Thursday, June 26, 2014

करोडौंको जग्गा कब्जा व्यक्ति सार्वजनिक

कैलास दास
जनकपुर, असार १२ । जनकपुरका धार्मिक एवं ऐतिहासिक पोखरीका डिलहरु अतिक्रमित गरी बनाइएको घर टहरा भत्काई रहेको बेलामा एकजनाले करोडौं पर्ने जग्गा कब्जा गर्ने षडयन्त्रमा लागेका थिए ।
भर्खरै घोषणा स्थापना भएको क्षिरेश्वरनाथ नगरपालिका वडा नं. ६ मा पर्ने करोडौं मुल्यको ऐलानी जग्गा सोही वडाका कित्ता नं. ४१÷६४ को ६ कठा १५ धुर जनकपुर नगरपालिका वडा नं. १ बस्ने सजन मुरारको नाममा दर्ता रहेकोमा बाकी रहेका करिब ७ कठा जग्गा आफनो छुट भएको तर भोगमा रहेको भन्दै नापीलाई प्रभावमा पारी नक्सा तयार पारी लालपुर्जा निकाल्ने दाउमा रहेका छन् ।
जनकपुर–ढल्केवर सडकको छेउमा रहेका उक्त जग्गा आफनो भोग चलन भनी जिल्ला नापी कार्यालय धनुषाका नासु अमिन विजय कुमार सहनीसंग नाप नक्सा गराई भोग बमोजिमको लालपुर्जाको माग गरेपछि मालपोत कार्यालय धनुषाले ३५ दिने सूचना जारी गरेपछि उक्त जग्गा बारे महेन्द्रनगरमा खैलाबैला मच्चिएको छ ।
नदि उकासको सार्वजनिक जग्गालाई आफनो पार्ने दाउमा रहेका मुरारकाले नापी मालपोत कार्यालयलाई प्रभावमा पारेको गुनासो व्यापक भएको छ । उक्त जग्गा बारेमा अदालतले पनि सार्वजनिक नै भएको भनी फैसला गरेको बेलामा अहिले निजि भनेर दर्ता गराउने दाउमा रहेका छन् । जग्गाको क्षेत्रफल सुधारका लागि प्रतिवेदनका बुझाएका नाअ विजय कुमार सहनीसंग सम्पर्क गर्दा सम्पर्क हुन सकेन् ।
उता जिल्ला मालपोत कार्यालयका मालपोत अधिकृत मदन झाले उक्त जग्गा उनको हो, वा होईन त्यस बारेमा ३५ दिने सार्वजनिक सूचना जेष्ठ २३ गते जारी गरेको र उक्त अवधिमा कसैले दावी वा उजूरी नगरेको खण्डमा त्यसको ७ दिन पश्चात् मालपोत कार्यालयबाट कर्मचारी खटाई सरजमिन गराई मात्र लालपुर्जा बनाउने तर्फ अगाडी बढ्ने बताए । आफुहरुले कानून अनुसार नै अगाडी बढेको र उनको जग्गा नभए प्रमाण लिएर आउनका लागि सबैसंग आग्रह गरेका छन् ।

Wednesday, June 25, 2014

बजेट रोजगारीमा केन्द्रित हुनुपर्दछ ः डा भट्टराई

कैलास दास
जनकपुर, असार ११ । एकिकृत नेकपा माओवादीका वरिष्ठ नेता एवं पूर्व प्रधानमन्त्री डा.बाबुराम भट्टराईले माघ ८ गते भित्र संविधान निर्माणका लागि संविधानसभा र दलहरु गम्भीर रहेका बताउँदै समयमा संविधान आउने दावी गरे ।
क्रान्तिकारी पत्रकार संघ नेपाल धनुषाद्वारा बुधवार जनकपुरधाममा आयोजना गरिएको पत्रकार सम्मेलनमा उनले संघियता सहितको गणतन्त्रात्मक संविधान निर्माण गरी मुलुकलाई आर्थिक समृद्धितर्फ लान आवश्यक रहेको बताए । अगामी बजेटमा कृषि, उर्जा, पर्यटन,पूर्वाधार, शिक्षा र स्वास्थ्यलाई प्राथमिकताका साथ ल्याउनु पर्नेमा आफू विश्वस्त रहेको बताए ।
बजेट गरिबी र बेरोजगारीलाई अन्त्य गर्ने किसिमले हुनुपर्ने भन्दै मुलुकमा १० वर्ष भित्रमा ३ हजार डलर प्रतिव्यक्ति आय पु¥याउने लक्ष्यका साथ बजेट आउनुपर्ने धारणा राखे । पार्टीमा वैचारिक मतभेद रहेको छ विचारको आधारमा पार्टी चल्नुपर्ने पक्षमा आफुहरु दृढ रहेको बताए ।
डा. भट्टराईले वर्तमान अवस्थामा पार्टीको संचालन वैचारिक आधारमा नभएको कारणले आफुहरु असहमति राख्दै आएको र यसले पार्टीमा कुनै विखण्डन नल्याउने बताए । सरकारको कामकाज बारे गरिएको प्रश्नमा डा. भट्टराईले वर्तमान सरकार कुनै काम राम्रो पनि गरेको छैन, र नराम्रो पनि नगरेकाले ठिप्पणी गर्न जरुरी रहेको छैन् भने । पत्रकार सम्मेलनमा क्रान्तिकारी पत्रकार संघ नेपाल धनुषाका सचिव रामएकवाल महराको अध्यक्षतामा भएको पत्रकार सम्मेलनमा पार्टीका नेता प्रभु साह, रामरिझन यादव, असर्फि भिनवार यादव, सहितका नेताहरु उपस्थित रहेका थिए ।

Monday, June 23, 2014

आमा छोरा हत्याका अभियुक्त सार्वजनिक

कैलास दास

जनकपुर असार ९ । महिला र एक बालकको हत्या गरेको केही घण्टामा नै धनुषा प्रहरीले हत्यामा संलग्न अपराधीलाई फक्राउ गरी सोमवार सार्वजनिक गरेको छ । 
जनकपुर नगरपालिकाको वडा नं. ४ बस्ने वर्ष २७ की मैतुल खातुन र निजका छोरा वर्ष ७ को अमरुज साफिको हत्या गर्ने अभियोगमा भारतको विहार सीतामढी मधुवन्नी जिल्लाका चरौत निवासी हाल जनकपुर ४ बस्नेमा रहँदै आएका वर्ष २१ को दीपक कुमार ठाकुरको पक्राउ गरी सार्वजनिक गरेको छ ।
शनिवार विहान २ बजे ठाकुरले खातुन र साफीको हत्या गरेका थिए । खातुनको हत्या गर्ने ठाकुर निजको घर निर्माणका ठेकेदार रहेका थिए । उनकै घरमा राति खानपान गरी हिडिसकेपछि २ बजे राति गएर हत्या गरेको प्रहरीको अनुसन्धानबाट देखिएको छ । मृतक मैतुल खातुनको हत्यापछि बालक साफिले कराउँदा उनलाई पनि घाटी थिचेर हत्या गरेको प्रहरीले बताएका छन् । हत्या पश्चात् मृतकका भाई रासन साफीले सोही राती ९ बजे पठाएको नगद १ लाख १२ हजार ३ सय ५० रुपैया लुटी फरार भएका थिए ।
पक्राउ परेका अभियुक्तले प्रयोग गरेको काठको फाटा १ थान, घटनास्थलमा घाटी बाँधन प्रयोग भएको डोरी १ थान , अभियुक्तले प्रयोग गर्ने मोबाईल १ थान, मृतकका मोबाईल १ थान, घटनाको समयमा अभियुक्तले प्रयोग गरेको कपडा, मृतकको घरबाट लुटिएका १ लाख १२ हजार ३ सय ५० रुपैया नगद, अभियुक्त ठाकुरको घरबाट बरामद गरी पत्रकार सम्मेलन मार्फत धनुषाका प्रहरी उपरीक्षक उत्तमराज सुवेदीले सार्वजनिक गरेका थिए ।
पत्रकार सम्मेलनमा ठाकुरले घटनाको जिम्मेवारी लिएका थिए । थोरै रकमका लागि यस्ता प्रकारको जघन्य अपराध भएको घटना सायदै हुने गरेको धनुषाका प्रहरी नायव उपरीक्षक दिलिप घिमिरेले बताए । ठाकुर मुस्लिम समुदायकै युवतीसंग विवाह गरेका थिए । निज महिला र बालकको हत्या पश्चात् दिपक कुमार ठाकुरले लगाएको लुगामा रगत लागेकाले श्रीमतीलाई रातीनै धुन लगाएका थिए । रगत सफा गरिएको सर्ट र पाईन्ट पनि प्रहरीले पत्रकार सम्मेलनमा मार्फत सार्वजनिक गरेका थिए । अभियुक्त ठाकुरमाथि मुलुकी ऐनको ज्यान महला बमोजिम अनुसन्धान कार्य अगाडी बढाईएको छ । मृतक महिलाका श्रीमान् डेढ वर्ष देखि खाडी मुलुकमा बैदेशिक रोजगारमा गएका छन् । निजकै घर बनाउने ठेक्का लिएका ठेकेदार अभियुक्त ठाकुर रहेका छन्

Sunday, June 22, 2014

आमा छोराको विभत्स हत्या

कैलास दास
जनकपुर, असार ९ । जनकपुर नगपालिका वडा नं. ४ मा आईतवार विहान एक्कै परिवारका आमा छोराको रहस्यमय तरिकाले हत्या गरिएको छ । सो वडाको आनन्द नगर कटैया चौरी घर भएका वर्ष २७ की मैतुन खातुन र छोरा वर्ष ७ को अमरुल साफीको विहानतिर हत्या गरिएको प्रहरीले अनुमान गरेको छ ।
निर्माणाधिन अवस्थामा रहेको घरको बरण्डामा सुतिरहेको वेलामा आमालाई दाउराले प्रहार गरी हत्या गरेको हो भने ७ वर्षको छोराले आमाको हत्या गरेको व्यक्तिको पहिचान गरेको कारणले घाटी थिचेर हत्या गरेको हुन सक्ने अनुमान प्रहरीले गरेको छ । महिलाको शवको प्रकृति हेर्दा उनलाई हत्या गरेर घटनालाई मोडनका लागि जवरजस्ती करणी गरेर जस्तो देखाउनका लागि कपडाहरु फालेको हुनसक्ने प्रहरीको अनुसन्धानमा पाइएको प्रहरी नायव उपरिक्षक दिलिप घिमिरेले बताए ।
महिलाको शरीर निर्वस्त्र अवस्थामा देखिए पनि उनलाई जवरजस्ती करणी गरेको जस्तो कुनै चिन्ह वा संकेत फेला नपरेको प्रहरीको अनुसन्धानमा रहेछ । मृतकलाई टाउँकोमा दाउराले प्रहार गरेको कारणले घर भरि रगत खोलो बगेको जस्तो देखिएको थियो । अर्को कोठामा सुतिरहेका छोरी मकिना खातुन र छोरा मुवारक साफि बाँच्नमा सफल भएका छन् । उनीहरु विहान ८ बजे उठदा आमा र भाईको हत्या भएको देखेपछि रोई कराई गरेपछि वरपरका मान्छे आएर प्रहरीलाई खबर गरेका थिए । प्रहरीले घटनामा संलग्न रहेको आशंकामा अनुसंधानको लागि खातुनकै घरमा मिस्त्रीको काम गर्ने ३ जनालाई नियन्त्रणमा लिएको छ ।
हत्या गरिएकी महिलाको श्रीमान डेढ वर्ष देखि खाडी मुलुकमा वैदेशिक रोजगारीमा रहेका छन् । शुक्रवार मात्र मृतकका श्रीमान्ले विदेशबाट डेढ लाख रकम पठाएका थिए । घर निर्माणको क्रममा रहेको बेलामा श्रीमानले पठाएको रकम लुटनका लागि उक्त हत्या गरेको हुन सक्ने अनुमान प्रहरीले गरेको छ । प्रहरी नाय उपरिक्षक घिमिरेले हत्याको वास्तविकता नजिक प्रहरी पुगीसकेको र हत्यारा चाडै पक्राउ गरेर सार्वजनिक गर्ने जनाएको छ ।   

Saturday, June 21, 2014

आधुनिक परिकल्पनाको जनकपुरका लागि गुरुयोजना निर्माण

कैलास दास
जनकपुर, असार ७ । जनकपुरको पोखरी संरक्षण अभियान तथा बृहत्तर
उनीहरुले आठवटा पोखरीका अतिरिक्त अन्य ऐतिहासिक पोखरीहरुको पनि खोजविन एवं संरक्षण सम्बद्र्धन गर्ने तर्फ परिषद लाग्नुपर्ने धारणा राखेका छन् । मठ मन्दिर परिषरलाई पनि अतिक्रमण गरी बनाईएका घर टहराहरुलाई हटाएर स्वच्छता कायम गर्नका लागि बृहत्तर जनकपुर क्षेत्र विकास परिाषद अगाडि बढ्नुपर्ने सुझाव दिएका छन् । यसैगरी जनकपुरमा जनक दरवार, संग्राहलय, धनुषाधामको जङ्गल क्षेत्रलाई विशेष चिडियाखानाको रुपमा विकास गरिनुपर्ने जस्ता सुझाव पनि दिएका छन् ।
एकवटा मिथिला ग्रामको स्थापना, नेरोगेज रेल्वेको पर्यटकीय स्थललाई संमेटेर संचालन, जनकपुरलाई शैक्षिक कोरीडोरको रुपमा गर्नुपर्ने, पोखरीहरुको सौन्दर्यीकरणका साथै एक अर्का पोखरीहरुसंग जोडेर नौका विहारको व्यवस्था मिलाउनुपर्ने जस्ता सुझावहरु उपस्थित सहभागीहरुले दिएका थिए । १५ दिने मिथिला परिक्रमा सडकको निर्माण, परिक्रमा स्थलमा पर्ने पडाव स्थलको निर्माण जस्ता कार्यमा पनि बृहत्तर जनकपुर क्षेत्र विकास परिषद अग्रसर हुनुपर्ने सुझाव सहभागीहरुबाट आएका थिए ।
सुझावहरुलाई समेटेर उक्त कार्यक्रममा विभिन्न बुदामा समेटेर रणनीति कार्ययोजना बनाउने सहमति भएको छ । यसैगरी जनकपुरबाट ७ सदस्यीय टोली आवश्यक बजेट व्यवस्थापनका लागि काठमाण्डौं जाने सहमति पनि भएको छ । अध्यक्षको आसन्नबाट बोल्दै बृहत्तर जनकपुर क्षेत्र विकास परिषदका अध्यक्ष रामकुमार शर्माले जनकपुरमा पर्यटकलाई बस्न बाध्य गर्ने किसिमले जनकपुरको विकास तर्फ सबै पक्षको एकिकृत सहयोग आवश्यक रहेको बताए ।
कार्यक्रममा बोल्दै गुठी संस्थान जनकपुरका प्रमुख राजाबाबु पाण्डेले मन्दिर परिसर पोृखरीको डिल, पाटीपौवाको जग्गा रजिष्टे«शन भए पनि रजिष्ट्रशन तोडिने बताए । उनले जनकपुरमा भएको अतिक्रमणलाई निरन्तर रुपमा हटाईने पनि स्पस्ट पारे । बरिष्ठ पत्रकार राजेश्वर नेपालीले जनकपुरमा राजा जनकको दरवारको रुपमा रहेका विवाह मण्डपलाई विकसित पार्ने तर्फ सरोकारबाला निकाय अग्रसर हुनुपर्ने सुझाव दिए ।
उक्त कार्यक्रममा सडक डिभिजन कार्यालय जनकपुरमा डिभिजन प्रमुख देवेन्द्र साहले मिथिला क्षेत्रको सडक विस्तार कार्य सप्तरी देखि पर्सा सम्म गरिने प्रस्ताव आउन लागेको बजेटमा आउने बताए । उनले ढल्केवर–जनकपुर जिरोमाईल हुदै जटही सम्म ६ लाईनको सडक विस्तारको लागि सर्वे कार्य शनिवार देखि नै प्रारम्भ भएको बताए । उक्त कार्यक्रममा मधेशी जनअधिकार फोरम लोकतान्त्रिकका उमाशंकर अरगरिया, रामानन्द युवा क्लवका अध्यक्ष प्रकाश मिश्र, युवा नागरिक समाजका सरोज मिश्र, पत्रकार ध्रुव कुमार झा, रोशन झा, निर्माण व्यवसायी संघका अध्यक्ष विवेकानन्द मिश्र, पत्रकार आतिश मिश्र, विजय दत्त, मनिष कुमार झा श्रीओम, शेषनारायण झा होटल व्यवसायी संघका अध्यक्ष दशरथ साह, जनकपुर नगपालिकाका कार्यकारी अधिकृत विष्णुप्रसाद कोइराला, बृहत्तरका ई. सन्तोष कुमार ठाकुर सहितकाले आ–आफनो सुझाव दिएका थिए । कार्यक्रमको संचालन बृहत्तरका कार्यकारी निर्देशक उमेश यादवले गरेका थिए ।

जनकपुर विकास गुरु योजना एवं मोदीको नेपाल भ्रमण बारेमा शनिवार बृहत छलफल भएको छ । बृहत्तर जनकपुर क्षेत्र विकास परिषदको सभाकक्षमा सर्वपक्षीय अन्तरक्रिया कार्यक्रममा बृहत्तरद्वारा जारी पोखरी संरक्षण अभियान सकारात्मक रहेकाले यो अभियानलाई निरन्तता दिनका लागि सहभागीहरुले जोड दिएका छन् ।

Thursday, June 19, 2014

जनकपुर विकास परियोजना अधर में

कैलास दास:जनकपुर, आनेवाले कल में मधेश की राजधानी बनेगा, यह काफी समय से बहस का विषय है । राजधानी के लिए जितना क्षेत्रफल, जनसंख्या सहित का आधार चाहिए वह सब कुछ यहाँ है । सब कुछ होते हुए भी विकास के आधार पर जिस प्रकार से विवाद उत्पन्न है, जाहिर है कल का भविष्य इसका अनिश्चित है । यह धार्मिक पर्यटकीय नगरी है, किन्तु इसका विकास न तो धर्म की दृष्टि से हुआ है और न ही राजधानी की दृष्टि से । हम हमेशा एक दूसरे का दोष दिखाने के चक्कर में खुद कितने दोषी हंै, यह भूल जाते हैं । राणा शासन में खसवादी को दोष, राजतन्त्र मंे शाहवंशी को, अब जब लोकतन्त्र हमारा है तो स्पष्ट है कि अब दोषी हम खुद ही हंै ।
वैसे तो जनकपुर किसी न किसी विषय को लेकर हमेशा चर्चा में रहा है । चाहे मधेश आन्दोलन की बात हो, जनकपुर की गन्दगी की बात हो, भ्रष्टाचार, अनियमितता, अपराध, सडÞक, नाला, पानी या राष्ट्रपति, मन्त्री, राज्यमन्त्री आदि की बात हो । लेकिन इस बार विषय कुछ अलग है, जो लज्जास्पद है । वषार्ंर्ेेे अपेक्षित जनकपुर के विकास के लिए एशियन डेभलपमेन्ट बंैक ने एकीकृत शहरी विकास परियोजना अर्न्तर्गत एक अर्ब ८२ करोडÞ रूपये का ऋण सहयोग दिया है । जाहिर है इस रकम से जनकपुरवासी का जो सपना है वह, किसी हद तक पूरा किया जा सकता है । लेकिन जनकपुर के ही यातायात तथा भौतिक पर्ूवाधार मन्त्री विमलेन्द्र ने इसका विरोध कर अपनी छवि को जनता में किस प्रकार प्रस्तुत की है वह तो जनता और मन्त्री ही जाने । janakpur_r
इतना तो अवश्य है कि कहीं पर भी राजनीति विकास के लिए होती है । विरोध और विनाश के लिए नहीं । आज मन्त्री निधि के वक्तव्य के कारण जनकपुर विकास के लिए १ अर्ब ८२ करोड रूपये, जो शायद ही नेपाल सरकार किसी भी नगरपालिका के लिए बजट देगी, जनकपुर से बाहर जाने की चर्चा में है । अगर इतनी बडÞी रकम वापस चली गई तो जनकपुर सौ वर्षपीछे चला जाएगा । यह राजधानी क्या, अच्छा पर्यटकीय स्थल भी नहीं बन पाएगा । अफसोस है कि आनेवाले कल में किस विकास की राजनीति होगी ।
मित्र राष्ट्र भारत को देखें । १६वें लोकसभा चुनाव में भारतीय जनता पार्टर्ीीभाजपा) के नेता नरेन्द्र मोदी प्रधानमन्त्री बने हैं जिनका एक ही नारा था ‘विकास’ । उन्होने गुजरात का मुख्य मन्त्री बनकर जो विकास किया है उसे देख जनता में विश्वास जगा है कि सम्पर्ूण्ा भारत का विकास गुजरात जैसा ही करेगें । अभी विकासीय मोडल गुजरात बना है । सीमा से सटे बिहार को हम उदाहरण के रूप मे प्रस्तुत कर सकते हैं । वहाँ भी नीतिश सरकार ने जिस प्रकार से विकास किया है, उससे जनता प्रफुल्लित है, परन्तु सन्तुष्ट नहीं । वहाँ की जनता चाहती है, इससे भी ज्यादा विकास करने वाला कोई सरकार आए । भारत में अब विकास की राजनीति होगी यह निश्चित है । जो पार्टर्ीीवकास करेगी, उनकी सरकार बनेगी । वहीं नेपाल में इसका थोडÞा सा गुण नहीं दिखता है ।
२०१७ साल में देश भर में नगरपालिका की स्थापना हर्ुइ । उसी समय की सबसे पुरानी है- जनकपुर नगरपालिका । पुरानी और बडÞी तो है, लेकिन विकास में बहुत ही पीछे है । जबकि लोकतन्त्र के प्रथम राष्ट्रपति डा. रामवरण यादव, यातायात तथा भौतिक पर्ूवाधार मन्त्री विमलेन्द्र निधि सहित दर्जनों व्यक्ति जो जनकपुर भूमिपुत्र हैं, वे मन्त्री बने थे और आज भी हंै । यहाँ के व्यक्ति कीे ऊँचाई तो बढÞी लेकिन जगह की ऊँचाई नहीं बढÞ पाई है । हाँ, एक बात अवश्य है कि अभी तक विकास नहीं हुआ, तो विरोध भी नहीं हुआ है । इस बार विकास-विरोधी जो राजनीति दिख रही है, उसे शायद ही जनता सहन करेगी ।
जनकपुर को नाला, सडÞक और गन्दगी को लेकर सबसे ज्यादा बदनामी मिली है । और एडीबी का उद्देश्य है कि २९ किलोमीटर सडÞक, २९ किलोमीटर नाला सहित का सुविधा सम्पन्न शहर निर्माण हो । इसके तहत करीब ६ सौ घर को तोडÞना पडÞेगा । तभी सडÞक चौडÞी और नाला का निर्माण सम्भव है । जिन्हें जनकपुरवासी  सहज रूप में स्वीकार भी कर चुके हैं । नागरिक समाज, बुद्धिजीवी, व्यापारी, पत्रकार, मधेशी दल एडीबी परियोजना प्रारम्भ करवाने के लिए आन्दोलन में उतर पडÞे हैं । चारों तरफ से विरोध होने के बावजूद भी मन्त्री निधि की जिद से अभी तक एडीबी परियोजना सञ्चालित नहीं हर्ुइ है ।
एशियन डेभलपमेन्ट बैंक ने नेपाल के चार नगरपालिका में एकीकृत शहरी विकास परियोजना के तहत एक नगरपालिका को एक अरब ८२ करोडÞ रूपये का अनुदान दिया है । तीन नगरपालिका पहाडÞ के जिले में हैं और एक तर्राई में, वह है- जनकपुर नगरपालिका । तीन नगरपालिका में एक वर्षपहले विकास का काम तीव्र गति में शुरू हो चुका है । परन्तु जनकपुर नगरपालिका आन्तरिक द्वन्द्व में फंसा है । जबकि धनुषा जिला के ही नेपाली काँग्रेस की तरफ से यातायात तथा भौतिक निर्माण मन्त्री विमलेन्द्र निधि बने हैं । निधि नेपाली काँग्रेस के ही नहीं मधेश के सबसे बडÞे नेता हैं । लेकिन वह एक हिन्दी कविता ‘बडÞा हुआ तो क्या हुआ, जैसे पेडÞ खजूर, पंथी को छाया नहंी, फल लागे अति दूर’ की भाँति हैं ।
 एडीबी परियोजना में कहाँ है विवाद -
एकीकृत शहरी विकास परियोजना के लिए सबसे प्रथम आवश्यकता होती है ल्याण्डफिल्ड साइट की, जहाँ पर गन्दगी व्यवस्थापन किया जाता है । उसके लिए एडीबी अनुसन्धान टोली धनुषा क्षेत्र नं. ३ फुलगामा में मिट्टी निरीक्षण कर चुकी है । जनकपुर से करीब १२ किलोमीटर दक्षिण में यह गाँव है जहाँ से मन्त्री निधि ने चुनाव जीता है । वहीं पर गुठी संस्थान का १२ बीघा १७ कट्ठा १७ धूर जमीन जनकपुर नगरपालिका ने समझौता कर मिट्टी निरीक्षण कर ल्याण्डफिल्ड का साइट कायम किया है । उस समय के नेपाली काँग्रेस धनुषा के सभापति धीरेन्द्रमोहन झा ने समझौता पत्र पर हस्ताक्षर भी किया है, जो आज विरोध में उतरे हैं ।
मन्त्री निधि का कहना है कि यह जमीन राजषिर् विश्वविद्यालय के लिए है । इस जमीन के लिए पहले ही गुठी संस्थान के साथ समझौता हो चुका है । यहाँ पर किसी भी हालत में ल्याण्डफिल्ड साइट नहीं बनाने देेंगे । यहाँ पर गन्दगी व्यवस्थापन होने से यहाँ की जनता बीमार होेगी । गिद्ध आदि पशुपक्षी आएँगे । इतना ही नहीं भविष्य में यहाँ जो क्षेत्रीय विमान स्थल का निर्माण होगा, इस समय होने वाली सम्भावित दर्ुघटना को नजरअन्दाज नहीं किया जा सकता । इस बात के मद्देनजर हम एडीबी के विरोधी नहीं परन्तु यहाँ पर ल्याण्डफिल्ड कभी नहीं बनने दंेगे ।
जनकपुर विकास के लिए दोनो आवश्यक है । विश्वविद्यालय और क्षेत्रीय विमान स्थल । लेकिन मैथिली में एक कहावत है- भेल पुत्र मरल जाए, ढिंÞड ला ओझाई । अर्थात् जो बच्चा जन्म ले चुका है उसके पालन पोषण की चिन्ता नहीं है और जो गर्भ में है उसकी भविष्य की चिन्ता है । कहने का मतलव है कि राजषिर् विश्वविद्यालय और क्षेत्रीय विमान स्थल अभी तक गर्भ में ही हंै । न तो उनके लिए बजट बना है और न हीं किसी प्रकार का बजट बनने वाला है । फिर एडीबी ल्याण्डफिल्ड का विरोध क्यो – नेपाल-भारत जोडÞने वाला रेल मार्ग, जनकपुर नगर्राईन जटही सडÞक तथा जनकपुर भिट्ठामोड सडÞक भी आवश्यक है । उसके निर्माण के लिए न तो पहल हुआ है और न ही दबाव ।
प्रधान मन्त्री को ज्ञापनपत्र     
यातायात तथा भौतिक पर्ूवाधार मन्त्री विमलेन्द्र निधि ने एशियन डेभलपमेन्ट बैंक के ऋण सहयोग से सञ्चालित एकीकृत शहरी विकास परियोजना के ल्याण्डफिल्ड साइट का विरोध करने पर प्रधानमन्त्री सुशील कोईराला को ज्ञापन पत्र दिया गया है ।
एडीबी बचाओ संर्घष्ा समिति धनुषा ने फुलगामा में ही ल्याण्डफिल्ड साइट हो, स्थानीयवासी को रोजगारी का अवसर दिया जाए । ऐसी मांग सहित मन्त्री निधि ने जो र्सार्वजनिक स्थल पर अभिव्यक्ति दी है उन्हे फिर्ता लिया जाए माँग सहित जिल्ला प्रशासन कार्यालय धनुषा मार्फ प्रधानमन्त्री को ज्ञापन पत्र दिया है । जनकपुर के जनक चौक से विशाल रैली निकाल कर नगर परिक्रमा भी किया गया था ।
जनकपुर नगरपालिका के पर्ूव नगर प्रमुख बजरंग प्रसाद साह की अगुवाई में ज्ञापन पत्र दिया गया था । प्रमुख साह ने कहा इस परियोजना के सञ्चालन के लिए किसी भी प्रकार का संर्घष्ा करने के लिए हम तैयार हैं । उन्होने यह भी कहा कि गरिमामय पद में रहे मन्त्री निधि का ल्याण्डफिल्ड साइट को डम्पिङ्ग कह कर अभिव्यक्ति देना कितना दर्ुभाग्यपर्ूण्ा है । जनकपुर विकास का अवरोध करने का मतलव है जनकपुरवासी का अपमान करना । ५० किलोमीटर धरती के नीचे गन्दगी व्यवस्थापित की जाएगी । उसके बाद ऊपर से सौर्न्दर्यकरण करके उस स्थान का नाम शहीद दर्ुगानन्द झा पार्क नामकरण किया जाएगा । मन्त्री निधि फुलगामावासी को भ्रम फैलानेवाली बात कह कर परियोजना को भगाने के चक्कर में लगे हैं, ऐसा उन्होंने आरोप लगाया ।
एक दर्जन संघ संस्था द्वारा र्समर्थन
एशियाली विकास बैंक के सहयोग में सञ्चालित एकीकृत शहरी विकास परियोजना के अवरोध प्रति विभिन्न संघ संस्था ने भी विरोध करते हुए एडीबी बचाओ संर्घष्ा समिति आन्दोलन का र्समर्थन किया है ।
र्समर्थन करने वालों में श्री राम युवा कमिटी, राम जानकी युवा कमिटी, महावीर युवा कमिटी, गणेश युवा कमिटी, जिरोमाइल युवा कमिटी, भैरव युवा कमिटी, जनकपुर अञ्चल बस व्यवसायी संघ, जनकपुर यूथ क्लव, जनकपुर युवा मञ्च, रामानन्द युवा क्लव, जनचेतना युवा क्लव, जनकपुर युवा क्लव, भाई युुवा कमिटी, कर्ुर्मी समाज सेवा समिति, अृमत युवा कमिटी, युवा नेपाल पार्टर्ीीे अध्यक्ष सरोज मिश्र और समाजवादी युवा संघ के केन्द्रीय सचिव भावेश मिश्र हंै ।
मधेशवादी दल का भी र्समर्थन
एडीबी बचाओ संर्घष्ा समिति को मधेशी दलों ने भी खुलकर र्समर्थन दिया है । मधेशी जनअधिकार फोरम लोकतान्त्रिक के धनुषा अध्यक्ष उमाशंकर अरगडिया, फोरम गणतान्त्रिक के गजाधर यादव, सद्भावना के कामेश्वर झा, फोरम नेपाल के जिला सचिव पशुपति यादव, सचिव विजय मण्डल, कोषाध्यक्ष लालजी शरण, नेपाल सद्भावना पार्टर्ीीे जिला अध्यक्ष सहित ने एडीबी परियोजना यथाशीघ्र सञ्चालन की माँग की है । अगर सञ्चालन नहीं हुआ तो कडÞा आन्दोलन में उतरेेंगे, ऐसी चेतावनी भी दी है ।
 जनक चौक पर धरना
एशियन डेभलपमेन्ट बैंक ने जनकपुर विकास के लिए १ अर्ब ८२ करोडÞ रूपैया ऋण सहयोग दिया है । उसे किसी हालत में जनकपुर के विकास में ही खर्च किया जाए, इस माँग को लेकर करीब एक सप्ताह से धरना दिया गया है ।
‘एडीबी बचाओ हमारा अभियान’ मूल नारा के साथ जनकपुर के जनक चौक पर नागरिक समाज, महिला, बुद्धिजीवी, पत्रकार, समाजसेवी, व्यापारी, विद्यार्थी सहित व्यक्तियों ने मांग का र्समर्थन करते हुए इसे शीघ्र सञ्चालन करने के लिए सम्बन्धित निकाय से आग्रह भी किया है ।
यातायात तथा भौतिक पर्ूवाधार मन्त्री विमलेन्द्र निधि द्वारा धनुषा के फुलगामा में ल्याण्डफिल्ड साइट के लिए जमीन उपर्यक्त नहीं है, ऐसी अभिव्यक्ति के बाद जनकपुर विकास के लिए आए १ अर्ब ८२ करोड रूपया वापस जाने की आंशका है । जबकि फुलगामा में गुठी अधीनस्थ १२ बीघा १७ कट्ठा १७ धूर जमीन जनकपुर नगरपालिका के साथ समझौता कर मिट्टी परीक्षण का काम भी हो चुका है । तत्पश्चात् मन्त्री निधि ने यह जमीन राजषिर् जनक विश्वविाद्यलय के लिए लीज पर लिया गया है कह कर ल्याण्डफिल्ड साइट निर्माण में अवरोध करने के बाद बलराम मिश्र के नेतृत्व में सदाशिव मिश्र, सूचना अभियन्ता ध्रुब कुमार झा, राजेश्वर साह , धीरेन्द्र सिंह , पंकज कुमार कर्ण्र्ाा प्रदीप लाल , घनश्याम मिश्र, सरोज मिश्रा धरना पर बैठे हैं ।
दूसरी जगह जमीन की खोज और विरोध
जनकपुर एकीकृत विकास परियोजना अर्न्तर्गत धनुषा के फुलगामा में ल्याण्डफिल्ड साइट जो कायम किया गया है उसी स्थान पर होना चाहिए स्थानीयवासी के दबाव बढÞने पर यातायात तथा भौतिक पर्ूवाधार मन्त्री विमलेन्द्र निधि के र्समर्थकों ने ल्याण्डफिल्ड साइट के लिए दूसरी जमीन की खोज प्रारम्भ की है ।
नेपाली कांग्रेस धनुषा के सभापति रामसरोज यादव, स्थानीय विकास अधिकारी गुरूप्रसाद सुवेदी, एडीवी परियोजना प्रमुख गंगाप्रसाद यादव, काँग्रेस के गणेश तिवारी, कोमलकान्त झा, धनुषा क्षेत्र नम्बर ३ और ४ के अलावा धनुषा क्षेत्र नम्बर २ से निर्वाचित सभासद् रामकृष्ण यादव, ५ से निर्वाचित डा. चन्द्रमोहन यादव तथा ६ से निर्वाचित प्रेमकिशोर साह के निर्वाचन क्षेत्र पुष्पलपुर, धनुषाधाम, भरतपुर, सिनुरजोडा, मालटोल सहित के स्थानों पर वैकल्पिक लैण्डफिल्ड र्साईट की खोज जारी है । धनुषाधाम, ढल्केवर, महेन्द्रनगर  स्थानों पर साझा डम्पिंग र्साईट की खोज भी हो रही हंै ।
इधर जब धनुषा क्षेत्र नं. ३ में ल्याण्डफिल्ड साइट के लिए मिट्टी परीक्षण होने के बाद भी नेकाँ नेता एवं यातायात तथा भौतिक पर्ूवाधार मन्त्री विमलेन्द्र निधि नहीं ंहोने दे रहे हंै तो हम लोग भी नहीं होने देगें यह कहते हए उस क्षेत्र के सभासदो ने विरोध किया है । राजषिर् जनक विश्वविद्यालय के लिए जब बजेट आएगा तो जमीन देने के लिए तैयार हैं लेकिन जो अभी गर्भ में है उसके लिए निधि को चिन्ता है और विकास के लिए इतनी बडÞी रकम वापस होने वाली है उसकी चिन्ता मंत्री महोदय को नहीं है ।
बचाओ नहीं भगाओ अभियान है ः नगरसमिति
नेपाली काँग्रेस के धनुषा सभापति रामसरोज यादव ने प्रेस कन्प|mेन्स में कहा कि जनकपुर के स्वरूप परिवर्तन के लिए एशियाली विकास बैंक द्वारा ऋण सहयोग वापत आए १ अर्ब ८२ करोडÞ रूपया का विरोध कर रहे, नागरिक समाज एवं पर्ूव नगरप्रमुख बजरंग प्रसाद साह इसे यहाँ से भगाना चाहते है । पर्ूव मेयर साह और नागरिक समाज के ‘एडीबी बचाओ अभियान’ नहीं ‘भगाओ अभियान’ है । षडÞयन्त्रपर्ूवक बचाओ अभियान चलाकर यहाँ का विकास अवरोध करना चाह रहे हैं, आरोप लगाया है ।
उन्होंने यह भी कहा कि एडीबी परियोजना अर्न्तर्गत ल्याण्डफिल्ड के लिए जो जमीन चुनी गयी है, वह राजषिर् जनक विश्वविद्यालय के लिए पहले से लीज पर लिया गया है । ल्याण्डफिल्ड के लिए दूसरी जमीन की खोज हो रही है । इसमें विरोध करने की कोई बात ही नहीं है । यहाँ पर विश्वविद्यालय की सख्त आवश्यकता है जिन्हंे यह नहीं होने देना चाहते हैं । उन्होंने यह भी कहा- जनकपुर विकास के लिए भण्डाफोर कार्यक्रम चलाएँगे ।
एडीबी परियोजना का ध्यानाकर्षा
एशियाली विकास बैंक के ऋण सहयोग से धार्मिक पर्यटकीय नगरी जनकपुर विकास के लिए आए १ अर्ब ८२ करोडÞ रूपया ल्याण्डफिल्ड साइट विवाद में है । ल्याण्डफिल्ड के लिए मिट्टी निरीक्षण तथा र्सर्भे डिजाइन होने बावजूद भी आन्तरिक विवाद के कारण परियोजना अभी तक आगे नहीं बढÞने पर आयोजना व्यवस्थापक गंगा प्रसाद यादव ने चिन्ता व्यक्त की है । उन्होंने कहा है कि अगर समय पर कार्य प्रारम्भ नहीं हुआ तो जनकपुरवासी के लिए दर्ुभाग्य होगा । इसे शीघ्र समाधान के लिए उन्होने एक प्रेस विज्ञिप्ति प्रकाशित कर सभी से आग्रह किया है ।
ल्याण्डफिल्ड साइट के लिए धनुषा के फुलगामा में १२ बीघा १७ कट्टा जमीन का मिट्टी परीक्षण एवं र्सर्भे डिजाइन हो चुका है । लेकिन यह जमीन राजषिर् जनक विश्वविद्यालय के लिए गुठी संस्थान से पहले ही लीज पर लिया गया है । यातायात तथा भौतिक पर्ूवाधार मन्त्री विमलेन्द्र निधि के दावी करने के वाद एडीबी परियोजना का कामकाज प्रभावित है ।
क्यों विरोध करते हैं मन्त्री निधि -
निधि कभी भी क्षेत्र नं. ४ का विकास नहीं चाहते हंै, इसके पीछे बहुत बडÞा राज है स्थानीयवासी ने ऐसा आरोप लगाया है । स्थानीयवासी के अनुसार २०५६ साल में विमलेन्द्र निधि ने धनुषा क्षेत्र नं. ४ से उम्मीदवारी दी थी । लोगों ने, निधि विकास विरोधी हैं, अभी तक उन्होने कुछ भी विकास नहीं किया, कह कर बहिष्कार ही नहीं इस क्षेत्र से भारी मत से उनको पराजित भी किया था । उसी का प्रतिशोध निधि अभी तक धनुषा क्षेत्र नं. ४ से ले रहे हैं, स्थानीयवासी का अभियोग है । २०५६ के बाद मन्त्री निधि धनुषा क्षेत्र नं. ३ से उम्मीदवारी देते और विजयी होते आ रहे हैं । ज्ञात होना चाहिए कि अगर धनुषा क्षेत्र नं. ४ का विकास नहीं हुआ तो धनुषा के किसी भी क्षेत्र का विकास सम्भव नहीं है ।
कौन क्या कहते हैं -
एशियाली विकास बैंक द्वारा एकीकृत शहरी विकास परियोजना अर्न्तर्गत जनकपुर विकास के लिए आए १ अर्ब ८२ करोड रूपैया ल्याण्डफिल्ड साइट विवाद के कारण अवरुद्ध है । जनकपुर से करीब १२ किलोमीटर दक्षिण फुलगामा में ल्याण्डफिल्ड के लिए १२ बीघा १७ कट्ठा जमीन र्सर्भे डिजाइन होने के बाद भी काम शुरु नहीं हुआ है । इसी सर्न्दर्भ में की गई बातचीत-
ल्याण्डफिल्ड को डम्पि· र्साईट कहना भ्रमित करना है
यातायात तथा भौतिक पर्ूवाधार मन्त्री विमलेन्द्र निधि मन्त्री जैसे गरिमामय पद पर रहकर ल्याण्डफिल्ड साइट को डम्पिङ्ग साइट कहना मर्ूखता है या वे जनता को भ्रमित कर रहे है । नेता का काम होता है- विकास करना न कि भ्रम में रखकर विकास विरोधी राजनीति करना । अगर जनकपुर से एडीबी किसी कारण से चला गया तो जनकपुरवासी के लिए बहुत बडÞा अपमान होगा । नेता किसी क्षेत्र के नहीं होते हैं, वे देश और समाज का होता है । मन्त्री निधि मधेश के बडÞे नेता हैं, उन्हे हर सम्भव विकास की चिन्ता होनी चाहिए । यहाँ पर राजषिर् जनक विश्वविद्यालय, रेलवे का, जनकपुर चुरोट कारखाना की भी आवश्यकता है । लेकिन अभी जिस काम के लिए इतनी बडÞी रकम आयी है, उसका उपयोग करते हुए बिना विवाद के शुरुआत होना चाहिए । लेकिन मन्त्री द्वारा ही विकास विरोधी विवादित अभिव्यक्ति देना अशोभनीय है ।
- बजरंग प्रसाद साह
पर्ूव नगर प्रमुख
शक्ति दुरूपयोग कर रहे हंै
एशियाली विकास बैंक ने  जनकपुर के परिवर्तन के लिए १ अर्ब ८२ करोडÞ रूपया दिया है । इसमें सभी को खुशी होनी चाहिए । इतनी बडÞी रकम नेपाल सरकार अपने बजट में देगी, ऐसा विश्वास नहीं है । लेकिन सञ्चार माध्यम के अनुसार मन्त्री निधि ने जो अभिव्यक्ति दी है, वास्तव में वह अप्रिय और अशोभनीय है । मन्त्री निधि धनुषा क्षेत्र नं. ३ के नेता मात्र नहीं हैं । वे पूरे देश के नेता हैं । अगर वह एडीबी परियोजना के लिए कहीं भी बाधा व्यवधान उत्पन्न कर रहे हैं तो अपनी शक्ति का दुरूपयोग कर रहे हैं । नेपाली काँग्रेस के इतने बडेÞ नेता द्वारा इस प्रकार की विकास विरोधी अभिव्यक्ति देने से स्वयं नेपाली काँग्रेस पार्टर्ीीी बदनामी हो रही है ।
-सन्तोष यादव
सचिव, नेपाली काँग्रेस धनुषा
फुलगामा में भ्रामक प्रचार
मन्त्री विमलेन्द्र निधि के र्समर्थक फुलगामा वडा नं. ३ में यह कह रहे हैं कि अगर यहाँ पर ल्याण्डफिल्ड साइट हुआ तो यह क्षेत्र दर्ुगन्धित हो जाएगा । जिससे विभिन्न प्रकार के रोग उत्पन्न हो सकते हैं । यहाँ पर विश्वविद्यालय बनेगा तो यहाँ की जनता का विकास होगा । आनेवाले कल के दिन में जनकपुर में क्षेत्रीय विमान स्थल बनेगा । ल्याण्डफिल्ड साइट रहा तो गिद्ध उतरेगा, जिससे विमान दर्ुघटना हो सकती है ।
अभी आप लोग ल्याण्डफिल्ड साइट के विरोध नहीं किए तो कल के दिन में आप लोगों का भविष्य खतरे में है । किसी भी हालत में यहाँ पर ल्याण्डफिल्ड साइट नहीं बनना चाहिए । अगर आप लोग विरोध करेंगे तो किसी का मजाल नहीं है कि यहाँ पर ल्याण्डफिल्ड साइट बना सके ।
- नरेशप्रसाद साह
फुलगामा ४

Wednesday, June 18, 2014

पाप मोचनी अतिक्रमण घर टहराहरु भत्काइए

कैलास दास
जनकपुर, असार ०४ । जनकपुरको ऐतिहासिक महत्वको धार्मिक तलाउहरुको संरक्षण गर्ने अभियान अन्तर्गत बुधवार पापमोचनी सर अतिक्रमण गरेका घर टहराहरु बुधवार भत्काइएको छ । करीब दुई दर्जन घर एवं टहराहरु भत्काइएको हो ।

पोखरीको उत्तर तीर वनेको पक्की तथा अर्ध पक्की घरहरु भत्काईएको छ । पोखरीको १५ फिट भन्दाभित्र पसेर घरहरु भत्काएकोमा त्यसको विरोध पनि भएको छ । उक्त पोखरीको डिलमा जानकी मन्दिर अधिनस्त ७ कठा भन्दाबढी जग्गा रहेका थिए । ती जग्गाको लालपुर्जा पनि भएको बेलामा जवरजस्ती घर भत्काएकोमा केही व्यक्तिले विरोध गरेको थियो ।
अतिक्रमण गरी बसोबास गर्दै आएका पोखरीको डिल तथा डिल बाहिर रहेका घरहरुका व्यक्तिहरु विचल्लीमा परेका छन् । उनीहरुले यस अघि बृहत्तर जनकपुर क्षेत्र विकास परिषदमा विरोध गरे पनि कुनै सुनुवाई भएको थिएन् । केही वर्ष अगाडी अहिले भत्काईएको ठाउँमा प्रहरीको नगर कार्यालय बन्ने भनेर मध्य क्षेत्रका तत्कालिन डिआईजीले शिलान्यास पनि गरेका थिए ।  
बुहत्तर जनकपुर क्षेत्र विकास परिषद, जनकपुर नगपालिका तथा गुठ्ठी संस्थानको सहयोगमा अतिक्रमण हटाउने कार्य भएको छ । यस अघि जनकपुरधामको महाराजसागर तथा गोडधोई (गिरनारी पोखरी) पोखरीमा रहेको ४ दर्जन घर टहराहरु भत्काउने कार्य भएको छ ।
जनकपुरमा केही अगुवा पत्रकार एवं समाजसेवीको अगुवाईमा गंगा सागर पोखरीको संरक्षणबाट प्रारम्भ भएको पोखरीको संरक्षण अभियानको क्रममा अहिले अतिक्रमण हटाउने कार्य तर्फ उन्मुख भएका छन् । जनकपुरको ईतिहास बोकेको पोखरीहरुको संरक्षण मात्र भई दिए भावी पुस्ताको लागि ठुलो उपलब्धि हुने विश्वास गरिन थालिएको छ । 

Monday, June 16, 2014

एडीबी जाँदैन, तर प्रस्तावित ठाउँमा ल्याण्डफिल बन्न दिंदैन ः मन्त्री निधि

कैलास दास
जनकपुर । भौतिक पूर्वाधार तथा यातायात मन्त्री विमलेन्द्र निधिले जनकपुर नगरपालिकामा लागु भएको एडीविको सहयोग सञ्चालित एकीकृत शहरी विकास आयोजना कुनै पनि हालतमा फिर्ता नजाने ठोकुवा गरेका छन् । (२०७१ जेठ ३०)
पार्टीद्वारा शुक्रवार जनकपुरमा आयोजना गरिएको पत्रकार सम्मेलनमा उनले आफ्नो राजनीतिक चरित्र हत्या गर्ने उद्देश्यले झुठो प्रचारवाजी गरिएको र आयोजनाको काम अहिले पनि जारी रहेको बताए ।
उनले जनकपुरको सडक, नाला तथा ढलको लागि एशीयाली विकास वैकले १ अर्ब ९० करोड नेपाली रकम प्रदान गरेको र अहिले सडक विस्तारको लागि चिन्ह लगाउने कार्य भैरहेकाले त्यसमा सघाउनका लागि  आन्दोलनरत पक्षहरु आग्रह गरेका छन् । मन्त्रीले निधिले मिथिला क्षेत्रको सडकको विकासका लागि नयाँ बजेटमा मिथिला सडक विकास योजना लागु गरिन लागेको बताए ।
उनले जनकपुर जयनगर तथा बर्दीबास रेल्वेको सन्दर्भमा देखिएको समस्याको समाधान गर्ने कार्यमा मन्त्रालय अगाडि बढेको र चाडै समाधान हुने बताए । उनले फूलगामाको जग्गामा विश्वविद्यायको काम हुन्छ तर फोहरको व्यवस्थापन हुन नदिने पुनः दोह¥याएका छन् । आन्दोलनको पक्षमा रहेका पत्रकारहरुप्रति गुनासो पनि निधिले गरेका थिए । उनले एकपक्षीय तरिकाले जनकपुरका पत्रकारहरुले समाचार, लेख तथा विश्लेषण गर्ने काम गरेको बताए ।
वैकल्पक तथा वस्तिभन्दा टाढा फोहरको व्यवस्थापनका लागि जग्गा खोजिदा किन आत्ती प्रकट भैरहेको छ भनि प्रतिप्रश्न गरेका थिए । उनले एडिवी बचाउ संघर्ष समितिले वितरण गरेको पर्चामा ल्यान्डफिलको काम सकिएपछि प्रथम गणतान्त्रिक शहीद दुर्गानन्द झाको नाउमा उद्यान तथा प्रतिमाको अनावरण गर्ने कुरा उल्लेख रहेकाले त्यो शहिद प्रतिको अपमान हुने बताए । संघर्ष समितिको सल्लाहकार रहेका राजेश्वर नेपाली कै अध्यक्षतामा रहेको स्मारक निर्माण समितिले जानकी मन्दिको प्राङ्गणमा किन शहिद झाको स्मारक बनाउन नसकेको भनि प्रश्न गरेका थिए ।
ल्याण्डफिल साईटले कुनै पनि रोजगार एवं राम्रो काम नदिने बरु उक्त क्षेत्रमा प्रदुषण नै फैलाउने बताए । काठमाण्डौको फोहर ओखर पौवामा फाल्दा उक्त क्षेत्रमा फैलिएको प्रदुषण जस्तै प्रदुषण फूलगामामा फैलिने बताउनु भयो । मन्त्री निधिले जनकपुरधाममा भएको विकास मध्ये ८० प्रतिशत विकास आफू र  आफ्ना बुबाले गरेको दावी पनि गरेका थिए ।
उनले धनुषाको जटहीदेखि जनकपुर हुदै ढल्केवरसम्म ६ लाइनको सडक विस्तार गर्नका गृहकार्य अगाडी बढाएको र उक्त योजना चाडै आउने बताए । उनले भारतीय पक्षहरु संग भारतको जटहीमा भन्सार नाका स्थापना गर्नका लागि वार्ता भएको र भारत सरकार पनि सकारात्मक रहेको पनि बताए ।
उनले जनकपुरको सडकमा अहिले अस्थायी रुपमा सडकको निर्माण भैरहेको बताए । यसले एडीवीको योजनाप्रति कुनै रोकाव नहुने पनि बताए । अहिलेको लागि चल्न गोग्य सडक मात्र निर्माण भैरहेको जनकपुर वाँसीले हुनु हुदैन भन्यो भने काम रोकी दिने पनि बताए ।
जनकपुर नगपालिकाले गुठ्ठी संस्थान संग २० वर्षका लागि धनुषाको फूलगामा रहेको १२ विघा १७ कठ्ठा १७ धुर जग्गा पवारेमा सम्झौता गरि सकेको बेलामा मन्त्री निधिले नै उक्त जग्गा विश्व विद्यालयको भएको भने पछि उहाको विरोधमा संघर्ष समिति गठन गरि आन्दोलनको कार्यक्रम गआडी बढाएका थिए ।

धार्मिक तलाउको संरक्षणअभियान शुरु, दजनौं घर भत्कियो


कैलास दास
जनकपुर । जनकपुरको दुई वटा धार्मिक एवं सास्कृतिक महत्वका पोखरीको अतिक्रमण शुक्रबार (३० जेष्ठ)देखि हटाउने कार्य प्रारम्भ भएको छ । बृहत्तर जनकपुर क्षेत्र विकास परिषद, जनकपुर नगरपालिका तथा गुठ्ठी संस्थानको संयुक्त निर्णय पश्चात् स्थानीय प्रशासन तथा स्थानीयवासीको सहयोगमा अतिक्रमण हटाउने तलाउवाट प्रारम्भ गरिएको छ ।
अत्यन्तै महत्वपूर्ण पोखरीको रुपमा रहेको दशरथ तलाउबाट अतिक्रमण हटाउने कार्यको शुभारम्भ गरि त्यहाँ रहेको अमृत युवा क्लवको पक्की भवन तथा धर्मशाला भत्काउने कार्य भएको  छ । यसैगरी पोखरीको डिलमा रहेको अन्य घरहरु पनि भत्काइएको छ ।
दशरथ तलाउको  डिलमा अवैध किसिमले निर्माण गरिएको दुई दर्जन पक्की, अर्ध पक्की एवं कच्ची घरहरुमा डोजर लगाएर भत्काई हटाईएको छ । सामान्य रुपमा अबरोध आएपनि प्रहरीको बाक्लो उपस्थितिका कारणले कुनै वाद विवाद भएन ।
यसैगरी जनकपुरको वडा नं ७ मा रहेको गोडधोई पोखरीको अतिक्रमण पनि हटाईएको छ । उक्त पोखरीको अतिक्रमण हटाउनका लागि सामान्य अवरोध भएपनि प्रहरी एवं स्थानीयबासीको सक्रियताका कारणले हटाईएको छ ।
पहिलो चरण अन्तर्गत दुई वटा पोखरीको अतिक्रमण हटाएर अभियानको शुरुआत गरेर अन्य पोखरीहरुको अतिक्रमण हटाउने कार्यक्रम रहेको वृहत्तर जनकपुरक्षेत्र विकास परिषदको कार्यकारी अधिकृत उमेश यादवले बताएका छन् ।
यसअघि तीन वटै निकायले जनकपुरको आठ वटा पोखरीको अतिक्रमण खाली गर्ने निर्णय गरेपनि दोस्रो चरणमा अन्य पोखरीहरुको अतिक्रमण हटाउने भएको बृहत्तरले जनाएको छ । बृहत्तर जनकपुर क्षेत्र विकास परिषद, जनकपुर नगरपालिका तथा गठ्ठी संस्थानले यही वैशाख ५ गते नै जनकपुरधामको महत्वपूर्ण ८ वटा पोखरीको अतिक्रमण हटाउने निर्णय गरेको थियो ।

गठ्ठी संस्थानले पनि गत वर्ष चैत्र २० गोरखा पत्रमा सूचना प्रकासित गरेर अतिक्रमण गरिएको डिल खाली गर्नका लागि सूचना गोरखा पत्रमा प्रकाशित गरेको थियो । जनकपुरमा रहेको पोखरीको १५ फिट डिल छाडेर मात्र निर्माण गर्न मिल्ने प्रावधान छ । पोखरी अतिक्रमण खाली गराउने कार्यमा गुठ्ठी संस्थान जनकपुरका कार्यालय प्रमुख राजाबाबु पाण्डे, बृहत्तर जनकपुर क्षेत्र विकास परिषदका अध्यक्ष रामकुमार शर्मा, जनकपुर नगरपालिकका कर्मचारीहरु उल्लेख्य संख्यामा उपस्थित रहेका थिए ।

Thursday, June 12, 2014

दुई वर्षिय बालकको ११ किलोको टाउको

कैलास दास
जनकपुर, जेष्ठ २९ गते । तस्वीर हेरेर कसैलाई पनि आश्चर्य लाग्न सक्छ । दुई वर्षिय बालकको ११ किलोको ठाउँको । इश्वरले पनि कस्ता कस्ता रोगहरु दिन्छ । त्यो बालकलाई हेर्नका लागि जनकपुरको रामचौकमा विहिवार दिनभरि घुइचो लागेको थियो ।
भारतको रक्सौल बस्ने वीरेन्द्र मालीको पुत्र अजित माली हो । गरीब परिवारमा जन्मेको त्यो बालकको जति उमेर बढिरहेको छ त्यो भन्दा कयौं गुणा उसको ठाउँको बढ्द छ । जन्म भएको बेलामा राम्रो थियो । तर पछि उसको टाउको बढ्दै गएर यति ठूलो भएको आमा मिना माली भन्छिन् ।
छोराको उपचारका लागि बेगु सराय, पटना, दरभंगाका चिकित्सकहरुलाई हेराए । तर औषधीले ठिक भएन । डाक्टर भन्छन् उसलाई ब्रेन ट्युम्बर भएको छ । उसको इलाजमा कम्तिमा ३ लाख रुपैया लाग्ने छ ‘आमाले भनिन’( उसको बुवा पनि बिरामी छ, माँगीचागी आफ्नो जीवकोपार्जन गरिहेको छु, कसरी छोराको उपचार गराउने चिन्ताले सताई रहेको छ ।’ डाक्टरले भन्छ समयमा उपचार नभए ब्रेन फट्न सक्छ आमाले भनि ।

Sunday, June 8, 2014

गंगा आरती—सरसफाई र प्रहरी


कैलास दास
२०७१ जेष्ठ २५ गते आईतवार
ऐतिहासिक एवं धार्मिक महत्व बोकेका गंगा सागर पोखरीको मुहार फेरिने र धार्मिक पर्यटकीय स्थलका लागि एउटा नयाँ आयाम आजबाट प्रारम्भ हुने छ, त्यो हो ‘गंगा आरती’ । गंगा आरतीमा मठ मन्दिरका महन्थ, युवा क्लवका युवाहरु, मान महन्थहरु लगायतका व्यक्तिहरु घण्टा सहित पूजा सामग्रीहरु लिएर उपस्थित हुनेछ । जुन यहाँका एउटा महत्वपूर्ण दिन मानिने छ । आजबाट प्रत्येक दिन जनकपुरमा गंगा आरती हुनेछ । गंंगा आरतीमा भारतको बनारसबाट पण्डितहरु मगाइएको छ । आरतीको पुरा सामग्रीहरु एकदिन पूर्व नै तयार गरिसकेको आयोजकले जनाएका छन् ।

गंगा आरती र सरसफाईबाट यो झल्किन्छ कि फोहर मैला सहरको रुपमा प्रसिद्ध धार्मिक नगरी ‘जनकपुर’ को अब मुहार फिरिने छ, विश्वास हुन लागेको छ । गंगा सागर र धनुष सागरको महत्वलाई जति व्याख्या गरेपनि धार्मिक ग्रन्थ अनुसार कम हुन्छ । यी पवित्र स्थल भएपनि दुबै पोखरीमा फोहरमैला थुपारिनु यहाँहरुका लागि दिनचर्या बनेका थिए । निष्ठका पर्व छठ लगायतका पर्व त्योहारहरुमा रोग व्याधि निको हुने कामना गर्दछ । तर सो जलमा स्नान गर्दा झनै रोग लाग्ने गर्दथ्यो ।
गंगा सागर पोखरीमा स्नान गरी जानकी माताको दर्शन गर्ने, तत्पश्चात यहाँका विभिन्न मठ मन्दिर, सरसरोवर तथा धार्मिक स्थलहरुमा गएर पूजापाठ गर्ने धार्मिक मान्यता छ । जनकपुर आउन ऋषिमुनी तथा देवी—देवताहरु पनि ललायित हुन्थ्यो । तीर्थयात्रीहरु गंगा स्नान गरी माता जानकी को दर्शन गर्ने गर्दथे । गंगा स्नानबाट मोक्षको प्राप्ति हुन्छ, तर हाम्रो यहाँ साक्षात माता जानकीका जन्मभूमि र गंगासागर पोखरी भएपनि जुन किसिमले गंगासागर पोखरीमा फोहरमैला थुपारिएको थियो त्यसबाट के बुझिन्थ्यो भने माता जानकीको दर्शन अधुरो रहेछ ।
जसरी गंगा नदीको पानी अहिलेसम्म सुखेको छैन त्यसरी नै गंगा सागर पोखरीको पानी अहिलेसम्म नसुखेको जानकारहरु भन्छन् । पहिला पनि बाहिरबाट आउने तीर्थयात्रीहरु यस सरोवरमा स्नान गरी माता जानकीको दर्शन गर्ने गर्दथे । तर केही वर्षदेखि फोहरमा परिणत भएपछि तीर्थयात्रीहरु जानकी माताको दर्शन गरी फर्किने गर्दछन ।
गंगा सागर पोखरी सरसफाई तथा गंगा आरती गंगा दशहराका दिनदेखि प्रारम्भ गर्नका लागि एउटा अभियानको रुपमा लिएका नेपाल पत्रकार महासंघका निवर्तमान अध्यक्ष रामअशिष यादवलाई धन्यावाद नदिन मिल्दैन । तर त्यो भन्दा बढी नेपाल प्रहरी, सशस्त्र प्रहरी, जनपथ तथा सेनालाई यस अभियानका मुख्य श्रेय दिनुपर्दछ । जनकपुर धार्मिक स्थल हो तर धार्मिक विचार एवं आस्था जुन किसिमले यिनीहरुमा जागेका छन् स्थानीयवासीमा त्यो विचार र आस्था त्यति देखिएन । स्थानीयस्तरबाट मात्र जनकपुर धार्मिक पर्यटकीय स्थलको रुपमा विकास गर्ने, सफा सुन्दर बनाउने, स्वच्छ वातावरण तथा यहाँका साँस्कृतिक झल्किने जस्ता कार्य गरेको हुन्थ्यो भने अहिले जनकपुर विश्व सम्पदा सूचीमा हुन्थ्यो ।
गंगा सागर सफाई अभियानका अगुवाई रामअशिष यादव ज्यूले गरेका छन् तर यो कसरी सफल हुन्छ सोको निरन्तरता प्रहरी विभागले नै दिएका छन् । यही कारण हो कि यहाँका युवाहरु, संघ संस्थाका सदस्यहरुमा केही गर्ने चाहना एवं भावना अभिप्रेरित भएका छन् । भारतको बनारसमा भव्य रुपमा ‘गंगा आरती’ हुने गर्दछ । बनारस गंगा दर्शन गएका व्यक्तिहरु ‘गंगा आरती’मा सहभागी नभईकन गंगा दर्शन अधुरो सम्झिन्छन् । त्यसरी बाहिरबाट आएका तीर्थयात्रुहरुका लागि यहाँ पनि गंगा स्नान गरी जानकी दर्शन पश्चात गंगा आरतीमा सहभागीका लागि एक दिन बस्ने निश्चितिता देखिन्छ ।
पंक्तिकारले शनिवार विहान गंगासागर पोखरी सफाई अभियानमा सहभागी हुन गएका थिए । त्यहाँका केही व्यक्तिका भनाई राम्रो लागे र केहीले त्यसको उल्टो पनि जवाफ फर्काए । गंगा आरती एउटा नौटंकी हो त केहीले भने यसको अगुवाई गरिरहेका व्यक्ति सराहनीय कार्य गरेका छन् । जनकपुरलाई धार्मिक दृष्टिले विकास गर्ने हो भन्ने टिकाटिप्पणी गर्ने होइन, अभियान सफल पार्ने तर्फ लग्नु पर्दछ । पहिलो अभियानमा सरसफाई हो भने दोस्रो अभियान मठ मन्दिरको सौन्दर्यीकरण तथा यहाँका साँस्कृतिक कसरी झल्किन्छ त्यस तर्फ पनि अभियानीहरुलाई लाग्नु पर्दछ ।
सन्त तुलसी दासद्वारा लेखिएका रामायण सिरियलमा दर्शएका जनकपुर यही हो सोको आधारमा यहाँ पर्यटकहरु आउने गर्दछ । तर यहाँका साँस्कृतिक बोर्ड, पर्यटयन बोर्ड वा यहाँका होटल व्यवसायीहरु सहितका सम्बन्धित निकायहरुले यहाँका धार्मिक स्थल, रहन—सहन,  खान—पानका बारेमा एउटा ब्रोसर, बुकलेट, क्यासेट वा पुस्तकसम्म पनि प्रकाशन गर्न सकेको छैन । जुन निःशुल्क रुपमा यहाँ आउने पर्यटकहरुलाई दिनुपर्दछ । यति मात्र होइन जनकपुर प्रवेशकै यहाँका पर्यटकीय स्थलहरुको ठूलो नक्सा तयार पारी विभिन्न ठाउँमा झुण्डाउनु पर्दछ, कुन ठाउँमा कुन धार्मिक स्थल हो ।
अहिले पर्यटक सोधपुछ गर्दै त्यहाँ पुगेपनि कुनै पनि भाषामा पोखरी, मठ मन्दिर सहितका इतिहास सो स्थानमा लेखिएको पाउँदैन । कुन समयमा बनेको, कति लम्बाई, चौडाई र कस्ता महत्व छ बारेमा खुलाउनु आवश्यक छ । यस्ता कार्यहरुमा यहाँका होटल व्यवसायीहरुलाई पनि खुलेर आउनु पर्दछ ।
गंगा सागर सरसफाईमा महिला, छात्र—छात्रा, युवा, समाजसेवी सहितका व्यक्तिहरु थिए । सञ्चारकर्मीहरुको संख्या पनि उल्लेख्य थियो । महिलाहरु झारु लिएर सफाई गर्दै थिए, सञ्चारकर्मीहरु फोटो खिच्नमा व्यस्त तथा नागरिक समाजका व्यक्तिहरु परिचयमा व्यस्त थिए । तर प्रहरी निकायका व्यक्तिहरु आ—आफ्ना सरसफाईमा व्यस्त थियो ।
गंगा माताले ढिलो किन नहोस् जनकपुरलाई फोहर मुक्त बनाउने प्रेरणा प्रदान त गरे नि । गंगा सागर पोखरी सरसफाई अभियानले यहाँका युवाहरुमा धेरै केही गर्ने चाहना ल्याएको छ । त्यसलाई हृदयले लिनुपर्दछ र सोमा लाग्नु पनि पर्दछ । यस अभियानमा यहाँका सबै मठ मन्दिरका पुजारी, नागरिक समाज, व्यापारी सहितका व्यक्तिहरु जोरसोर अगाडि आउने अहिलेको आवश्यकता हो । अभियानको मुख्य उद्देश्य हुन्छ ‘सफलता’ । जबसम्म सफलता पाउँँदैन अभियान अधुरो हुन्छ । अहिले जनकपुरको प्रायः पोखरीहरुमा सफाई अभियान प्रारम्भ भएको छ । त्यसमा कुनै प्रकार ईष्र्याद्वोष नगरी यहाँका सभ्य समाजलाई लाग्नु पर्दछ ।
यहाँ धार्मिक क्षेत्रको विकासका लागि अभियान चलाउने धेरै स्थलहरु छन् । गंगा आरती र गंगासागर पोखरीको सरसफाईले मात्र जनकपुरलाई धार्मिक स्थलको पहिचान दिन मिल्दैन । ‘५२ कुटी ७२ कुण्ड, साधु चले झण्ड ही झुण्ड’ जस्ता जनकपुरलाई दर्शाउन पर्दछ । सोको लागि नेपाल सरकारलाई दवाव सृजना पनि गर्नु आवश्यक छ ।
चार धाम मध्ये ‘जनकपुरधाम’ पनि एक हो । गंंगा आरतीमा  साधुसन्त लगायत सम्पूर्ण नगरवासी सहभागी हुन्छ आशा र विश्वास सँगै अपिल पनि छं ।

भव्य गंगा महाआरती सम्पन्न





कैलास दास
जनकपुर, जेठ २५ । गंगा दशहराको विशेष अवसर पारेर जनकपुरधामको प्रसिद्ध धार्मिक तलाउ गंगा सागरमा आइतवार महाआरती सम्पन्न भएको छ । गंगासागर तलाउको धार्मिक महत्व झल्काउने उद्देश्यका साथ शुरु भएको उक्त महाआरतीमा जनकपुर सहित यस क्षेत्रका हजारौ श्रद्धालुहरुको सहभागिता रहेको थियो । महाआरतीमा सहभागी हुन श्रद्धालु भक्तजनहरु दिउसो ४ बजे देखी नै गंगासागरको घाटमा जुटन थालेको थियो ।
साँझ ७ बजे देखी करिब एक घण्टा सम्म चलेको महाआरतीको क्रममा गंगासागर तलाउको चारै तिरका घाटहरु श्रद्धालुहरुले भरि भराउ रहेको थियो । आइतवार बाटै प्रारम्भ भएको महाआरती प्रत्येक दिन साँझ धार्मिक विधि विधान हुने आयोजकले जनाएका छन । महाआरतीको शुभारम्भको लागी भारतको बनारसबाट पण्डितहरुको एउटा टोली झिकाइएको थियो ।
गंगा महाआरतीमा सहभागि हुनका लागि नेपाल स्थित भारतीय राजदुत रञ्जित रे, संस्कृति मन्त्रालयका उच्च अधिकारी, धनुषाका प्रमुख जिल्ला अधिकारी कृष्णप्रसाद भण्डारी लगायत सुरक्षा निकायका प्रमुख हरु, कार्यालय प्रमुखहरु, विभिन्न मठका साधु सन्तहरु सहितको सहभागिता रहेको थियो । गंगा आरतीका लागि स्थायी संरचनाहरुको निर्माण गर्नुका साथै नियमित पुजारीको समेत व्यवस्था गरिएको छ । महाआरती लाई व्यवस्थित बनाउका लागी एक सय भन्दा बढी स्वमसेवकका साथै सयौ सुरक्षाकर्मी परिचालन गरिएको थियो । केही वर्ष यता फोहर बन्दै गएको गंगासागरलाई सुन्दर बनाउन विगत सोह्र सप्ताह देखि विशेष सरसफाई अभियान संचालन गरिएको छ ।
गंगासागरको सरसफाई अभियानमा नेपाली सेना, नेपाल प्रहरी, सशस्त्र प्रहरी , विभिन्न संघ संस्थाका प्रतिनिधि, सञ्चारकर्मी, स्कुलका विद्यार्थी एवं आम नागरिकहरुको व्यापक सहभागिता रहदै आएको छ । अभियानकर्मीहरुले गंगासागरको सफाईका साथै घाटहरुको मरम्मत समेत गरेका छन । केही महिना अघि सम्म दुर्गन्धित रहेको गंगा सागर पछिलो अभियानका कारण सुन्दर र सफा भएका छन ।
जनकपुरमा प्रारम्भ भएको गंगा आरतीले यस क्षेत्रको पर्यटन प्रबद्र्धनमा महत्वपुर्ण योगदान दिने विश्वास गरिएको छ । गंगा आरती भारतको बनारस तथा हरिद्वारमा भव्य रुपमा हुदै आएको छ । 

Thursday, June 5, 2014

अतिक्रमित पोखरीलाई ३५ दिने सूचना समाप्त, अतिक्रमण मुक्त भएन्


कैलास दास
जनकपुर । बृहत्तर जनकपुर क्षेत्र विकास परिषदको पहल एवं गुठी संस्थान तथा जनकपुर नगरपालिकाको विशेष सक्रियतामा जनकपुरका ऐतिहासिक पोखरीहरुलाई अतिक्रमण मुक्त गर्ने निर्णय भएको महिना दिन भन्दा बढी वितिसकेपनि अहिलेसम्म कार्यान्वयन भएको छैन ।

परिषदका अध्यक्ष रामकुमार शर्माको विशेष पहलमा बैशाख ५ गते भएको बैठकले जनकपुरका महत्वपूर्ण ८ वटा पोखरीहरुको अतिक्रमण मुक्त गराउने निर्णय गरेका थिए । जनकपुरको धार्मिक एवं ऐतिहासिक महत्वको महाराजसागर, कपाल मोचनीसर, दीर्घिकासर, पाप मोचनीसर, लक्ष्मण सर, गोरधोई (पाद प्रक्षालण सर), मण्डन सर (मरहा पोखरी), तैल वृतिका (तेलहा) सर पोखरीको अतिक्रमण बैशाख २६ गतेदेखि हटाउने निर्णय गरेका थिए । तर हालेसम्म सो कार्य कहाँ सम्म पुग्यो के भयो केही अतोपतो छैन ।
गुठी संस्थानले चैत्र २० गते नै ती पोखरीहरुको अतिक्रमण हटाउने गरी सार्वजनिक सूचना गोरखापत्रमा प्रकाशित गरेका थिए । बृहत्तरले अतिक्रमण गरिएको पोखरी खाली गराउने निर्णयलाई निक्कै बढाई चढाई पत्रपत्रिका प्रकाशित गराए पनि हालसम्म कार्यान्वयन गर्न सकेका छैन् । बैठकमा सर्वदली र सर्वपक्षिय व्यक्तिको सहभागी गराएका थिए ।
पोखरीको १५ फिट छाडेर घर बनाउनु पर्ने प्रावधान रहेपनि अहिले पोखरीहरुनै पुरेर घर बनाउने क्रम जारी छ । बृहत्तरको बैठकले अतिक्रमण खाली गराउदा २०४४ सालको नापी सर्वेलाई आधार मानेर गर्ने निर्णय गरेपनि के कति कारणले निर्णयलाई कार्यान्वयन ल्याउन सकेका छैन् केही सार्वजनिक गरेको देखिएन ।
बृहत्तर जनकपुर क्षेत्र विकास परिषदको दक्षिणतिर रहेको महाराजसागरको उत्तरी डिलमा अहिले पनि अतिक्रमण गर्ने क्रम जारी छ । जनकपुरको ऐतिहासिक महत्वका पोखरीहरु अतिक्रमण गराउने निर्णय यसअघि पनि पटक पटक गरिएपनि कार्यान्वयन हुन सकेका छैनन् । कतिपय व्यक्तिहरुले जनकपुरका ऐतिहासिक पोखरीहरुलाई आफनो निजि पोखरी बनाएर विक्री समेत गरेको छ । जनकपुरको पहिचान नै यहाँका मठ मन्दिर र पोखरी भएपनि त्यसको संरक्षणतर्फ सरोकारबाला निकाय गम्भीर रहेको देखिदैन् ।