कैलास दास
जनकपुर । भारतीय राष्टूपति प्रणव मुखर्जी कात्तिक १९ गते जनकपुर भ्रमणमा आउँदै हुनुहुन्छ । राष्टूपति मुखर्जीको भ्रमणलाई लिएर जनकपुरवासी निक्कै उत्साहित देखिन्छ । दुई हप्ता अघिदेखि जनकपुरमा सरसफाई, स्वागतद्वार लगायतका विषयवस्तु यहाँ चर्चामा छन् । विगतमा राजनीतिक द्वन्दका कारण भारतीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीको भ्रमण स्थगित भएको थियो । तर भारतीय राष्टूपतिको जनकपुर भ्रमण जसरी पनि ऐतिहासिक एवं सफल बनाउन राजनीतिक दलका कार्यकर्ताहरु, नागरिक समाज, व्यापारी, प्रशासनिक निकाय लगायतका व्यक्तिहरु लागेका छन् ।
आखिरमा भारतीय राष्टूपति मुखर्जीको जनकपुर भ्रमणले के फाइदा होला त ? किन जनकपुरवासीहरु यति उत्साहित छन् । साँचै उहाँ जनकपुर आउँदा जनकपुरमा परिवर्तन हुन्छ त ? पहिला पनि आएकै हो । तर यसपाली राष्टूपति मुखर्जीको जनकपुर भ्रमण जसरी पनि ऐतिहासिक एवं सफल बनाउने सबैले किन लागि परेका छन्, सर्वसाधारणमा एउटा चासोको विषय हुन गएको छ ।
राष्टूपति मुखर्जीको जनकपुर भ्रमणले फोहरै फोहर रहेको जनकपुरमा अहिले ठाउँ ठाउँमा सफाई अभियान सञ्चालनमा आएको छ । विशेषगरी नेपाल प्रहरी, सशस्त्र प्रहरी, नेपाली सेना, राजनीतिक दलका प्रतिनिधि, समाजका अगुवाहरु, युवा क्लवका पदाधिकारीहरु, समाजिक संघ संस्थाका पदाधिकारीहरु देखिएका छन् । सफाई अभियानीहरु सबभन्दा पहिला राष्टूपति मुखर्जी कुन बाटोबाट आउने छ, कहाँ ठहर्ने, कुनबाटोबाट जानकी मन्दिर दर्शन गर्न जाने, त्यसपछि उहाँको नागरिक अभिनन्दन हुने लगायतका बाटोमा सफाई अभियान जोरसोरले चलिरहेको छ ।
यो भयो सफाईको कुराहरु । सडक डिभिजन कार्यालय धनुषाले सडक मर्मत कार्य समेत शुरु गरेको छ । वर्षायाममा हिलाम्य तथा घाममा धुलाम्य जस्ता सडकहरु रातोरातो मर्मत कार्य शुरु गरेको छ । सधैं नागरिक समाजले सडक मर्मत वा खल्डाखुल्डो पुर्नका लागि बन्द हडताल, नारा जुलुस लगाएपनि सम्बन्धित निकाय मौन देखिएको थियो । तर अहिले स्थानीयवासीहरु केही नभन्दैमा पनि मर्मत कार्य शुरु भएको छ । माटो पुर्ने, सडक बनाउने, सफाई हुने जस्ता कार्य प्रारम्भ हुँदा स्थानीयवासी निक्कै प्रफुल्लित भएका छन् ।
राष्टूपति मुखर्जीको भ्रमणले यी फाइदा भनौ वा जनचेतना आएको समेत भन्न सकिन्छ । प्रशासनिक निकायद्वारा सफाई, सडक मर्मत जस्ता कार्य अहिलेसम्म हाम्रै लागि भएको हो बुझेको भए जनकपुरको यस्तो अवस्था हुने थिएन । राष्टूपति मुखर्जीको जनकपुर भ्रमण कार्यक्रम मुश्किलले एक घण्टाको होला । एक घण्टाको भ्रमणले यस्तो व्यवस्था हो भन्ने हामी यहाँ सधैं बस्छौं भन्ने अझै सक्रिय र लग्नका साथ सरसफाई गर्नुपर्दथ्यो ।
अर्को फाइदामा धार्मिक एवं ऐतिहासिक नगरीको चर्चा धार्मिक ग्रन्थमा रहेको छ । जहाँ जहाँ हिन्दुहरु छन् जनकपुरको नाम उनीहरुलाई थाहा भएपनि कस्तो जनकपुर हो, यो स्थल कहाँ हो, त्यहाँका मान्छेको वातावरण कस्तो छ थाहा थिएन नहोला । तर मुखर्जीको भ्रमणले मिडिया मार्फत यी सबै कुरा उजागर होला जसले विश्वमा स्थापित हुने सम्भावना देखिएको हो जुन फाइदा नै छ । धार्मिक नगरी जनकपुर पर्यटकीय दृष्टिले विश्वमा स्थापित भएपनि विश्वका एक प्रतिशत पर्यटकहरु जनकपुरमा आई दिएको भए भने १ करोडभन्दा बढी पर्यटक हुन्छ, यसले स्थानीयस्तरको व्यापार व्यवसायमा समेत वृद्धि हुन्छ ।
अरु के के भयो त ?
भारतका राष्टूपति मुखर्जिको भ्रमणलाई लिएर भारत सरकारको वीरगंज स्थित महावाणिज्य दूतावासका महावाणिज्य दूत अंजुरञ्जन, काउन्सीलर निरज जयसवाल तथा दिल्लीवाट आएका उच्च सुरक्षा अधिकारीहरुले राष्टूपतिले जाने सबै स्थलहरुको अनुगमन गरेका छन् । नेपालका सुरक्षा अधिकारी सहित भारतीय सुरक्षा अधिकारीहरुले जनकपुरको बाह्र विघा रङ्गभूमि मैदान, जानकी मंन्दिर हुलाकी सडकको शिलान्यास हुने सडक मार्ग तथा बास वस्ने सिताशरण होटलको पनि अनुगमन गर्ने गरेका छन् ।
दिल्लीवाट आएका सुरक्षा विज्ञहरुको टोलीले रिपोर्ट दिएपछि थप सुरक्षा टोली आउने र कार्यक्रम स्थलहरु तय गरिने भएका छन् । भारतका राष्टूपति प्रणव मुखर्जि जनकपुरको जानकी मंन्दिरमा नै नागरिक अभिनन्दन गर्ने कार्यक्रम रहेको छ । जनकपुर उपमहानगरपालिकाका प्रमुखले नै भारतीय राष्टूपति मुखर्जिको नागरिक अभिनन्द गर्ने कार्यक्रम रहेको छ ।
भारतका राष्टूपतिको जनकपुरमा हुने भ्रमणलाई लिएर सडकको मरम्मत गर्ने कामकाज तीब्र रुपमा शुरु भएको छ भने सुरक्षा व्यवस्था पनि कडा बनाउने काम भएको छ । सुरक्षा सम्बन्धि कामकाज दुवै देशका सुरक्षा अधिकारीले संयुक्त रुपमा नै गर्ने कार्यक्रम रहेको छ । सडक डिभिजन कार्यालयले जनकपुरको विभिन्न सडकहरुको निर्माण तथा मरम्मत गर्ने जारी रहेको छ ।
उच्च सुरक्षा अधिकारीहरुको टोलीसंगै धनुषाका प्रमुख जिल्ला अधिकारी, शसस्त्र प्रहरी उपरीक्षक उत्तमराज थनेत, प्रहरी उपरीक्षक लालमणि आचार्य, राष्टिूय अनुसन्धानका उपनिर्देशक संजय कुमार यादव, नेपाली सेनाका प्रमुख, जनकपुर उपमहानगरपालिकाका पूर्व नगर प्रमुख बजरंग प्रसाद साह, जनकपुर नगरपालिकाका कार्यकारी अधिकृत पुण्यप्रसाद लुईटेल, सडक डिभिजन कार्यालय जनकपुरका प्रमुख सहितका अधिकारीहरु उपस्थित रहेका थिए । भारतका उच्च अधिकारीहरु जानकी मंन्दिरमा पनि गएर मंन्दिरका महन्थ रामतपेश्वर दास वैष्णवसंग पनि भेटेर विभिन्न विषयहरुमा जानकारी लिएका छन ।
त्यस्तै राष्टूपतिको भ्रमण हुने मार्ग तथा प्रमुख स्थलहरुमा बृहत्त सरसफाई कार्यक्रम गरिएको हो । धनुषाका प्रमुख जिल्ला अधिकारी दिलीप चापागाईको अगुवाईमा विभिन्न सुरक्षा निकायका पदाधिकारी तथा प्रतिनिधि, समाजका विभिन्न क्षेत्रका व्यक्ति तथा युवा क्लवहरुको पनि सक्रिय सहभागिता रहेको थियो । नेपाली सेना, नेपाल प्रहरी तथा शसस्त्र प्रहरी, निजामति कर्मचारी पनि सरसफाइमा सहभागि रहेका थिए ।
जनकपुरका विश्व प्रसिद्ध जानकी मंन्दिर, राममंन्दिर, जनक मंन्दिर, गंगासागर, धनुषसागर क्षेत्रमा विषेश सरसफाई कार्यक्रमको आयोजना गरिएको थियो । सरसफाईका लागि जनकपुरका कतिपय संघ संस्थाहरु स्वफूर्त तरिकाले सडकमा उत्रेर सफाई गरेका थिए । राजनीतिक दलका प्रतिनिधिहरु पनि सहभागि रहेका थिए । समाजिक क्षेत्रका व्यक्तिहरु पनि सहभागि भएर सरसफाई गरेका थिए । सफाई सकिसकेपछि केही व्यापारिहरुले सडकमा पसलका फोहर बढारेर फाल्ने काम भएका थिए ।
जनकपुर । भारतीय राष्टूपति प्रणव मुखर्जी कात्तिक १९ गते जनकपुर भ्रमणमा आउँदै हुनुहुन्छ । राष्टूपति मुखर्जीको भ्रमणलाई लिएर जनकपुरवासी निक्कै उत्साहित देखिन्छ । दुई हप्ता अघिदेखि जनकपुरमा सरसफाई, स्वागतद्वार लगायतका विषयवस्तु यहाँ चर्चामा छन् । विगतमा राजनीतिक द्वन्दका कारण भारतीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीको भ्रमण स्थगित भएको थियो । तर भारतीय राष्टूपतिको जनकपुर भ्रमण जसरी पनि ऐतिहासिक एवं सफल बनाउन राजनीतिक दलका कार्यकर्ताहरु, नागरिक समाज, व्यापारी, प्रशासनिक निकाय लगायतका व्यक्तिहरु लागेका छन् ।
आखिरमा भारतीय राष्टूपति मुखर्जीको जनकपुर भ्रमणले के फाइदा होला त ? किन जनकपुरवासीहरु यति उत्साहित छन् । साँचै उहाँ जनकपुर आउँदा जनकपुरमा परिवर्तन हुन्छ त ? पहिला पनि आएकै हो । तर यसपाली राष्टूपति मुखर्जीको जनकपुर भ्रमण जसरी पनि ऐतिहासिक एवं सफल बनाउने सबैले किन लागि परेका छन्, सर्वसाधारणमा एउटा चासोको विषय हुन गएको छ ।
राष्टूपति मुखर्जीको जनकपुर भ्रमणले फोहरै फोहर रहेको जनकपुरमा अहिले ठाउँ ठाउँमा सफाई अभियान सञ्चालनमा आएको छ । विशेषगरी नेपाल प्रहरी, सशस्त्र प्रहरी, नेपाली सेना, राजनीतिक दलका प्रतिनिधि, समाजका अगुवाहरु, युवा क्लवका पदाधिकारीहरु, समाजिक संघ संस्थाका पदाधिकारीहरु देखिएका छन् । सफाई अभियानीहरु सबभन्दा पहिला राष्टूपति मुखर्जी कुन बाटोबाट आउने छ, कहाँ ठहर्ने, कुनबाटोबाट जानकी मन्दिर दर्शन गर्न जाने, त्यसपछि उहाँको नागरिक अभिनन्दन हुने लगायतका बाटोमा सफाई अभियान जोरसोरले चलिरहेको छ ।
यो भयो सफाईको कुराहरु । सडक डिभिजन कार्यालय धनुषाले सडक मर्मत कार्य समेत शुरु गरेको छ । वर्षायाममा हिलाम्य तथा घाममा धुलाम्य जस्ता सडकहरु रातोरातो मर्मत कार्य शुरु गरेको छ । सधैं नागरिक समाजले सडक मर्मत वा खल्डाखुल्डो पुर्नका लागि बन्द हडताल, नारा जुलुस लगाएपनि सम्बन्धित निकाय मौन देखिएको थियो । तर अहिले स्थानीयवासीहरु केही नभन्दैमा पनि मर्मत कार्य शुरु भएको छ । माटो पुर्ने, सडक बनाउने, सफाई हुने जस्ता कार्य प्रारम्भ हुँदा स्थानीयवासी निक्कै प्रफुल्लित भएका छन् ।
राष्टूपति मुखर्जीको भ्रमणले यी फाइदा भनौ वा जनचेतना आएको समेत भन्न सकिन्छ । प्रशासनिक निकायद्वारा सफाई, सडक मर्मत जस्ता कार्य अहिलेसम्म हाम्रै लागि भएको हो बुझेको भए जनकपुरको यस्तो अवस्था हुने थिएन । राष्टूपति मुखर्जीको जनकपुर भ्रमण कार्यक्रम मुश्किलले एक घण्टाको होला । एक घण्टाको भ्रमणले यस्तो व्यवस्था हो भन्ने हामी यहाँ सधैं बस्छौं भन्ने अझै सक्रिय र लग्नका साथ सरसफाई गर्नुपर्दथ्यो ।
अर्को फाइदामा धार्मिक एवं ऐतिहासिक नगरीको चर्चा धार्मिक ग्रन्थमा रहेको छ । जहाँ जहाँ हिन्दुहरु छन् जनकपुरको नाम उनीहरुलाई थाहा भएपनि कस्तो जनकपुर हो, यो स्थल कहाँ हो, त्यहाँका मान्छेको वातावरण कस्तो छ थाहा थिएन नहोला । तर मुखर्जीको भ्रमणले मिडिया मार्फत यी सबै कुरा उजागर होला जसले विश्वमा स्थापित हुने सम्भावना देखिएको हो जुन फाइदा नै छ । धार्मिक नगरी जनकपुर पर्यटकीय दृष्टिले विश्वमा स्थापित भएपनि विश्वका एक प्रतिशत पर्यटकहरु जनकपुरमा आई दिएको भए भने १ करोडभन्दा बढी पर्यटक हुन्छ, यसले स्थानीयस्तरको व्यापार व्यवसायमा समेत वृद्धि हुन्छ ।
अरु के के भयो त ?
भारतका राष्टूपति मुखर्जिको भ्रमणलाई लिएर भारत सरकारको वीरगंज स्थित महावाणिज्य दूतावासका महावाणिज्य दूत अंजुरञ्जन, काउन्सीलर निरज जयसवाल तथा दिल्लीवाट आएका उच्च सुरक्षा अधिकारीहरुले राष्टूपतिले जाने सबै स्थलहरुको अनुगमन गरेका छन् । नेपालका सुरक्षा अधिकारी सहित भारतीय सुरक्षा अधिकारीहरुले जनकपुरको बाह्र विघा रङ्गभूमि मैदान, जानकी मंन्दिर हुलाकी सडकको शिलान्यास हुने सडक मार्ग तथा बास वस्ने सिताशरण होटलको पनि अनुगमन गर्ने गरेका छन् ।
दिल्लीवाट आएका सुरक्षा विज्ञहरुको टोलीले रिपोर्ट दिएपछि थप सुरक्षा टोली आउने र कार्यक्रम स्थलहरु तय गरिने भएका छन् । भारतका राष्टूपति प्रणव मुखर्जि जनकपुरको जानकी मंन्दिरमा नै नागरिक अभिनन्दन गर्ने कार्यक्रम रहेको छ । जनकपुर उपमहानगरपालिकाका प्रमुखले नै भारतीय राष्टूपति मुखर्जिको नागरिक अभिनन्द गर्ने कार्यक्रम रहेको छ ।
भारतका राष्टूपतिको जनकपुरमा हुने भ्रमणलाई लिएर सडकको मरम्मत गर्ने कामकाज तीब्र रुपमा शुरु भएको छ भने सुरक्षा व्यवस्था पनि कडा बनाउने काम भएको छ । सुरक्षा सम्बन्धि कामकाज दुवै देशका सुरक्षा अधिकारीले संयुक्त रुपमा नै गर्ने कार्यक्रम रहेको छ । सडक डिभिजन कार्यालयले जनकपुरको विभिन्न सडकहरुको निर्माण तथा मरम्मत गर्ने जारी रहेको छ ।
उच्च सुरक्षा अधिकारीहरुको टोलीसंगै धनुषाका प्रमुख जिल्ला अधिकारी, शसस्त्र प्रहरी उपरीक्षक उत्तमराज थनेत, प्रहरी उपरीक्षक लालमणि आचार्य, राष्टिूय अनुसन्धानका उपनिर्देशक संजय कुमार यादव, नेपाली सेनाका प्रमुख, जनकपुर उपमहानगरपालिकाका पूर्व नगर प्रमुख बजरंग प्रसाद साह, जनकपुर नगरपालिकाका कार्यकारी अधिकृत पुण्यप्रसाद लुईटेल, सडक डिभिजन कार्यालय जनकपुरका प्रमुख सहितका अधिकारीहरु उपस्थित रहेका थिए । भारतका उच्च अधिकारीहरु जानकी मंन्दिरमा पनि गएर मंन्दिरका महन्थ रामतपेश्वर दास वैष्णवसंग पनि भेटेर विभिन्न विषयहरुमा जानकारी लिएका छन ।
त्यस्तै राष्टूपतिको भ्रमण हुने मार्ग तथा प्रमुख स्थलहरुमा बृहत्त सरसफाई कार्यक्रम गरिएको हो । धनुषाका प्रमुख जिल्ला अधिकारी दिलीप चापागाईको अगुवाईमा विभिन्न सुरक्षा निकायका पदाधिकारी तथा प्रतिनिधि, समाजका विभिन्न क्षेत्रका व्यक्ति तथा युवा क्लवहरुको पनि सक्रिय सहभागिता रहेको थियो । नेपाली सेना, नेपाल प्रहरी तथा शसस्त्र प्रहरी, निजामति कर्मचारी पनि सरसफाइमा सहभागि रहेका थिए ।
जनकपुरका विश्व प्रसिद्ध जानकी मंन्दिर, राममंन्दिर, जनक मंन्दिर, गंगासागर, धनुषसागर क्षेत्रमा विषेश सरसफाई कार्यक्रमको आयोजना गरिएको थियो । सरसफाईका लागि जनकपुरका कतिपय संघ संस्थाहरु स्वफूर्त तरिकाले सडकमा उत्रेर सफाई गरेका थिए । राजनीतिक दलका प्रतिनिधिहरु पनि सहभागि रहेका थिए । समाजिक क्षेत्रका व्यक्तिहरु पनि सहभागि भएर सरसफाई गरेका थिए । सफाई सकिसकेपछि केही व्यापारिहरुले सडकमा पसलका फोहर बढारेर फाल्ने काम भएका थिए ।
