत दोषी रहेको स्वीकार्दै  विकासको नाउँमा राजनीतिकरण गर्न नमिल्ने बताए । मुलुकमा राजनीतिकर्मी तथा प्रशासन इमान्दार भएमा विकास सम्भव रहेको बताए । जनकपुरबाट जोडिने जनकपुर भिठामोड, जनकपुर जटही, जनकपुर यदुकोहा, जनकपुर सबैला लगायतका सडकहरुको अवस्था दयनीय रहेको छ । यातायात व्यवसायीहरुले सडक निर्माणको माँग गर्दै यातायात सञ्चालन बन्द गरेपनि राज्यले अहिलेसम्म कानमा तेल हालेर सुतेका छन् ।

जनकपुरमा ट्राफिक व्यवस्थापन चुनौती बन्दै

जनकपुर । जनकपुर उपमहानगरपालिका भित्रमा टूाफिकहरुलाई टूाफिक व्यवस्थापन गर्न एउटा चुनौती बन्दै गएको छ । धनुषामा टूाफिक दरबन्दी कम भएको बेलामा पनि चुनौती रहेको थियो भने अहिले झन त्यो भन्दाबढी चुनौती देखा परेको छ ।

जनकपुर नगरभित्रमा बढ्दो सवारीको चापले सडक खुम्चिएको जस्तो लागिरहेको छ भने अर्कोतिर सडकको अवस्था दिनप्रतिदिन दयनीय हुँदै गएको छ । खासगरी वर्षायामको बेलामा टूाफिक व्यवस्थापन चाहेपनि हुन नसक्ने अवस्थामा जनकपुरको स्थिति रहेको छ । धनुषामा टूाफिक दरबन्दी बढाएपनि सडकको जीर्ण अवस्था तथा छाडा गाईले गर्दा टूाफिक व्यवस्थापन चुनौती मात्र होइन, असम्भव समेत बन्न पुगेको छ ।
जनसंख्या वृद्धि, साँघुरा सडक, बढ्दो सवारी साधन, वैज्ञानिक उपकरणको कमी, विशिष्टिकृत जनशक्तिको अभाव, सडक प्रयोगकर्ताहरूको चेतनास्तर, अवैज्ञानिक सवारी चालक अनुमतिपत्र वितरण पद्धति तथा प्रचलित यातायात नीतिले अहिलेको सवारी व्यवस्थापनको मुद्दालाई भरथेक गर्ने अवस्था देखिँदैन । जनकपुरको विकास अहिलसम्म पनि अवैज्ञानिक किसिमले नै रहेको छ । जबसम्म सवारी रुट निर्धारणसँगै कार्यान्वयन तर्फ लगिदैन तबसम्म अवस्थित नै रहन्छ ।
ट्राफिक व्यवस्थापनका लागि जनकपुर उपमहानगरपालिका, जिल्ला टूाफिक कार्यालय, सहरी विकास कार्यालय, जिल्ला प्रशासन कार्यालय, वृहत्तर जनकपुर क्षेत्र विकास परिषद्, नागरिक समाज, बुद्धिजीवि तथा राजनीतिक दलहरुबीच सहमति अनुसार अगाडि बढेमा मात्र केही हदसम्म नगरभित्र टूाफिक व्यवस्थापन गर्न सकिन्छ ।
टूाफिक व्यवस्थापनका लागि नगरभित्र सडकमै रहेको छाडा गाईहरु नियन्त्रण, सडक मर्मत, नालाको सफाई, विभिन्न चौक चौराहामा टूाफिक जनचेतना बोर्ड, टूाफिक उल्लंघन गर्नेमाथि दण्डजरिवानाको प्रावधान, सवारी चालकहरुलाई रुट निर्धारणसँगै वनवे, टूवे लागू गर्नुपर्दछ । साथै सडक छेउमा रहेको  घर टहरालाई समेत व्यवस्थापन गर्नुपर्दछ । विशेषगरी जनकपुरको खुम्चिएको सडकमा पानी जम्ने, खल्डाखुल्डा हुने लगायतका समस्याले टूाफिक जति पनि सक्रिय भएपनि व्यवस्थापनमा समस्या नै हुनेछ ।
सवारी साधन अवरोधबिना सञ्चालन होस् भन्ने सडक प्रयोगकर्ताहरूको चाहना बिभिन्न आग्रहबाट लक्षित तदर्थ टूाफिक व्यवस्थाबाट कहिल्यै सम्भव हुँदैन । टूाफिक योजनाको प्राथमिकता छनोटप्रति अहिले देखिएको उदासीनताले सिर्जित तल उल्लेखित तथ्याङ्कहरूले पनि यस्तै छनक दिएको छ ।
प्रचलित सवारी साधन आयात नीति कहिल्यै पनि वैज्ञानिक हुनसकेको छैन । जनसंख्या, सडक पूर्वाधार र टूाफिक अवस्थालाई नजरअन्दाज गरी तदर्थ सवारी आयात नीतिका आधारमा भित्रिने सवारी साधनलाई यहाँको सडकले धान्नसक्ने अवस्था अब छैन । प्राविधिक प्रदूषणले थिचिएका जीर्ण सवारी साधनहरूले अहिले जनकपुरकोे सुन्दरतालाई परिहास गरिरहेको देखिन्छ ।
जनकपुर ऐतिहासिक धार्मिक नगरी हो । यहाँ बाहिरबाट दैनिक सैकडौको संख्यामा सवारी आउने गर्दछन । तर टूाफिक व्यवस्थापन हुन नसक्दा नगरभित्र गाडी पसाउने समस्यामाथि समस्या उत्पन्न हुने गरेको छ ।  नगरभित्र टूाफिक व्यवस्थापन एउटा समस्या त छँदैछ, अर्को समस्या सवारी पार्किङ्गको पनि रहेको छ । नगरभित्र गाडी पस्यो भने गाडीको पार्किङ्ग कहाँ गर्ने यो पनि यहाँका लागि अवैज्ञानिक शहरको रुपमा सावित हुन जान्छ । यसका लागि नगरपालिकाको विशेष ध्यान दिनुपर्दछ । विश्वका हिन्दुहरुका लागि आस्थाको केन्द्रको रुपमा जनकपुर रहेको छ । तर अवैज्ञानिक किसिमले विकास हुँदा यहाँ पर्यटकहरु आउन समेत असुविधा ठानिरहेको हुन्छ । विशेषगरी नेपाल भरिकै अहिलेसम्म पर्यटक आउन सकेको छैन । यसको एउटा कारण हो अवैज्ञानिक किसिमका सहर तथा टूाफिक व्यवस्थापन हुन नसकेको  । जनकपुरलाई व्यवस्थित र सुन्दर बनाउनका लागि राज्यलाई ध्यानाकर्षण गराउन आवश्यक छ ।
टूाफिक व्यवस्थापन हुन नसक्दा विशेषगरी बाहिरबाट आफ्नै सवारी प्रयोग गरेर आएका पर्यटकहरुलाई धौधौ परेको हुन्छ । ठूलठूल्ला गाडीहरुलाई नगरभित्र छिडाउनमा समस्याका साथै पार्किङ्गको बढी समस्या हुँदा यहाँ ठहर्न मानिरहेको छैन । जनकपुर आएका पर्यटकहरु यहाँ नठहरिकन सिधै काठमाडौंको लागि प्रस्तान हुनुको मुख्य कारण टूाफिक व्यवस्थापन र यहाँका सडकहरु रहेको देखिएको छ ।
वैज्ञानिक किसिमले जनकपुरको विकास गर्नु हो भन्ने टूाफिक व्यवस्थापन, सडक तथा पार्किङ्गको व्यवस्थापन सबभन्दा आवश्यक रहेको छ । यसका लागि सम्बन्धित निकायको ध्यान जान आवशयक छ ।

जनकपुरमा लाइसेन्सको रकम १५ देखि २५ हजारसम्म

जनकपुर । यातायात कार्यालय जनकपुरमा सवारी लाइसेन्सका लागि धनुषादेखि झापासम्मका सवारी लाइसेन्स लिनेहरु जनकपुर आउने गरेको  स्रोतले जनाएको छ । अन्य ठाउँबाट लाइसेन्स लिन अप्ठ्यारो भई रहेको बेलामा धनुषामा सजिलोसँग लाइसेन्स पाउँदा नेपालको टाढाटाढाबाट सवारी लाइसेन्स लिनेहरु धनुषाबाट नै लाइसेन्स लिने गरेको स्रोतको दावी छ ।

बागमती अञ्चल लगायतमा लाइसेन्स लिनका लागि सवारी टूायल पास तथा टूाफिक नियम पालना गर्नु पर्दछ । तर यहाँ रकम दिएमा सजिलैसित पाउने गरेकोले जनकपुरबाट लाइसेन्स लिनेको चाप बढेको जनाएको छ । मोटरसाइलकका लागि १५ हजार र चार पाग्रे सवारी साधनका लागि २५ हजार रुपैया दिएमा ठोकुवाको साथ लाइसेन्स पाउने गरेको स्रोतले जनाएको छ ।
महिनामा मोटरसाइकलको लाइसेन्स चार सय सम्म तथा सोही अनुकूल चारपाग्रे सवारी साधनको लाइसेन्स निस्केपनि फारम भर्नेको संख्या उल्लेख्य रहेको छ । अहिलेसम्ममा भाद्र १८ शनिवारका दिन एकदिनमा १६ हजार पाँचसय जनाले लाइसेन्सको फारम भरेको यातायात कार्यालय जनकपुरले जनाएको छ ।
जनकपुरको ज्ञानकूप संस्कृत माध्यमिक विद्यालयको प्राङ्गणमा दरखास्त बुझाउनका लागि सर्वसाधारणहरु अबेर राति देखि नै उभेका थिए । सवारीको संख्या बढ्दा लाइसेन्सधारीको संख्या बढनु स्वभाविकै छ । एकतर्फ सवारी दुर्घटना बढिरहेको छ भने अर्कोतिर सवारी साधनको लाइसेन्स मोटो रकम लिएर वितरण गर्दै आएका छन् । शनिवार लाइसेन्स दरखास्ता फारम भर्दा लाइसेन्स लिनेकोलाई व्यवस्थापन गर्नमा प्रहरीलाई धौधौ परेको थियो । प्रहरीले सो स्थललाई व्यवस्थित पार्नका लागि लाठीसम्म प्रहार गरेको जनाइएको छ ।
नेपाल अधिराज्यभरिमा दुर्घटनामा परी मृत्युहुनेमा सवारी दुर्घटना नै रहेको छ । यसवर्षमा मात्र सवारी दुर्घटनाबाट ८ हजार १६ वटा व्यक्तिले ज्यान गुमाएको तथ्यांकन गृह मन्त्रालयले सार्वजनिक गरेका छन् ।
एकतर्फ सवारी दुर्घटना नियन्त्रणका लागि राज्यले विभिन्न नियम कानून लगाउन खोजिरहेको छ भने अर्कोतिर यसरी मोटो रकम लिएर लाइसेन्स दिने कर्मचारीमाथि कारवाही भई रहेको छैन । यसले के स्पष्ट पार्छ भने जति नियम कानून लगाएपनि जबसम्म लाइसेन्स लिने बखत कडाई हुँदैन तबसम्म सवारी दुर्घटना न्यूनिकरण गर्न असम्भव देखिन्छ ।
नेपालमा वैदेशिक रोजगारीसँगै सवारी साधनको चाप समेत बढेको छ । जनकपुर अञ्चलमा मात्र ७० लाखभन्दा बढी मोटरसाइकल दर्तामा रहेको टूाफिक कार्यालय जनकपुरले जनाएको छ ।